ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΓΥΝΑΙΚΩΝ

Αφγανιστάν: Οι 700 γυναίκες δημοσιογράφοι της Καμπούλ έγιναν ξαφνικά λιγότερες από 100. Απογοήτευση

© 2021 AP IMAGES/ Bram Janssen

Το επάγγελμα του δημοσιογράφου είναι ένα επάγγελμα δύσκολο, απαιτητικό έως και επικίνδυνο από τη φύση του. Κι αυτό είναι γεγονός αδιαμφισβήτητο. Τα παραδείγματα δημοσιογράφων που έρχονται αντιμέτωποι με τη λογοκρισία, τη φίμωση ακόμα και τη σύλληψη απλά και μόνο επειδή κάνουν τη δουλειά τους, ποικίλλουν και πληθαίνουν ανά τα χρόνια. Πρόσφατο παράδειγμα, η υπόθεση αεροπειρατείας σε πτήση της Ryanair από την Αθήνα προς το Βίλνιους της Λιθουανίας, όταν το αεροπλάνο πραγματοποίησε αναγκαστική προσγείωση στο Μινσκ της Λευκορωσίας προκειμένου οι Αρχές της χώρας να συλλάβουν τον αντικαθεστωτικό δημοσιογράφο Ρόμαν Προτάσεβιτς. Η καταπάτηση της ελευθερίας της έκφρασης στο απόγειό της.

Ο αριθμός των κρατούμενων δημοσιογράφων ανερχόταν στους 387 στα τέλη του 2020, σύμφωνα με την ετήσιο απολογισμό της ΜΚΟ Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα (RSF). Οι γυναίκες δημοσιογράφοι, «ολοένα πιο πολυάριθμες στο επάγγελμα, δεν απαλλάσσονται» από τον κίνδυνο, στηλιτεύει ο γενικός γραμματέας της ΜΚΟ Κριστόφ Ντελουάρ, σύμφωνα με το δελτίο Τύπου που δημοσιοποίησε. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, 42 εξ αυτών «στερούνται επί του παρόντος την ελευθερία τους». Αυτοί οι αριθμοί φυσικά, θα παρουσιάσουν αυξητική τάση στην έρευνα που θα διενεργηθεί για το 2021. Η κατάκτηση του Αφγανιστάν από τους Ταλιμπάν θα παίξει χωρίς αμφιβολία τον ρόλο της. Εξάλλου, ας μην γελιόμαστε, οι γυναίκες δημοσιογράφοι της Μέσης Ανατολής ποτέ δεν ήταν ασφαλείς. Όπως κι όλες οι γυναίκες που ζουν σε αυτό το κομμάτι της γης.

Οι περιγραφές της 22χρονης Αφγανής δημοσιογράφου στη Guardian, που δεν υπογράφει το άρθρο της με ονοματεπώνυμο, είναι αποκαλυπτικές των καταστάσεων που βιώνουν πολλές συνάδελφοί της τη δεδομένη στιγμή. «Την περασμένη εβδομάδα ήμουν δημοσιογράφος ειδήσεων. Σήμερα δεν μπορώ να γράψω με το όνομά μου ή να πω από πού είμαι ή πού βρίσκομαι. Όλη μου η ζωή εξαφανίστηκε μέσα σε λίγες μέρες», αναφέρει στην αρχή του άρθρου της η 22χρονη.

«Δεν είμαι ασφαλής επειδή είμαι 22 χρονών γυναίκα και ξέρω ότι οι Ταλιμπάν αναγκάζουν τις οικογένειες να δώσουν τις κόρες τους γυναίκες τους στους Ταλιμπάν μαχητές. Επίσης, δεν είμαι ασφαλής επειδή είμαι δημοσιογράφος ειδήσεων και ξέρω ότι οι Ταλιμπάν θα έρθουν να με αναζητήσουν και όλους τους συναδέλφους μου», αναφέρει σε άλλο σημείο και ο φόβος, η αναστάτωση και η αβεβαιότητα της νεαρής δημοσιογράφου αποτυπώνεται εγγράπτως.

Οι «καθησυχαστικές» δηλώσεις των Ταλιμπάν που στην πραγματικότητα δεν καθησυχάζουν κανέναν

Ο Μεσαίωνας των Ταλμπάν, λοιπόν, επέστρεψε και απειλεί πρώτα απ’ όλα το μέλλον των γυναικών σε αυτήν τη βαθιά θρησκευόμενη, πολύπαθη και πληγωμένη από την ιστορία, χώρα. Αφγανές, η μία μετά την άλλη, βλέπουν τις ελευθερίες και τα δικαιώματα τους να θολώνουν. Οι μικρές, αλλά σημαντικές, κατακτήσεις που σημειώθηκαν στο βάθος μίας εικοσαετίας αποτελούν παρελθόν μέσα σε λίγα μόνο 24ωρα.

Τόσο ο ισλαμικός νόμος της Σαρία, όσο και οι 8 βασικοί κανόνες (σύμφωνα με έκθεση του 2001 από το State Department) των Ταλιμπάν για τις γυναίκες, όπως αυτοί ίσχυσαν την περίοδο της εξουσίας τους στον Αφγανιστάν (1996-2001), καθιστούν εξαιρετικά δυσοίωνο το μέλλον των γυναικών σε όλα τα επίπεδα ζωής. Οι επαγγελματικοί κλάδοι, φυσικά, δεν αποτελούν εξαίρεση.

«Oι εργαζόμενες γυναίκες στο Αφγανιστάν πρέπει να μείνουν στο σπίτι, έως ότου να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα που θα διασφαλίζουν την προσωπική τους ασφάλεια», διαμήνυσε εκπρόσωπος των Ταλιμπάν σε ρεπόρτερ του ΒBC. «Πρόκειται για προσωρινά μέτρα», έσπευσε να διευκρινίσει ο Zabihullah Mujahid, χωρίς ωστόσο να δίνει κάποιο σαφές χρονοδιάγραμμα για την άρση του εν λόγω μέτρου. Ίσως γιατί αυτή η άρση δεν θα έρθει ποτέ επί Ταλιμπάν.

Ο αισθητά μειωμένος αριθμός των γυναικών δημοσιογράφων στο Αφγανιστάν είναι απογοητευτικός και δυσοίωνος

Η είδηση που αποκαλύπτει πως οι Αφγανές δημοσιογράφοι, όχι μόνο έχουν μειωθεί κατά το ήμισυ, αλλά έχουν κυριολεκτικά αποδεκατιστεί, μας προσγειώνει ανώμαλα στην σκληρή πραγματικότητα. Έκθεση της ΜΚΟ (RSF) αναφέρει πως οι γυναίκες δημοσιογράφοι τη δεδομένη στιγμή είναι λιγότερες από 100 στη χώρα. Σε μία χώρα 38 εκατομμυρίων ανθρώπων. Είναι χαρακτηριστικό πως πριν την επέλαση των Ταλιμπάν, στην Καμπούλ 700 γυναίκες ήταν εν ενεργεία δημοσιογράφοι. Πλέον, λίγες είναι αυτές που συνεχίζουν να εργάζονται από το σπίτι σε δυο άλλες επαρχίες του Αφγανιστάν. Κάποιες, μάλιστα, δέχθηκαν επίθεση και παρενοχλήθηκαν.

Από τότε που οι Ταλιμπάν κατέλαβαν τη χώρα στις 15 Αυγούστου, μία έρευνα του RSF και του Κέντρου Προστασίας των Αφγανών Γυναικών Δημοσιογράφων (CPAWJ), διαπίστωσε ότι το γυναικείο προσωπικό σε δημοσιογραφικούς οργανισμούς, σταμάτησε να εργάζεται.

Μιλώντας με αριθμούς, οι 108 οργανώσεις ΜΜΕ με έδρα την Καμπούλ απασχολούσαν 4.940 προσωπικό το 2020. Ο συνολικός αριθμός των γυναικών ήταν 1.080, εκ των οποίων οι 700 ήταν δημοσιογράφοι. Το RSF ανέφερε, μάλιστα, ότι από τις 510 γυναίκες που εργάζονταν για οκτώ από τις μεγαλύτερες ιδιωτικές δημοσιογραφικές εταιρείες, μόνο 76 – συμπεριλαμβανομένων 39 δημοσιογράφων – εξακολουθούν να εργάζονται. Η κατάσταση δεν είναι καλύτερη στις επαρχιακές πόλεις. Είναι χαρακτηριστικό πως σχεδόν όλα τα ιδιωτικά μέσα ενημέρωσης σταμάτησαν να λειτουργούν μετά την κυριαρχία των Ταλιμπάν.

Οι παρουσιάστριες Khadija Amin και Shabnam Dawran είναι τρανταχτά παραδείγματα της απογοητευτικής κατάστασης

Η κακήν κακώς «απόλυση» των anchorwomen, Khadija Amin και Shabnam Dawran από τις θέσεις των παρουσιαστριών που είχαν στη δημόσια ραδιοτηλεόραση, Radio Television Afghanistan, είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα της αποπνικτικής κατάστασης για τις γυναίκες δημοσιογράφους. Λίγες μέρες μετά την είσοδό τους στην πρωτεύουσα του Αφγανιστάν, οι δυνάμεις των Ταλιμπάν απαγόρευσαν στις δυο γυναίκες να εργάζονται στα γραφεία του σταθμού. Η θέση της Amin αντικαταστάθηκε από άνδρα των Ταλιμπάν.

«Η απομάκρυνση γυναικείων προσωπικοτήτων από τα μέσα ενημέρωσης είναι ένα δυσοίωνο σημάδι ότι οι Ταλιμπάν δεν έχουν καμία πρόθεση να υλοποιήσουν την υπόσχεσή τους για σεβασμό των γυναικείων δικαιωμάτων. Στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και οπουδήποτε αλλού», δήλωσε ο Steven Butler, συντονιστής της Επιτροπή Προστασίας Δημοσιογράφων (CPJ) στην Ασία.

Δυστυχώς, θα συμφωνήσουμε.