Δεν πετάς ποτέ τίποτα; Μάθε τι μπορεί σημαίνει για την υγεία σου
- 17 ΙΑΝ 2023
Όλοι μας συνδέουμε αντικείμενα σε πολύτιμες αναμνήσεις και συναισθήματα. Αλλά η δημιουργία υπερβολικής ακαταστασίας στο περιβάλλον σου και η αδυναμία να την αποχωριστείς, μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τη ζωή σου. Στην πραγματικότητα όταν φτάσεις σε αυτό το σημείο, παύεις να είσαι απλά λίγο συναισθηματική ή να βαριέσαι να ασχοληθείς με το χάος γύρω σου και μπορεί να αντιμετωπίζεις ένα συγκεκριμένο είδος διαταραχής.
Διαταραχή αποθησαυρισμού: Περισσότερα από απλή ακαταστασία
Το να δυσκολεύεσαι να αποχωριστείς τα υπάρχοντά σου είναι ένα περίπλοκο ζήτημα που μερικές φορές, έχει να κάνει με τον φόβο ότι θα ξεχάσεις το παρελθόν, με ανησυχίες για σπατάλη χρημάτων ή απλώς το να μην ξέρεις από πού να ξεκινήσεις με την οργάνωση ενός βουνού πραγμάτων. Και μερικές φορές, αυτή η δυσκολία συνδέεται πραγματικά με την ψυχική υγεία.
Ενώ για τους περισσότερους ανθρώπους, το να πετάνε ένα σωρό πράγματα, μπορεί να είναι εύκολο, σε άτομα με διαταραχή αποθησαυρισμού δημιουργεί έντονη αγωνία, στρες και άγχος. Ενδεικτικά, οι ερευνητές εκτιμούν ότι το 2,5% των ανθρώπων στις ΗΠΑ έχουν διαταραχή αποθησαυρισμού, η οποία τους εμποδίζει να χρησιμοποιούν πλήρως τον χώρο διαβίωσής τους, επηρεάζοντας σημαντικά την καθημερινότητά τους. Η συγκεκριμένη διαταραχή χαρακτηρίζεται από επίμονη δυσκολία στην απόρριψη αντικειμένων, ανεξάρτητα από την πραγματική τους αξία. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την υπερβολική συσσώρευση μικρότερων ή μεγαλύτερων αντικειμένων που δημιουργούν ακαταστασία στους χώρους διαβίωσης και θέτουν σε κίνδυνο τη χρήση για την οποία προορίζονται. Η διαταραχή αποθησαυρισμού οδηγεί σε μεγάλη αγωνία και προβλήματα στην κοινωνικοποίηση, την εργασία και άλλους τομείς της καθημερινής λειτουργίας.
Σημάδια και συμπτώματα διαταραχής αποθησαυρισμού
Κάποιος που ζει με διαταραχή αποθησαυρισμού συνήθως εμφανίζει τα παρακάτω συμπτώματα:
- αδυναμία να αποχωριστεί τα υπάρχοντά του ανεξάρτητα από την αξία τους
- σοβαρή αγωνία ή άγχος όταν έρχεται αντιμέτωπος με την απόρριψη αυτών των ιδιοκτησιών
- αισθήματα ντροπής, ενοχής, καχυποψίας ή θυμού
- ιδεοληπτικές σκέψεις σχετικά με το να ξεμείνουν αντικείμενα, να πετάξουν κατά λάθος κάτι έξω ή να χρειαστούν πράγματα στο μέλλον
- συσσώρευση περισσότερων περιουσιακών στοιχείων από ό,τι χρειάζεται λόγω αυτής της αγωνίας που θέτει σε κίνδυνο τις συνθήκες διαβίωσης ή την ποιότητα ζωής
- προβλήματα με την εργασία, τα οικονομικά, την υγεία ή την κοινωνική τους ζωή λόγω της κατάστασης διαβίωσης
Αιτίες που σχετίζονται με τη διαταραχή αποθησαυρισμού
Δεν είναι ακόμη σαφές τι προκαλεί τη διαταραχή αποθησαυρισμού, αν και γνωρίζουμε ότι σχετίζεται με την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή προσωπικότητας (OCPD), την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD), τη διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητα (ΔΕΠΥ) και την κατάθλιψη. Περίπου το 75% των ανθρώπων, έχουν συνυπάρχουσα πάθηση ψυχικής υγείας.
Μερικοί παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη της διαταραχής αποθησαύρισης είναι:
- οικογενειακό ιστορικό άλλων που έζησαν με τη διαταραχή
- να μεγαλώνει κανείς σε ένα αποδιοργανωμένο περιβάλλον
- στρεσογόνα γεγονότα στη ζωή ή μια «στερημένη» παιδική ηλικία
- η ηλικία (τείνει να χειροτερεύει όσο μεγαλώνει κανείς)
- το να ζει κανείς μόνος
Πώς αντιμετωπίζεται
Η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (CBT) φαίνεται να είναι η πιο μελετημένη και αποτελεσματική θεραπεία για τη διαταραχή αποθησαυρισμού μέχρι στιγμής. Η CBT βοηθά τους ανθρώπους να μάθουν γιατί τείνουν να συσσωρεύουν, πώς να αντιμετωπίζουν το άγχος της απόρριψης αντικειμένων και πρακτικές που βοηθούν στην οργάνωση του χώρου και της ζωής τους. Μια μελέτη του 2018 σε άτομα με διαταραχή αποθησαυρισμού, διαπίστωσε μάλιστα ότι οι συνεδρίες ομαδικής θεραπείας με συνομήλικους, ήταν εξίσου αποτελεσματικές με εκείνες που καθοδηγούνταν από ψυχολόγους. Έτσι, είτε κάποιος αναζητά βοήθεια από έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας, είτε από μια ομάδα υποστήριξης, πιθανότατα θα σημειώσει πρόοδο.
Ένα πρακτικό σχέδιο δράσης
- Αφιέρωσε περίπου 20 λεπτά κάθε μέρα για να καθαρίσεις το σπίτι
- Αμφισβήτησε το σκεπτικό σου
Ρωτά τον εαυτό σου: Κρατάς ένα αντικείμενο επειδή σε κάνει χαρούμενη; Ή επειδή πιστεύεις ότι πρέπει να το κρατήσεις; Αν είναι κλείνεις περισσότερο προς τη δεύτερη απάντηση, ήρθε η ώρα να το αποχωριστείς.
- Αντιμετώπισε τα «ίσως»
Όταν ψάχνεις ποια αντικείμενα θέλεις να χαρίσεις, φτιάξτε μια κούτα με εκείνα που «ίσως» χρειάζεσαι και κρύψτα κάπου για ένα μήνα. Εάν, κατά τη διάρκεια αυτού του μήνα, δεν τα χρειάστηκες ούτε μία φορά, πιθανότατα δεν είναι αρκετά απαραίτητα για να τα κρατήσεις
- Να θυμάσαι ότι οι αναμνήσεις σου δεν βρίσκονται σε φυσικά αντικείμενα
Είναι στο μυαλό σου. Είναι δύσκολο να χαρίσεις αντικείμενα συναισθηματικής αξίας, αλλά αν το κάνει δεν σημαίνει ότι ξεχνάς τα συναισθήματα ή τις προσωπικές σου ιστορίες.
- Πέτα στην ανακύκλωση τη στοίβα με τα παλιά περιοδικά
Εάν δεν τα έχεις ήδη διαβάσει, πιθανότατα δεν θα το κάνεις. Εάν τα έχεις διαβάσει ήδη, είναι απίθανο να τα ξεφυλλίσεις ξανά.
- Ανανέωσε την γκαρνταρόμπα σου
- Πέτα ληγμένα φάρμακα και είδη μακιγιάζ
- Δώρισε αντικείμενα σε φίλους, γνωστούς ή για φιλανθρωπικούς σκοπούς
