OPINIONS

Άμβλωση: Το έγκλημα, οι τιμωρίες και η καθόλου μεμονωμένη περίπτωση της εχθρικής Πολωνίας

AP Photo/Geert Vanden Wijngaert

Στις 11 πρώτες ημέρες του 2021 έγιναν περισσότερες από 1.2 εκατομμύρια αμβλώσεις, παγκοσμίως, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας. Έως την πρώτη ημέρα του Φλεβάρη έφτασαν τις 3.692.570.

Κάθε χρόνο πραγματοποιούνται 40 με 50 εκατομμύρια διακοπές κύησης -δηλαδή 125.000 κάθε μέρα και κατά συνέπεια οι αμβλώσεις είναι ο κύριος λόγος θανάτου στον πλανήτη, με τις καρδιακές παθήσεις να είναι στο Νο2 και τον καρκίνο στο Νο3. Το 80% των αμβλώσεων που γίνονται κάθε χρόνο οφείλονται σε σοβαρή δυσπλασία του εμβρύου. Κράτα το αυτό για τη συνέχεια.

Να δούμε κάποιες από τις τελευταίες εξελίξεις για τις αμβλώσεις

H Tετάρτη 30/12 του 2020 ήταν ιστορική μέρα για την Αργεντινή. Το Κογκρέσο προχώρησε στη νομιμοποίηση του τερματισμού εγκυμοσύνης, έως την 14η εβδομάδα. Μέχρι την προτελευταία ημέρα του «μαρτυρικού» 2020, η Αργεντινή άνηκε στη λίστα με τις περιοχές που είχαν τους πιο περιοριστικούς νόμους ως προς το δικαίωμα της γυναίκας στον τερματισμό μιας εγκυμοσύνης. Έως τις 30/12 επιτρέπονταν μόνο σε περίπτωση βιασμού ή προβλήματος υγείας που έθετε σε κίνδυνο τη ζωή της μητέρας. Προφανώς και η Καθολική Εκκλησία (της ισχυρής δύναμης στη Λατινική Αμερική) είχε εκφράσει τις ενστάσεις της. Eπίσης, ξεκάθαρα θύμισε πως να αντιτίθεται σε όλες τις μορφές διακοπής εγκυμοσύνης «γιατί η ανθρώπινη ζωή πρέπει να γίνεται σεβαστή και να προστατεύεται απόλυτα, από τη στιγμή της σύλληψης. Από την πρώτη στιγμή της ύπαρξης του κάθε ανθρώπου, πρέπει να του αναγνωρίζονται τα δικαιώματα του -μεταξύ των οποίων είναι το δικαίωμα στη ζωή».

Πολωνία αμβλώσεις @2021 AP Photo/Czarek Sokolowski

Για την ιστορία, τον Αύγουστο του 2019 είχαν δημοσιευθεί αποτελέσματα έρευνας, σύμφωνα με την οποία περισσότεροι από τους μισούς Καθολικούς (56%) στις ΗΠΑ πιστεύουν πως η άμβλωση πρέπει να είναι νόμιμη σε όλες -ή τις περισσότερες- περιπτώσεις. Η έρευνα είχε γίνει με αφορμή το διορισμό της Amy Coney Barrett, στο Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας από τον Donald Trump. Η, μητέρα 7 παιδιών, Barrett ήταν γνωστή ως ‘άκρως συντηρητική’, για τα θρησκευτικά της ‘πιστεύω’ (ευσεβής Καθολική), ως πολέμιος των αμβλώσεων και των γάμων μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου και υποστηρίκτρια του δικαιώματος στην οπλοκατοχή.

Την Πέμπτη 28/1 το Κογκρέσο της Ονδούρας ψήφισε νόμο που κάνει αδύνατη την νομιμοποίηση της «διακοπής της ζωής ενός εμβρύου», συντασσόμενο με τη γενικότερη οδηγία της Καθολικής Εκκλησίας περί σεβασμού.

Η κατάσταση στην Πολωνία δεν αφορά μόνο την Πολωνία

Και κάπως έτσι, φτάσαμε στο σήμερα και την πέμπτη ημέρα κινητοποιήσεων στην Πολωνία, όπου από την Παρασκευή 29/1 αφαιρέθηκε ένα από τα δικαιώματα των γυναικών στην άμβλωση. Όπως επισήμανε ακτιβιστής στο NBC News «η κυβέρνηση πίστευε πως οι γυναίκες ήταν ο εύκολος στόχος. Αποδείχθηκε ότι αυτό δεν ισχύει».

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας τη στιγμή που διαβάζεις τις συγκεκριμένες γραμμές, υπάρχουν στον πλανήτη 26 χώρες όπου οι εκτρώσεις είναι παράνομες -ανεξάρτητα από το αν η εγκυμοσύνη είναι αποτέλεσμα βιασμού. Σε 37 χώρες είναι παράνομες, εκτός και αν είναι απαραίτητες για να «σωθεί» η ζωή της μητέρας.

Στην Ευρώπη έξι είναι οι χώρες που αρνούνται αυτό το δικαίωμα στις γυναίκες. Η Ανδόρα, το Σαν Μαρίνο, η Μάλτα, το Λίχνενσταϊν, το Μονακό και η Πολωνία.

Η Μάλτα και το Λίχνενσταϊν κάνουν αποδεκτά τα αιτήματα όταν κινδυνεύει η ζωή της γυναίκας ή έχει υπάρξει βιασμός. Το Μονακό και Πολωνία είχαν και ένα τρίτο «αλλά»: σοβαρή δυσπλασία του εμβρύου.

Με ένα click εδώ μπορείς να δεις τι ακριβώς ισχύει σε κάθε χώρα, καθώς σε κάποιες έχει οριστεί δια νόμου και χρονική περίοδος μεταξύ του αιτήματος και της υποβολής στην επέμβαση. Σε 12 χώρες είναι υποχρεωτική η ψυχολογική υποστήριξη. Ξέρω πως δεν θα σοκαριστείς αν σου πω ότι η Ελλάδα απουσιάζει από τις χώρες με τις υποχρεώσεις.

Ενώ ο κόσμος υποτίθεται πως κάνει βήματα προς τα εμπρός, η Πολωνία αποφάσισε να κάνει «όπισθεν», όταν στις 31/10 του 2020 το Συνταγματικό Δικαστήριο -με επικεφαλής μια γυναίκα, ονόματι Julia Przyłębska- αποφάσισε την ποινικοποίηση των αμβλώσεων, εκτός και ή εάν η εγκυμοσύνη είναι αποτέλεσμα βιασμού -αφαίρεσε το ενδεχόμενο δυσπλασίας του εμβρύου. Είχε προηγηθεί η «Μαύρη Δευτέρα» (3/10 του 2016) και οι κινητοποιήσεις των -μαυροφορεμένων- γυναικών που διαμαρτύρονταν για την πρόταση ολικής απαγόρευσης της διακοπής κύησης.

Μπορείς να καταλάβεις πως όλα πήγαν πολύ λάθος σε αυτήν τη χώρα, στο συγκεκριμένο ζήτημα από το γεγονός ότι η μόνη περίοδος που ήταν νόμιμες οι αμβλώσεις, ήταν μια διετία της γερμανικής κατοχής. Έως το 1932 απαγορεύονταν υπό την όποια συνθήκη. Τότε οι Πολωνοί έγιναν οι πρώτοι στην Ευρώπη που αναγνώρισαν το δικαίωμα στην έκτρωση «εάν η εγκυμοσύνη είναι αποτέλεσμα εγκληματικής πράξης». Το 1956 εμφανίστηκε και δεύτερη εξαίρεση: αν η γυναίκα ζει υπό δύσκολες συνθήκες. Επειδή όμως, προέκυψαν περιπτώσεις που δοκίμασαν την έννοια των «δύσκολων συνθηκών», τη δεκαετία του ’60 προέκυψε ένα συμβούλιο που εξέταζε τα σχετικά αιτήματα και προχωρούσε σε προσθαφαιρέσεις -ως προς τους νόμους-, αναλόγως. Έγιναν πέντε από το 1956 έως το 1990 και το τέλος του Κομμουνιστικού Καθεστώτος. Τρία χρόνια μετά εξαφανίστηκε το «δύσκολες συνθήκες διαβίωσης». Ήταν η τελευταία αλλαγή έως εκείνης του περασμένου Οκτώβρη και της διαγραφής αιτημάτων που έχουν να κάνουν με σοβαρές δυσπλασίες του εμβρύου.

Πολωνία αμβλώσεις @2021 AP Photo/Agata Grzybowska)

Σε συνέντευξη της στο News 24/7 η Άντζελα Δημητρακάκη, προσκεκλημένη στο 2ο Διεπιστημονικό Διεθνές Συνέδριο για την Έρευνα στον Φασισμό που διοργάνωσαν από κοινού η Πολωνική Ακαδημία Επιστημών, το Ινστιτούτο Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας, και η Φοιτητική Ομάδα Έρευνας του Νεο-Αυταρχισμού, το Νοέμβριο του 2020, είχε πει πως «μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου, η Πολωνία, όπως και σχεδόν όλες οι χώρες του πρώην ‘ανατολικού μπλοκ’ βρέθηκαν στο έλεος του ιδεολογικού κενού. Κάτι που οδήγησε στην κατάχρηση εξουσίας των ψευδο-κομμουνιστικών κυβερνήσεων της μεταπολεμικής περιόδου. Το ιδεολογικό αυτό κενό κάλυψαν αμέσως ο εθνικισμός και η θρησκεία – εν προκειμένω η Καθολική Εκκλησία-, οδηγώντας τη χώρα σε όλο και βαθύτερο συντηρητισμό».

Όπως έγραψαν οι New York Times μια από τις πρώτες προτεραιότητες της Καθολικής Εκκλησίας, στη μετάβαση στη δημοκρατία ήταν ο νόμος που περιόριζε τις αμβλώσεις -οι οποίες επιτρέπονταν την εποχή του Κομμουνισμού. «Ο νόμος του 1993 ήταν σαν συμβόλαιο μεταξύ πολιτικών και επισκόπων».

Η κυρία Δημητρακάκη είχε προσθέσει και ότι «η αισιοδοξία που ακολούθησε την ένταξη της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2004 (η συμφωνία ένταξης υπογράφηκε στην Αθήνα, στις 16 Απριλίου 2003) δεν κράτησε πολύ, καθώς οι Πολωνοί και οι Πολωνές συνεχίστηκαν να αντιμετωπίζονται ως ‘ανατολικοευρωπαίοι’ και φτηνό εργατικό δυναμικό – αυτό παρά την εξαιρετικά πλούσια πολιτιστική ιστορία της χώρας στον εικαστικό χώρο, στη λογοτεχνία, και σε άλλους τομείς.

Η Πολωνία δεν είναι καθόλου χαοτική χώρα, γενικά, θα έλεγα ότι μοιάζει πολύ με τη Γερμανία στο πώς είναι οργανωμένη η καθημερινή της ζωή, τα πανεπιστήμια κλπ. Υπάρχει φυσικά, μια μεγάλη απόσταση μεταξύ του χώρου της τέχνης, όπου ανθεί το αντιφασιστικό κίνημα και η κριτική σκέψη, και του ευρύτερου πληθυσμού, που συντάχθηκε, ως τώρα, σε μεγάλο βαθμό με το ακροδεξιό κόμμα που κυβερνά σήμερα, για λόγους που μόλις εξέθεσα. Η πολωνική κυβέρνηση λειτουργούσε όπως παλιότερα ο Χίτλερ: έδινε οικογενειακά επιδόματα σε ένα γενικά χαμηλά αμειβόμενο πληθυσμό, για να εξασφαλίσει ψήφους και στήριξη. Το αποτέλεσμα ήταν να επανεκλεγεί στις 13 Οκτώβρη 2019 το υπερ-συντηρητικό κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη, γνωστό ως PiS. Ένα χρόνο αργότερα και εν μέσω πανδημίας με ιδιαίτερη έξαρση στη συγκεκριμένη χώρα, το ιδιαίτερα πολιτικοποιημένο δικαστήριο, καθοδηγούμενο από γυναίκα, έκρινε αντισυνταγματικό τον τερματισμό της κύησης όταν εντοπίζονται ‘βλάβες’ στο έμβρυο. Αυτό ήταν η χαριστική βολή στο δικαίωμα στις αμβλώσεις σε μία χώρα που ήδη είχε περιορίσει το δικαίωμα αυτό, έχοντας το αυστηρότερο πλαίσιο έγκρισης στην ΕΕ».

Η Πολωνία είναι και η χώρα που παρείχε απόλυτη προφύλαξη σε ιερείς της Καθολικής Εκκλησίας, οι οποίοι κακοποιούσαν σεξουαλικά παιδιά επί δεκαετίες, τις ημέρες του Πάπα Ιωάννη Παύλου ΙΙ στο ανώτατο αξίωμα.

Ήταν ο δεύτερος μακροβιότερος Πάπας, πρώτος μη Ιταλός και πρώτος σλαβικής καταγωγής -είχε γεννηθεί στο Βαντοβίτσε της Πολωνίας-, στην ιστορία της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας “που είναι συνυφασμένη με το πολωνικό έθνος, το οποίο αγκαλιάζει τις αξίες της -εκ ου και οι πολιτικοί ηγέτες θεωρούν την ομοφυλοφιλία απειλή για τη ψυχή του έθνους”, όπως είχε τονίσει ο Jaroslaw Kaczynski, επικεφαλής του κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη, το 2015.

«Η Βίβλος αναφέρει πως οι αμαρτωλοί πρέπει να πληρώνουν τις συνέπειες. Στην περίπτωση των ιερών που κακοποιούσαν παιδιά, δεν υπήρχαν συνέπειες. Και για αυτό οι γυναίκες βγήκαν στους δρόμους», δήλωσε στους New York Times η 40χρονη Anna Jakubowska, η οποία μετέχει από τον Οκτώβρη στις κινητοποιήσεις. Το κείμενο αυτό κατέληγε στο ότι «η αλλαγή είναι αναπόφευκτη. Κάθε κορίτσι που ζει σε μικρή πόλη, ακόμα και αν είναι υπό το ζυγό άνδρα -που είναι- θα αλλάξει, γιατί πια μιλάμε για κάτι που “καίει”. Πλέον υπάρχει ενημέρωση και αντίδραση. Σε λίγα χρόνια η αλλαγή θα είναι μεγαλύτερη, γιατί η εκκλησία, που ξεκάθαρα επηρεάζει τις κυβερνήσεις της χώρας -διατηρώντας σχέση παρασιτικού ξενιστή στην Πολωνία, κάτι που πια δεν εγκρίνουν οι πολίτες της- θα είναι άδεια».