Τι σχέση μπορεί να έχει η υφαντική τέχνη με τη λογοτεχνία και τη μουσική; Η Ίρις Κρητικού απαντά

Πρόκειται για ένα εικαστικό-θεατρικό-μουσικό δρώμενο, που περιλαμβάνει 12 σύγχρονα έργα υφαντικής τέχνης, επιλεγμένα και επιμελημένα από την αρχαιολόγο και ιστορικό Τέχνης Ίριδα Κρητικού, καθώς και κείμενα που αποδίδονται από τον ηθοποιό και δημοσιογράφο Γιώργο Γιανναράκο και την ηθοποιό και σκηνοθέτιδα, Κερασία Σαμαρά. Τη σκηνική παρουσίαση και τα κοστούμια έχει αναλάβει η ζωγράφος Εύα Μελά. Ο μουσικός Νίκος Κυριαζής, παίζει ζωντανά, με όργανα παραδοσιακά, (κιθάρα και τρίχορδο) δικές του συνθέσεις, αλλά και παραδοσιακά, όπως και σύγχρονα τραγούδια, τα οποία ερμηνεύονται από τους τρεις, επί σκηνής, συντελεστές.

Τα 12 υφαντά είναι φιλοτεχνημένα από τους σημαντικούς σύγχρονους εκπροσώπους της τέχνης του υφάσματος (textile artists): Ειρήνη Γκόνου, Μαρία Γρηγορίου, Στάθης Κατσαρέλης, Ελένη Κρίκκη, Μαρία Κώτσου, Αναστάσης Μαδαμόπουλος, Πανδώρα Μουρίκη, Γιάννης Παπαδόπουλος, Ισμήνη Σαμανίδου, Ερμιόνη Συρογιαννοπούλου, Ιωάννα Τερλίδου, Αργύρης Χατζημαλλής.

H Ίρις Κρητικού, επιμελήτρια έμπειρη πολλών και σπουδαίων εγχειρημάτων, μάς αναλύει τη σύλληψη και την ουσία αυτής της ιδιαίτερης ιδέας.

-Πόσο σημαντική είναι η συνύπαρξη διαφορετικών τεχνών μεταξύ τους για την ανάδειξη της παράδοσης με πιο εύληπτο και ευφάνταστο τρόπο;

Η οργανική συνύπαρξη διαφορετικών τεχνών, με αυτήν την καθαρή, γοητευτική διαδικασία που προέκυψε και υιοθετήθηκε με ενθουσιασμό από την ομάδα, συμπλέκει τις τέχνες με τον κυριολεκτικό και μεταφορικό τρόπο της ύφανσης. Η έκθεση των 12 έργων ξεκινά λίγες ημέρες νωρίτερα, στον εκθεσιακό χώρο του μουσείου, ενώ τα έργα μεταφέρονται επί σκηνής για την παράσταση και αυτό αποτελεί από μόνο του ένα είδος ευρηματικής αφήγησης.

Τα υφαντά, τοποθετημένα στους νοητούς αργαλειούς σχεδιασμένους από την Εύα Μελά, αποτελούν ως εικόνα οργανικό και αναπόσπαστο μέρος των δραματοποιημένων λογοτεχνικών χωρίων και της ζωντανής μουσικής του Νίκου Κυριαζή, με τον διαδραστικό τρόπο που από την αρχή αποτέλεσε στόχο τόσο της Κερασίας Σαμαρά, όσο και του Γιώργου Γιανναράκου.

-Πόσο σημαντικό επίσης είναι το γεγονός ότι το δρώμενο πραγματοποιείται σε μουσείο;

Το εμβληματικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Θεσσαλονίκης, αποτελεί ως τόπος υποδοχής και τέλεσης της παράστασης, κάτι μοναδικό για όλους μας. Το προσεγγίζουμε με συγκίνηση, σεβασμό και χαρά.

Οι εικαστικοί Ειρήνη Γκόνου, Μαρία Γρηγορίου, Στάθης Κατσαρέλης, Ελένη Κρίκκη, Μαρία Κώτσου, Αναστάσης Μαδαμόπουλος, Πανδώρα Μουρίκη, Γιάννης Παπαδόπουλος, Ισμήνη Σαμανίδου, Ερμιόνη Συρογιαννοπούλου, Ιωάννα Τερλίδου και Αργύρης Χατζημαλλής, εκθέτοντας εντός του Μουσείου, προτείνουν τεχνουργήματα περίτεχνα και διαχρονικά, τόσο ως προς τα οργανικά υλικά τους (μαλλί, βαμβάκι, μετάξι, λινάρι, άχυρο, σπάρτο, χαρτί, ράκη υφάσματος, πλέγμα μετάλλου και άλλα) όσο και ως προς τον τρόπο τέλεσης που δεν θα ήταν ο ίδιος, αν δεν συμπεριλάμβανε αφοσιωμένη μουσειακή και αρχειακή επιτόπια έρευνα από τη μεριά των συμμετεχόντων εικαστικών.

Η επιστροφή της έρευνας αυτής και των καλλιτεχνικών τεκμηρίων της στο μουσείο, με τον σύνθετο τρόπο αυτής της παράστασης, είναι ενδεχομένως ένας κύκλος που κλείνει.

-Ίρις Κρητικού, ποια είναι τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά της υφαντικής τέχνης όπως παρουσιάζονται μέσα από το έργο;

Προβάλλονται εδώ έξεργα η καταγωγική μνήμη και η ανασκαπτική πρόθεση, όχι μόνο των συμμετεχόντων καλλιτεχνών, μα και της ίδιας της υφαντικής πράξης. Οι διαφορετικές κλίμακες, οι διαφορετικές μέθοδοι ύφανσης, οι διαφορετικοί αργαλειοί και τα διαφορετικά εργαλεία χειρός που συνοδεύουν την ύφανση.

Η πολυπλοκότητα και η ανακουφιστική λιτότητα, η σιωπή και η αντοχή, η ρυθμική επανάληψη και το αναπάντεχο εύρημα, η συλλογική και η ατομική γνώση, όλα τα παραπάνω είναι γοητευτικά χαρακτηριστικά της υφαντικής τέχνης που θα συναντήσουμε και στο δικό μας αφήγημα.

Μητέρα αράχνη | Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης 28.08- 29.08.2025 |