ΥΓΕΙΑ

Στοματικό σεξ: Ο βασικός «ένοχος» για τον καρκίνο του φάρυγγα

iStock

Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, έχει σημειωθεί ταχεία αύξηση του καρκίνου του φάρυγγα, σε τέτοιο βαθμό που ορισμένοι επιστήμονες, κάνουν λόγο για επιδημία.

Η κύρια αιτία του καρκίνου του φάρυγγα, είναι ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV), που αποτελεί παράλληλα και κύρια αιτία καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Ο στοματοφαρυγγικός καρκίνος, ωστόσο, έχει γίνει πλέον πιο συχνός από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, στις ΗΠΑ και στο Ηνωμένο Βασίλειο. Πως συνδέεται όμως το στοματικό σεξ με τον συγκεκριμένο τύπο καρκίνου;

Σύμφωνα με τον Hisham Mehanna, καθηγητή στο Ινστιτούτο Καρκίνου και Γονιδιωματικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ, το στοματικό σεξ αυξάνει τον κίνδυνο μετάδοσης του HPV, ο οποίος μεταδίδεται με σεξουαλική επαφή.

Για τον καρκίνο του στοματοφάρυγγα, ο κύριος παράγοντας κινδύνου είναι ο αριθμός των σεξουαλικών συντρόφων σε όλη τη διάρκεια της ζωής, ειδικά το στοματικό σεξ. Όσοι έχουν έξι ή περισσότερους συντρόφους για στοματικό σεξ στη ζωή τους, έχουν 8,5 φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο του φάρυγγα.

Οι μελέτες τάσεων συμπεριφοράς, δείχνουν ότι το στοματικό σεξ είναι πολύ διαδεδομένο σε ορισμένες χώρες. Σε μια έρευνα που πραγματοποιήθηκε από τον Mehanna σε σχεδόν 1.000 άτομα που υποβλήθηκαν σε αμυγδαλεκτομή για μη καρκινικούς λόγους στο Ηνωμένο Βασίλειο, το 80% των ενηλίκων ανέφεραν ότι έκαναν στοματικό σεξ κάποια στιγμή στη ζωή τους.

Η επικρατούσα θεωρία είναι ότι οι περισσότεροι από εμάς κολλάμε HPV λοιμώξεις και είμαστε σε θέση να τις αντιμετωπίσουμε πλήρως. Ωστόσο, ένας μικρός αριθμός ανθρώπων δεν είναι σε θέση να απαλλαγεί από τη μόλυνση, ίσως λόγω ελαττώματος σε μια συγκεκριμένη πτυχή του ανοσοποιητικού συστήματος.

Σε αυτούς τους ασθενείς, ο ιός μπορεί να αναπαράγεται συνεχώς και με την πάροδο του χρόνου ενσωματώνεται σε τυχαίες θέσεις στο DNA του ξενιστή, μερικές από τις οποίες μπορεί να προκαλέσουν τα κύτταρα ξενιστές, να γίνουν καρκινικά.

Η καλύτερη πρόληψη και η σημασία του εμβολιασμού HPV

Ο εμβολιασμός HPV νεαρών κοριτσιών, έχει εφαρμοστεί σε πολλές χώρες για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Υπάρχουν τώρα αυξανόμενα, αν και ακόμη έμμεσα στοιχεία, ότι μπορεί επίσης να είναι αποτελεσματικό στην πρόληψη της λοίμωξης από τον ιό HPV στο στόμα.

Υπάρχουν επίσης ορισμένα στοιχεία που υποδηλώνουν ότι τα αγόρια προστατεύονται επίσης από την «ανοσία της αγέλης» σε χώρες όπου υπάρχει υψηλή κάλυψη εμβολίων στα κορίτσια (πάνω από 85%). Συνολικά, αυτό μπορεί να οδηγήσει στη μείωση του καρκίνου του φάρυγγα.

Αυτό είναι καλό και καλό από την άποψη της δημόσιας υγείας, αλλά μόνο εάν η εμβολιαστική κάλυψη μεταξύ των κοριτσιών είναι υψηλή (πάνω από 85%), και μόνο εάν ένα παραμένει εντός της καλυπτόμενης «αγέλης». Ωστόσο, δεν εγγυάται προστασία σε ατομικό επίπεδο εάν, για παράδειγμα, κάποιος κάνει σεξ με κάποιον από χώρα με χαμηλή κάλυψη.

Σίγουρα δεν παρέχει προστασία σε χώρες όπου η εμβολιαστική κάλυψη των κοριτσιών είναι χαμηλή, για παράδειγμα, στις ΗΠΑ όπου μόνο το 54,3% των εφήβων ηλικίας 13 έως 15 ετών, είχαν λάβει δύο ή τρεις δόσεις εμβολιασμού κατά του HPV, το 2020.

Αυτό οδήγησε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Αυστραλίας και των ΗΠΑ, να επεκτείνουν τις εθνικές τους συστάσεις για τον εμβολιασμό κατά του HPV, ώστε να συμπεριλάβουν και νεαρά αγόρια, ακολουθώντας μια πολιτική εμβολιασμού ουδέτερης φύλου.

Συγκεκριμένα για την Ελλάδα, η σύσταση του Υπουργείου Υγείας, είναι ο εμβολιασμός να πραγματοποιείται στο ηλικιακό παράθυρο 9 έως 11 ετών. Οι γονείς πρέπει να γνωρίζουν πως το συγκεκριμένο εμβόλιο θα αποζημιώνεται πλήρως για κορίτσια και αγόρια 9 έως 18 ετών μέχρι τις 31/12/2023.

Τα εμπόδια στην αντιμετώπιση

Ωστόσο ακόμα και η συγκεκριμένη πολιτική εμβολιασμού, επίσης δεν εγγυάται πλήρη κάλυψη.

Υπάρχει ένα σημαντικό ποσοστό ορισμένων πληθυσμών που αντιτίθενται στον εμβολιασμό κατά του HPV λόγω ανησυχιών για την ασφάλεια, την αναγκαιότητα ή, σπανιότερα, λόγω ανησυχιών σχετικά με την ενθάρρυνση σεξουαλικού «ξεσπάσματος».

Παραδόξως, υπάρχουν κάποιες ενδείξεις από μελέτες πληθυσμού ότι, πιθανώς σε μια προσπάθεια να απέχουν από σεξουαλικές επαφές με διείσδυση, οι νεαροί ενήλικες επιλέγουν να κάνουν στοματικό σεξ.

Η πανδημία του Covid-19, έχει επίσης φέρει τις δικές της προκλήσεις, στην αποτελεσματική αντιμετώπιση του του HPV. Συγκεκριμένα, παρατηρήθηκε μια γενική τάση διστακτικότητας για την αποτελεσματικότητα των εμβολίων. Γεγονός που με τη σειρά του αύξησε την επιρροή αντιεμβολιαστών και σε πολλές περιπτώσεις, συνέβαλλε στη μείωση εμβολιασμών γενικώς.