Φραντζέσκα Γιαϊτζόγλου-Watkinson
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

73 λεπτά με την Πέτρα Καλαμπόκα είναι μάθημα ζωής, ελπίδας και δύναμης

Η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΣΗ ΕΓΙΝΕ ΣΤΟ DOMOTEL KASTRI.

Πήρε το όνομά της από τον παππού της, τον Πέτρο. Παράξενα παιχνίδια της ζωής. Κύκλοι ομόκεντροι κι όλο κυλάς εντός τους. Στέκεσαι σε σημεία. Άλλα αναφοράς κι άλλα της μιας φοράς. Η Πέτρα Καλαμπόκα έμαθε στη ζωή της να τα αναγνωρίζει, να τα αξιολογεί και να διδάσκεται από αυτά. «Είμαι δυνατή σαν πέτρα και μπορώ να γίνω βράχος για τον εαυτό μου και να τον στηρίξω».

Τι ταιριαστό όνομα για μία γυναίκα που κλήθηκε πολύ νωρίς να αναμετρηθεί με τις δυνάμεις της. Νίκες πολλές. Νίκες καθημερινές. Η Πέτρα Καλαμπόκα στα 29 της διαγνώστηκε με οστεοσάρκωμα, έναν κακοήθη όγκο 18 εκατοστών, που οδήγησε στον ακρωτηριασμό του δεξιού κάτω άκρου της. Δυνατή, σαν πέτρα. Αγωνίστηκε με αγγέλους στο πλευρό της την οικογένειά της, τους φίλους της, τους γιατρούς της.

Σχήματα χημειοθεραπειών, καθήλωση σε ένα κρεβάτι νοσοκομείου για επτά μήνες, ακρωτηριασμός, αφόρητοι πόνοι. Διαδρομή σε τούνελ χωρίς ακτίνα φωτός κι όμως οι δυνάμεις της δεν την πρόδωσαν. Στάθηκε στα πόδια της και είδε τη ζωή της να αλλάζει. Η Πέτρα Καλαμπόκα είναι μία γυναίκα πρότυπο δύναμης. «Με αγάπησα παραπάνω, περισσότερο από όσο με αγαπούσα. Μπήκα στους λαβυρίνθους μου, γνώρισα τα σκοτάδια μου, είδα την εικόνα μου και είπα πως με αγαπώ έτσι όπως ακριβώς είμαι».

Η ιστορία της Πέτρας Καλαμπόκα

Πάντα ήμουν ανήσυχο πνεύμα. Είμαι άνθρωπος των αλλαγών γιατί έχω συνειδητοποιήσει πως το πιο σταθερό πράγμα στη ζωή μας είναι οι αλλαγές. Δεν ήμουν έτσι, όταν σου συμβαίνει οτιδήποτε λίγο πιο έντονο, πιο βίαιο, πιο σοκαριστικό που σου αλλάζει τον ρου της ζωής σου αρχίζεις να βλέπεις τα πράγματα πολύ πιο διαφορετικά.

Αυτό που συνειδητοποίησα είναι πως τα τελευταία 5 χρόνια έχω μείνει στα απλά. Στα απλά που με δίδαξε αυτή η περιπέτεια. Ποια είναι αυτά τα απλά; Τα ειλικρινή συναισθήματα, η αλήθεια, οι αγκαλιές των δικών μου ανθρώπων. Αισθάνομαι πως τα τελευταία πέντε χρόνια έμεινα πιστή σε αυτά. Τελικά, είναι τα μόνα που έχουμε, όλα τα υπόλοιπα ακουμπούν στη φιλοδοξία, τη ματαιοδοξία, την απληστία μας, την επαγγελματική καταξίωση, τις οικονομικές απολαβές.

Είναι τέτοιοι οι ρυθμοί της καθημερινότητας που πολλές φορές χρειάζεται να κάνουμε ένα βήμα πίσω και να δηλώσουμε ευγνώμονες για όσα έχουμε στη ζωή μας. Κάπως έτσι, θα συνειδητοποιήσεις πως είναι ωραία η ζωή, ακόμα και με πιο λίγα. Δεν σημαίνει πως συμβιβάζεσαι, σημαίνει πως αρχίζεις να εκτιμάς τα ουσιαστικά.

Πριν 5 χρόνια η αλήθεια είναι πως δεν θα τα έλεγα όλα αυτά. Σίγουρα, όχι.

Δεν έχω κουραστεί να μιλώ για την προσωπική μου ιστορία. Φοβάμαι να μην κουράσω αλλά η εξωστρέφεια είναι κάτι που έχουμε ανάγκη. Το ότι ένας άνθρωπος εκεί έξω μπορεί να βοηθηθεί, να πάρει κουράγιο απ’ όσα διαβάσει, βαραίνει στη ζυγαριά πολύ περισσότερο. Είναι πολύτιμο για ‘μενα πως έστω και στιγμιαία ένας άνθρωπος θα αντλήσει δύναμη και θα πει πως αφού τα κατάφερα εγώ, μπορεί να τα καταφέρει κι εκείνος.

Το ένστικτο της επιβίωσης είναι πάρα πολύ ισχυρό και θα έλεγα πως δεν με εγκατέλειψε ποτέ. Δεν σου κρύβω πως υπήρχαν στιγμές που ήταν οριακές. Πορευόμουν πλάι πλάι με τον θάνατο. Ακόμα κι εκείνες τις στιγμές το ένστικτο της επιβίωσης υπερίσχυσε. Και ξέρεις, είναι τόσο αντιφατική αυτή η συνθήκη. Να λαχταράς τόσο τη ζωή και ταυτόχρονα μέσα σου να νιώθεις πόσο κοντά είναι το τέλος. Σε ένα ογκολογικό νοσοκομείο τον θάνατο τον νιώθεις, τον ακούς, τον οσμίζεσαι, τον βλέπεις μπροστά στα μάτια σου.

Παλτό Benetton (Golden Hall ισόγειο), Τζιν Sandro (Golden Hall, 1ος όροφος)

Δεν ήμουν μόνη μου. Στήριγμά μου η οικογένειά μου, το θεραπευτικό προσωπικό του «Αγίου Σάββα», οι φίλοι μου. Όταν βυθιζόμουν υπήρχαν γύρω μου άνθρωποι που με σήκωναν.

Πίστευα πάρα πολύ σε αυτή την ακλόνητη πίστη της μητέρας μου ότι θα τα καταφέρω. Το κομμάτι της θρησκευτικής πίστης το διαπραγματεύομαι ξανά και ξανά μέσα μου. Σε τέτοιες οριακές καταστάσεις το πνεύμα είναι που σε οδηγεί κι όχι το σώμα σου. Παλεύεις να πιαστείς από κάτι που αισθάνεσαι πως είναι πιο δυνατό από εσένα. Πολλές φορές η πίστη της μητέρας μου ήταν αυτή που με βοηθούσε. Νομίζω ότι ανακάλυψα έναν Θεό σε αυτή την περιπέτεια. Ένα Θεό πιο σπλαχνικό, πιο δίκαιο.

Δεν είπα ποτέ «γιατί σε ‘μενα». Το «γιατί» δεν με ενδιέφερε, το «αν» επαναλάμβανα. «Αν είχα κάνει κάτι άλλο, θα είχε ακολουθήσει διαφορετική πορεία»; Στην αρχή της περιπέτειάς μου έχασα σχεδόν τρεις μήνες κάνοντας φυσικοθεραπεία για να αντιμετωπίσω τον πόνο στον μηρό. Ένας ασυνείδητος γιατρός με έστειλε για φυσικοθεραπείες χωρίς να επαληθεύσει, αν αυτό που εκείνος θεωρούσε – ένα αιμάτωμα μού είχε πει πως είναι-, ίσχυε όντως. Τελικά, είχα έναν κακοήθη επιθετικό όγκο 18 εκατοστών. Δεν ξέρω αν αυτοί οι τρεις μήνες επηρέασαν κάπως, αλλά μπήκα σε μία διαδικασία να αναρωτιέμαι.


Η αμφιβολία αυτή με ταλάνιζε για λίγο καιρό μέχρι που τα ξέχασα όλα και συγκέντρωσα όλη μου την ενέργεια στο να αντιμετωπίσω την αρρώστια. Είναι σκληρό, σοκαριστικό με κάθε τρόπο για τον οργανισμό. Επίσης εγώ είχα να αντιμετωπίσω και το γεγονός ότι παρέμεινα καθηλωμένη σε ένα κρεβάτι στον «Άγιο Σάββα» για επτά μήνες επειδή έσπασα το μηριαίο όστό το οποίο είχε γίνει πάρα πολύ λεπτό έπειτα από την πρώτη χημειοθεραπεία.

Καθηλωμένη 7 μήνες στο κρεβάτι, είχα πραγματικά να παλέψω με το μυαλό μου. Εκεί εκπαίδευσα την υπομονή μου. Σταμάτησα να είμαι ανυπόμονη. Πια πιστεύω πως το κάθε τι έρχεται στη ζωή μας στον καιρό του. Δούλεψα κομμάτια του εαυτού μου, που δεν ξέρω αν ήταν απαίδευτα ή ακολουθούσαν μία προδιαγεγραμμένη πορεία. Πάντως δεν είναι ίδια, αυτό το λέω με βεβαιότητα. Αναγκάστηκα να αλλάξω και να δουλέψω με το μέσα μου γιατί ένιωθα πως είχα ένα όπλο στον κρόταφό μου με το δάχτυλο στη σκανδάλη. Για ένα 20ημερο είχα βρεθεί σε πολύ οριακές καταστάσεις, είχα φτάσει ένα βήμα πριν τον θάνατο.

Ήταν η πιο δυνατή εμπειρία της ζωής μου και ταυτόχρονα η πιο εξελικτική και νιώθω βαθιά ευγνωμοσύνη. Ήταν το συμβόλαιο ζωής μου. Το υπέγραψα και πάμε παρακάτω. Και τώρα; Μετά τον καρκίνο, έχω να διαχειριστώ μία αναπηρία, μία αντικειμενική δυσκολία στη ζωή μου.

Όλη αυτή η περιπέτεια για ‘μενα δεν ήταν μία απλή διδαχή, ήταν μία αληθινή αναγέννηση. Η πιο ουσιαστική μου αλλαγή είναι ο τρόπος που στέκομαι απέναντι στη ζωή.

Δεν βλέπω εμπόδια, βλέπω προκλήσεις και μάλιστα τις επιλέγω. Έχω περάσει πια σε άλλη φάση. Δεν φαντάζομαι τη ζωή μου μόνο δουλεύοντας. Θέλω να κάνω πράγματα που με ευχαριστούν και με γεμίζουν γιατί, αλήθεια, αύριο δεν ξέρω πού θα είμαι.

Η ακινησία των επτά μηνών ήταν σαν να με εκπαίδευε για αυτό που θα ακολουθούσε. Κλήθηκα να πάρω μία απόφαση – και τώρα που έχει περάσει καιρός- λέω πως αυτή η απόφαση ήταν γενναία και σωτήρια. Δεν ξέρω τι θα είχε συμβεί αν είχα αποφασίσει να μην μου ακρωτηριάσουν το πόδι.

Είχα δύο επιλογές. Είτε οι γιατροί να κρατήσουν το πόδι αφαιρώντας ό,τι μπορούν, το οποίο όμως ενείχε μεγάλο κίνδυνο για τη ζωή μου, είτε να το ακρωτηριάσουν. Στην πραγματικότητα βρέθηκα μπροστά σε ένα ψευτοδιλημμα. Όταν σου λένε «σώσε τη ζωή σου», τι διαφορετικό μπορείς να κάνεις;

Με το που σηκώθηκα από το κρεβάτι άλλαξε όλη μου η ψυχολογία. Ήταν λες και επανήλθα. Ήταν πάρα πολύ δύσκολο στην αρχή. Είχα φρικτούς πόνους. Όμως, πέρασε.

Ήμουν μπροστά στη νέα μου πραγματικότητα. Με βήματα αργά και σταθερά έδωσα χώρο και χρόνο στον εαυτό μου να την αποδεχθεί. Χρειάστηκε να μάθω να περπατώ από την αρχή.

Τζιν μπουφάν Sandro (Golden Hall, 1ος όροφος), Φόρεμα Sandro (Golden Hall, 1ος όροφος)

Στο νοσοκομείο γνώρισα τον αείμνηστο Δημήτρη Σιάχο του ‘’Win Cancer’’, ο οποίος πάλευε πολλά χρόνια για την εξωστρέφεια σε σχέση με τον καρκίνο. Αυτός μου έμαθε πόσο σημαντικό είναι να μοιράζεσαι το πρόβλημά σου, να μην ντρέπεσαι, να μην φοβάσαι να πεις ότι έχεις καρκίνο.

Δεν χρειάζεται να δαιμονοποιούμε τις λέξεις. Δεν είναι η επάρατη νόσος, είναι ο καρκίνος. Χάρη στον Δημήτρη Σιάχο επέλεξα τον δρόμο της εξωστρέφειας κι άρχισα να μοιράζομαι φωτογραφίες μου από το νοσοκομείο στους προσωπικούς μου λογαριασμούς στα social media.

Πριν λίγες ημέρες μου έστειλε μήνυμα μία μαμά που έχει χάσει το παιδί της από καρκίνο για να μου πει πόσο χαρούμενη την κάνω με τη δική μου πορεία. Ένιωσα πως έχω μία «υποχρέωση» να βγω και να πω «όλα μπορείτε να τα καταφέρετε, μην τα παρατάτε».

Ο πόνος είναι παρεξηγημένο συναίσθημα. Είναι συναίσθημα εξελικτικό που σε πάει στο παρακάτω πολύ γρήγορα, αρκεί να το θέλεις.

Κάποια στιγμή έκανα ψυχοθεραπεία, πριν τον καρκίνο, και η θεραπεύτρια με ρώτησε «πώς το βλέπεις το χωράφι σου, το κτήμα σου»; Απάντησα πως «είμαι μέσα στις λάσπες και παλεύω». Μετά, λοιπόν, από την περιπέτεια της υγείας μου με ξαναρώτησε. Τι απάντησα; «Τώρα, βλέπω ένα όμορφο τεράστιο κάστρο που έχει και μικρές ρωγμές, αλλά μου αρέσει».

Τα αδιάκριτα βλέμματα είναι καθρέφτες του τι θέλεις εσύ να προβάλλεις στους άλλους. Στην αρχή τους κοίταζα που με κοίταζαν, όμως πολύ γρήγορα βγήκα από όλο αυτό γιατί αντιλαμβάνομαι πως η εικόνα μου ξεφεύγει από το πρότυπο και ξενίζει αλλά δεν με αφορά. Και τι σημαίνει πρότυπο; Η αληθινή ομορφιά είναι η εσωτερική μας ομορφιά, το πιστεύω απόλυτα.


Συνεχίζω τη ζωή μου, απλά όλα τα πράγματα τα κάνω με έναν διαφορετικό τρόπο. Είμαι καλά, είμαι ζωντανή, έχω πάρει τη ζωή μου πίσω. Το ζητούμενο είναι να δούμε πώς στεκόμαστε απέναντι στην κάθε δυσκολία που θα βρεθεί στο διάβα μας. Δεν την αντιμετωπίζω με φόβο. Είμαι εδώ, στέκομαι στα πόδια μου και θα με φροντίσω.

Μεγάλωσα στην επαρχία, σε ένα χωριό της βόρειας Εύβοιας και μπορώ να σου πω πως η εμφάνισή μου με το τεχνητό μέλος ήταν πρόκληση και για όσους με ήξεραν από παιδάκι. Στην αρχή με κοίταζαν έντονα όμως εγώ πήγαινα, φορούσα τα φορέματά μου, δεν ένιωθα να εστιάζουν στο πόδι μου. Είμαι ένα κορίτσι πρότυπο δύναμης και έμπνευσης για τους συντοπίτες μου. Με τον τρόπο μου δεν τους άφησα ποτέ περιθώριο να πιστέψουν πως πρέπει να με αντιμετωπίσουν με λύπηση και οίκτο.

Βαθιά η ευγνωμοσύνη μου για τους ανθρώπους που έχω γύρω μου. Κάποιοι από αυτούς μπήκαν για πρώτη φορά σε ογκολογικό νοσοκομείο και δεν λύγισαν και κάποιοι άλλοι αναμετρήθηκαν με τις αναμνήσεις τους και πάλι δεν λύγισαν. Είναι πάντα δίπλα μου και ξέρουν πώς να μου δίνουν και χώρο και χρόνο για να ανθίσω.

Στην πορεία της διαδρομής έχασα κάποιους αλλά δεν με πειράζει, κανένας δεν είναι κτήμα κανενός και η ζωή όπως και οι σχέσεις κάνουν κύκλους. Κατά τη διάρκεια της περιπέτειάς μου δεν έχασα κανέναν φίλο, μάλιστα ήρθε πολύς κόσμος δίπλα μου. Η γενναιοδωρία των ανθρώπων δεν θα πάψει να με εκπλήσσει.

Πουκάμισο/παντελόνι/ζώνη Benetton (Golden Hall, ισόγειο)

Κάθε άνθρωπος με αναπηρία έχει να διηγηθεί και μία ιστορία. Άλλοι πάλεψαν με τα «δεν μπορώ» και συμφιλιώθηκαν με την αλλαγή. Άλλοι αφοσιώθηκαν σε έναν σκοπό. Σίγουρα όλοι έχουν μία προσωπική ιστορία που τους άλλαξε τη ζωή. Υπάρχουν πολύ σοβαρές ατομικές πρωτοβουλίες, όμως αν η Πολιτεία δεν μας στηρίξει εμπράκτως, πάντα η δυσκολία θα υπερνικά την προσπάθεια.

Ένα από τα βασικά ζητήματα των ανθρώπων με αναπηρία αφορά στην προσβασιμότητα. Αν δεν γίνουν ουσιαστικά έργα υποδομής και ο άνθρωπος καθημερινά έρχεται αντιμέτωπος με δυσκολίες και εμπόδια τότε θα μείνει σπίτι του. Χρειάζεται να επενδύσουμε στην εκπαίδευση και να αλλάξουμε νοοτροπία. Μου φαίνεται παράλογο να θέλεις να πας σε ένα δημαρχείο ή σε ένα σχολείο και να μην υπάρχει ράμπα.

Το να ζεις με αναπηρία στην Ελλάδα είναι μία καθημερινή πρόκληση. Πρέπει να κάνεις το άλμα και να υπερνικήσεις τη δυσκολία. Σιγά σιγά βρίσκεις τα μονοπάτια σου και παράλληλα η κοινωνία εκπαιδεύεται. Όσο πιο πολύ βγαίνουν εκεί έξω τα άτομα με αναπηρία, τόσο η κοινωνία όσο και η Πολιτεία αντιλαμβάνονται τις ανάγκες τους. Έχουμε πολύ δρόμο όμως ακόμα μπροστά μας για να γίνει η ζωή μας ευκολότερη.

Δεν με κυριεύει πια ο φόβος του να νοσήσω ξανά. Μπορεί να ξαναέρθει ο καρκίνος, όπως μπορεί να βγω από το σπίτι μου και κάτι να μου συμβεί. Όλα είναι πιθανά σε αυτή τη ζωή. Επιλέγω εκούσια να τη χαίρομαι και να μην την αναβάλλω. Δεν με σταματάει τίποτα. Επαναπροσδιορίστηκα. Παλαιότερα, τρεφόμουν από την επαγγελματική μου φιλοδοξία, τώρα πια δεν με απασχολεί. Έχω άλλες ανάγκες. Θέλω να με φροντίζω και να με αγαπώ.

Θα ξαναερωτευτεί η Πέτρα; Θα είναι ποθητή; Την είχα αυτή την αγωνία γιατί όταν διαγνώστηκα με καρκίνο ήμουν μία γυναίκα 30 ετών. Έπρεπε να εξερευνήσω τη νέα κατάσταση την οποία κλήθηκα να αντιμετωπίσω σε όλα τα επίπεδα. Με αγάπησα παραπάνω, περισσότερο από όσο με αγαπούσα.


Μπήκα στους λαβυρίνθους μου, γνώρισα τα σκοτάδια μου, είδα την εικόνα μου και είπα πως με αγαπώ έτσι όπως ακριβώς είμαι. Η αλήθεια μας κάθεται σε εκείνο το κομμάτι της ψυχής που μόνο την ειλικρίνεια ξέρει να αναγνωρίζει.

Το φως των ανθρώπων είναι ικανό να υπερκαλύψει τα πάντα, το ‘χω δει να συμβαίνει και να μου συμβαίνει. Τα υπόλοιπα είναι στερεοτυπικές αντιλήψεις και τίποτα άλλο.

Το μοναδικό πράγμα που υποσχέθηκα στον εαυτό μου, βγαίνοντας από το νοσοκομείο, ήταν ότι δεν θα διαπραγματευτώ για κανέναν και τίποτα τη χαρά μου, ακόμη κι όταν αντιμέτωπο θα είχα τον ίδιο μου τον εαυτό.

Στο συμβόλαιο ζωής που υπέγραψα, το συναίσθημα της χαράς ήταν η ρήτρα μου.