ΥΓΕΙΑ

Déjà vu: Έρευνα αποδεικνύει ότι δεν είναι αυτό που νομίζαμε τελικά

Unsplash

Όλοι έχουμε πάθει déjà vu στη ζωή μας, και κάποιοι το νιώθουν να συμβαίνει πολύ συχνά. Είναι αυτή η στιγμή που νομίζεις ότι βιώνεις μία ολόκληρη σκηνή ή στιγμή από το παρελθόν και τώρα σε επισκέπτεται και στο παρόν.

Αρκετές θεωρίες προσπαθούν να εξηγήσουν το φαινόμενο του και η άποψη που υπερίσχυε είναι ότι συμβαίνει επειδή κατασκευάζουμε μία λανθασμένη ανάμνηση. Υπάρχει όμως μία έρευνα που έχει καταλήξει στο ακριβώς αντίθετο. Ότι είναι ο τρόπος να ελέγχουμε αν συνέβησαν όντως κάποια πράγματα.

«Για τους περισσότερους ανθρώπους, το déjà vu είναι μία σύντομη και ίσως ευχάριστη εμπειρία. Και πιστεύω ότι δεν είναι μία λανθασμένη ανάμνηση», δηλώνει η Anne M.Cleary, επικεφαλής του τμήματος Εργαστηρίου Ανθρώπινης Μνήμης στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο.

Η έρευνα που δείχνει πώς λειτουργεί

To 2016, επιστήμονες του Πανεπιστημίου του St. Andrews έκαναν μία έρευνα διαβάζοντας στους εθελοντές συγκεκριμένες λέξεις. «Κρεβάτι, μαξιλάρι, πάπλωμα και νύχτα». Είναι η κλασική μέθοδος σε έρευνες που γίνονται αναφορικά με το déjà vu. Στις προηγούμενες, ρωτούσαν τους συμμετέχοντες αν άκουσαν μία λέξη και εκείνοι έλεγαν ναι αν και δεν ειπώθηκε ποτέ. Θεωρούν ότι συμβαίνει αυτό γιατί η λέξη ήταν συνώνυμη των υπολοίπων.

Στη συγκεκριμένη έρευνα όμως, έγιναν αλλαγές. Ας πάρουμε τη λέξη «ύπνος». Τους ρώτησαν αν άκουσαν μία λέξη που να αρχίζει από υ και εκείνοι είπαν (σωστά) όχι. Όταν όμως τους ρώτησαν αργότερα αν άκουσαν τη λέξη «ύπνος», η απάντηση ήταν ναι. Και αυτό είναι το déjà vu. Ταυτόχρονα, τους έκαναν και εγκεφαλογράφημα ώστε να δουν τη δραστηριότητα αναφορικά με το θέμα. Οι παλιές έρευνες δείχνουν ότι θα έπρεπε να ενεργοποιείται ο ιππόκαμπος, ενώ τελικά υπήρχε δράση στην περιοχή που σχετίζεται με τη λήψη αποφάσεων.

Ποιοι έχουν τα λιγότερα déjà vu;

Η πληροφορία που μάς εντυπωσιάζει ακόμα περισσότερο είναι ότι οι άνθρωποι με άριστη μνήμη βιώνουν λιγότερα déjà vu γιατί θυμούνται και δεν κάνουν τόσα λάθη. Οι έρευνες συνεχίζουν και μπορεί εμείς να το βιώνουμε ως κάτι μικρό και ασήμαντο, αλλά είναι τρομερά ενδιαφέρον στο επιστημονικό πεδίο.