Η Λυδία Γραμματικού, o Cash και οι μπάλες σκόνης

Συνέντευξη στη Μαρία Τζωρτζάκη

Ίσως από το Μέμφις, κάπου στα 30’s. Έχει υπέροχα πυρόξανθα μαλλιά και γούστο στο ντύσιμο. Θα μπορούσε να είναι ένα pin-up girl στην πιο ιντελεκτουέλ εκδοχή του, όμως είναι μία (πολύ καλή) τραγουδίστρια σε μία τέλεια μπάντα. Παίζει και μπάσο. Καλλιτεχνική φύση και καλό παιδί. Έχει μία γάτα την Κορίνα και μία γλυκιά μανία με την τάξη. Είναι και γραφίστρια. Μέχρι να πάμε να την καμαρώσουμε στο live των Dustbowl για τον Johnny Cash, μας μιλάει για το ροκαμπίλι, τα vintage φορέματα με τα μεγάλα λουλούδια και τις μπάλες σκόνης στην Αμερική.

Dustbowl, όπως… μπάλα σκόνης; Μίλα μου γι’ αυτό.

Κάπως έτσι. Dust Bowl σε δύο λέξεις, όπως είναι σωστά ο όρος που χαρακτήρισε την εποχή της μεγάλης οικονομικής κρίσης (The Great Depression) στην Αμερική του ’30. Tα Dust Bowl ήταν τυφώνες σκόνης που σκέπαζαν ολόκληρα χωριά, κατέστρεφαν σοδειές, ξεκίνησαν μετά από την κρίση του 1929 και κράτησαν περίπου οχτώ χρόνια. Το βιβλίο του John Steinbeck “Τα Σταφύλια της Οργής” αναφέρεται ακριβώς στην Dust Bowl Era. Φάνταζε “δυνατό” σαν όνομα τον Μάιο του 2006, τώρα είναι πιο επίκαιρο από ποτέ.

Ποιοι είναι οι υπόλοιποι της μπάντας;

Ο παρτενέρ μου, στο ρυθμικό κομμάτι, ο Shoeshine Boy, που είναι ο χιουμορίστας και η καρδιά της μπάντας. Είμαστε αχώριστο ντουέτο και οι δύο μας κρατάμε σημειώσεις στην πρόβα. Ο John Hardy, ο “μουσικός” των Dustbowl, ο πιο νεαρός και η ήρεμη δύναμη. Παίζει και το πιο δύσκολο όργανο, το pedal steel. Ο Big George, ο troubleshooter σε ό,τι χαλάσει. Επισκευάζει τα πάντα. Έχει και μια προσωπικότητα που μοιάζει στον “θείο από την Αμερική”. Και ο T-Nick, ο οργανωτικός. Μερικές φορές έχει την απάντηση πριν έρθει η ερώτηση. Είναι ο “psycho”, που κατά τα άλλα ασχολείται μόνο με την παλιά κιθάρα που πήρε μικρός.

Πώς φτιάχνεται δηλαδή μία μπάντα; Ξυπνάς ένα πρωί και το αποφασίζεις;

Συνήθως η μπάντα υποβόσκει όταν μαζεύονται φίλοι και παίζουν μουσική, για πλάκα ή και σοβαρά, σε κάποιο σπίτι ή υπόγειο ή γκαράζ. Όταν αρχίζουν να γράφουν τραγούδια ή να βάζουν κάποιους στόχους, τότε μιλάμε για τη γέννηση μιας μπάντας. Έτσι απλά.

O Johnny Cash και το Μέγαρο Μουσικής. Πρόκληση;

Πρόκληση για το Μέγαρο σίγουρα. Για εμάς όχι και τόσο. Αισθανόμαστε ότι ανήκουμε στην underground local r‘n’r σκηνή και αυτό από μόνο του δίνει στην εμφάνισή μας ένα διαφορετικό πρόσημο. Από την άλλη παίζουμε τη μουσική που μας αρέσει και αυτό είναι το ίδιο παντού, καθώς και η προετοιμασία του.

Πριν από αυτό, πού αλλού έχετε παίξει;

Τώρα, με την εμφάνισή μας στο Μέγαρο, μπορώ να πω πια πως έχουμε παίξει κυριολεκτικά παντού στην Αθήνα. Εκτός Αθήνας; Πολύ Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Κρήτη. Αλλά και σε άλλες πόλεις, στο Αγρίνιο, στην Ορεινή Κορινθία, σε φεστιβάλ, κ.λπ.

Τι τραγούδια θα ακούσουμε, αν έρθουμε σε ένα live σας;

Στα live παίζουμε δικά μας τραγούδια, κυρίως από το δεύτερο δίσκο μας, το “Goin’ Down”. Επίσης, από τον πρώτο, που έχει τίτλο “Troublebound & Lonesome” και λίγες αλλά αγαπημένες διασκευές. Έχουμε έτοιμο και το νέο μας single “Suicide Avenue”/”Winter’s Almost Gone”.

Πού μεγάλωσες και ποια είναι τώρα η γειτονιά σου;

Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Αθήνα, σε ένα σπίτι του Μεσοπολέμου, πατρικό της μητέρας μου, κοντά στη Ν. Σμύρνη. Έχω αλλάξει διάφορες γειτονιές. Αγαπημένη μου είναι το Κουκάκι και συγκεκριμένα τα στενά κοντά στον λόφο του Φιλοπάππου. Τα τελευταία δύο χρόνια μένω στο ίδιο σπίτι που μεγάλωσα, αφού οι γονείς μου μετακόμισαν αλλού, πήγαν “σε ένα σπίτι με λιγότερα προβλήματα”, όπως σοφά είπε η μητέρα μου.

Τι είναι πια αυτό το ροκαμπίλι;

Το rock-a-billy είναι αυτή η πρώιμη μορφή r‘n’r , η ανάμειξη της country με τα blues, που αν κοιτάξεις πίσω, μπορείς να δεις ότι προϋπήρχε της έκρηξης των 50’s. Το “Oakie Boogie” του Johnny Tyler, από Jack Guthrie το ’47, είναι ένα δείγμα. Η Wanda Jackson έχει πει σε ένα τραγούδι της “And they called us rockabillies long before they called it rock ‘n’ roll”.

Ποιος ήταν ο πρώτος δίσκος που είχες “λιώσει” μικρή;

Δεν είχα “λιώσει” τόσο δίσκους, όσο τραγούδια. Ακόμη το κάνω βέβαια. Τo “The Sun Sessions” του Elvis ήταν από τα πρώτα μου ακούσματα.

Ποιο τραγούδι είναι το αγαπημένο σου;

Είναι πολλά, ανάλογα με την εποχή. Ας πω το “Poor Little Fool” του Ricky Nelson. Τι είναι το rock ‘n’ roll για σένα;

Το καταλαβαίνω περισσότερο σαν μια γενικότερη έννοια, πάρα σαν ένα είδος μουσικής. Το rock ‘n’ roll σαν μουσική και σαν στάση ζωής έχει μεταλλαχθεί και περικλείει πλέον μια ώριμη και εναλλακτική θεώρηση των πραγμάτων. Εννοώ πως δεν έχουμε πλέον τους “ηρωισμούς” του παρελθόντος, αλλά ένα ανοιχτό πεδίο έκφρασης.

Σε ποια μαγαζιά στην πόλη βγαίνεις;

Δεν βγαίνω πολύ, σχεδόν καθόλου θα έλεγα. Αν παίζουν φίλοι live, θα πάω. Αυτό που μου αρέσει είναι οι βραδινές βόλτες στην Αθήνα ή να πηγαίνω για φαγητό με φίλους.

Περίγραψέ μου μία Κυριακή σου.

Το πρωί στο παζάρι, στην Ιερά οδό, προς εύρεση πεταμένων “θησαυρών”. Μετά βόλτα στο Μοναστηράκι ή στην Ακρόπολη. Το καλοκαίρι μόνο στη θάλασσα.

Αγαπημένη ταινία…

Το “Ιnside Llewyn Davis” που είδα πρόσφατα και μου άρεσε πολύ. Από παλιές το “Il sorpasso” του 1962 με τον Vittorio Gassman και τον Jean-Louis Trintignant.

Ποιον καλλιτέχνη, που δεν ζει πια, θα ήθελες να γνωρίσεις;

Κανέναν. Πραγματικά, δεν έχω να πω κάτι σε κάποιον. Στενοχωρήθηκα, όμως, όταν έμαθα για τον Phil Everly, που πέθανε τον Ιανουάριο. Ήταν ο ένας εκ των δύο Everly Brothers.

Συνεργασία τώρα με όποιον θες. Με ποιον;

Με τον Steve Wynn. Πόσο γραφίστρια και πόσο καλλιτέχνης;

Είμαι γραφίστρια, γιατί είναι το επάγγελμά μου και είναι αυτό που έχω σπουδάσει. Το ότι παίζω μουσική με τους Dustbowl είναι κάτι άλλο… Δεν ξέρω αν είναι τέχνη, αλλά είναι πολύ σημαντικό για εμένα. Δεν είμαι παραπάνω καλλιτέχνης από οποιονδήποτε άλλο που δίνεται με πάθος σε κάτι που αγαπάει.

Ο στίβος κι εσύ.

Ο στίβος κι εγώ έχουμε μια πολύ καλή σχέση, που ξεκινάει από τα γυμνασιακά μου χρόνια. Τώρα προσπαθούμε να «βλεπόμαστε» 2 με 3 φορές τη βδομάδα στην ομάδα στίβου του Εθνικού Γ.Σ. Αλλά δεν είναι πάντα εφικτό.

Τι άλλη “τρέλα” έχεις εκτός από τη μουσική;

Μαζεύω διάφορα πράγματα. Ρούχα, δίσκους, έπιπλα. Φωτογραφίζω πεταμένα παιδικά παιχνίδια στα σκουπίδια – κούκλες, μωρά και ζωάκια. Ταΐζω τις γάτες της γειτονιάς και μου αρέσει να περνάω ώρες κάτω από τη θάλασσα με μάσκα.

Τι ρούχα σου αρέσει να φοράς;

Τα πολύχρωμα. Αν είναι με μεγάλα λουλούδια ακόμα καλύτερα. Στο μυαλό μου αυτή η περιγραφή είναι για τα καλοκαιρινά. Γενικά προτιμώ να μη ντύνομαι βαριά, ακόμα και τον χειμώνα. Πηγαίνω σε μαγαζιά second hand και βρίσκω ρούχα που μου αρέσουν, με την ανάλογη μεταποίηση βέβαια. Αγαπώ τα φορέματα και σχεδόν πάντα φοράω τακούνια.

Εσύ με τρεις λέξεις.

Αναβλητική, μελαγχολική, ενθουσιώδης.

* Την Παρασκευή 21 Μαρτίου οι Dustbowl, οι Rebel Country Rockers, που γνωρίσαμε τα τελευταία χρόνια από της εκρηκτικές εμφανίσεις τους και τους δίσκους τους, εμφανίζονται στο Μέγαρο Μουσικής σε μια μοναδική εμφάνιση – αφιέρωμα στον Johnny Cash.