OPINIONS

Πρίγκιπας William και Kamala Harris ανταγωνίζονται στη χειρότερη αντίδραση για τον πόλεμο στην Ουκρανία

@2022 Alastair Grant, Pool/ AP Images

Ο πρίγκιπας William και η σύζυγός του, Kate Middleton, βρέθηκαν την Τετάρτη 9 Μαρτίου, στο Κέντρο Ουκρανικού Πολιτισμού στο Λονδίνο για να μάθουν από πρώτο χέρι τις προσπάθειες που γίνονται στην Αγγλία και ολόκληρη την Ευρώπη για τη στήριξη του λαού στην Ουκρανία. Μία φράση του εκεί, ή μάλλον ο τρόπος που μεταφέρθηκε η υποτιθέμενη φράση του στα MME της Βρετανίας, προκάλεσε καταιγισμό αρνητικών σχολίων για τον πρίγκιπα William και επανέφερε τη συζήτηση περί ρατσισμού στη βασιλική οικογένεια της Αγγλίας.

Το timing ήταν σίγουρα λάθος καθώς η φράση που αποδόθηκε στον πρίγκιπα William ήρθε να προστεθεί στον σχολιασμό περί ξενοφοβίας της βρετανικής κυβέρνησης, που προέκυψε από την είδηση ότι η Μεγάλη Βρετανία έχει δώσει μέχρι στιγμής μόνο 50 βίζες σε Ουκρανούς πρόσφυγες στα εδάφη της. Την ίδια στιγμή η Πολωνία φιλοξενεί πάνω από 1.200.000 Ουκρανούς και η μικρή Ιρλανδία για να μεταφερθούμε πιο κοντά στην Αγγλία, 2000. Τι ήταν όμως αυτό που φέρεται να είπε ο πρίγκιπας William και τι είπε πραγματικά; Και πόσο λάθος παραμένει αυτό που είπε;

Ο πρίγκιπας William έχοντας στο πλευρό του την Kate Middleton απευθύνθηκε στους εθελοντές και τους εργαζόμενους που βρίσκονταν στο Κέντρο Ουκρανικού Πολιτισμού στο Λονδίνο τους είπε: «Όλοι είναι τρομοκρατημένοι από αυτό που βλέπουν. Είναι πραγματικά τρομακτικό. Οι ειδήσεις που βλέπουμε κάθε μέρα είναι απλά, είναι σχεδόν ακατάληπτες. Για τη γενιά μας, είναι κάτι πολύ ξένο να το βλέπουμε αυτό στην Ευρώπη. Σας υποστηρίζουμε όλοι. Σας σκεφτόμαστε. Νιώθουμε τόσο άχρηστοι».

πρίγκιπας William Το ζευγάρι στο Κέντρο Ουκρανικού Πολιτισμού στο Λονδίνο. / @2022 Ian Vogler/Pool Photo via AP/ AP Images
Το ζευγάρι στο Κέντρο Ουκρανικού Πολιτισμού στο Λονδίνο.

Αρκετά από τα ειδησεογραφικά πρακτορεία κράτησαν την εκδοχή ενός ρεπόρτερ που βρισκόταν στην εκδήλωση και μετέδωσε ότι ο πρίγκιπας Williams είπε ότι οι Βρετανοί ήταν πιο συνηθισμένοι στο να παρακολουθούν συγκρούσεις στην Αφρική και την Ασία προσθέτοντας «Είναι πολύ ξένο να το βλέπουμε αυτό στην Ευρώπη. Σας υποστηρίζουμε όλοι».

Το σχόλιο περί Αφρικής και Ασίας είναι εκείνο που έφερε σωρεία αντιδράσεων και κατηγοριών περί ρατσισμού προς τον πρίγκιπα William. Πώς ακριβώς ωστόσο αλλάζει το νόημα της φράσης το γεγονός ότι ο πρίγκιπας William δεν ανέφερε τις άλλες ηπείρους του κόσμου αφού ανέφερε την Ευρώπη; Αυτό αυτομάτως δεν εξάγει το ίδιο συμπέρασμα; Το «Είναι πολύ ξένο να το βλέπουμε αυτό στην Ευρώπη», προερχόμενο από ένα μέλος μίας οικογένειας που κάποτε είχε αποικίες σε κάθε γωνιά του κόσμου μοιάζει τουλάχιστον οξύμωρο.

Η δήλωση παραμένει ρατσιστική διά της ατόπου απαγωγής και χωρίς να περιλαμβάνει, τις υπόλοιπες ηπείρους του κόσμου. Και για κάποιον που έχει δηλώσει «δεν είμαστε καθόλου ρατσιστές» ως απάντηση στις κατηγορίες της Meghan Markle περί ρατσισμού στη βρετανική βασιλική οικογένεια, περιμέναμε μάλλον κάτι διαφορετικό. Περιμέναμε το «αυτό» που σημαίνει τη βία, τις συγκρούσεις τον πόλεμο, να γνωρίζει ο πρίγκιπας William ότι το έχουμε δει πολλές φορές στην Ευρώπη. Και το έχουμε δει πολλές φορές να ξεκινά από την Ευρώπη και μέσω της αποικιοκρατίας που επέδειξε και η δική του οικογένεια να απλώνεται σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης.

O δημοσιογράφος του CNN Jake Tapper επεσήμανε στον πρίγκιπα William μέσω Twitter να διαβάσει «κανένα βιβλίο για την οικογένειά σου, φίλε μου», δημοσιεύοντας μία φωτογραφία με τον Δούκα του Windsor, πρώην βασιλιά Edward και τη σύζυγό του, Wallis Simpson να σφίγγουν τα χέρια με τον Αδόλφο Χίτλερ. Ωστόσο αφού η αλήθεια «αποκαταστάθηκε» για όσα είπε ο πρίγκιπας William, ο δημοσιογράφος διέγραψε το tweet.

H ουσιαστική διαφορά βρίσκεται σε εκείνο το «Στη γενιά μας» που ήταν στην αρχή της φράσης που είπε τελικά ο πρίγκιπας William, όπως θα δεις στο παρακάτω tweet της δημοσιογράφου του ITV, Lizzie Robinson. Ήταν κάτι που καθησύχασε μάλλον τους Βρετανούς για το θέμα του ρατσισμού (εμάς όχι), ωστόσο, παραμένει και μία δήλωση ανιστόρητη.

Ο πρίγκιπας William έχει γεννηθεί το 1982 κι από τότε μέχρι σήμερα, η Ευρώπη έχει γνωρίσει πολυάριθμες συγκρούσεις και πολέμους όπως αυτός στην Γιουγκοσλαβία, στη Βοσνία, στο Κόσοβο, στην Αμπχαζία, στην Τσετσενία.

Η γενιά μας θα μπορούσε να είχε συνηθίσει να βλέπει τον πόλεμο στην Ευρώπη. Αρκεί να κοίταζε πάντα εξίσου προσεκτικά.

Γεγονός είναι ότι άνθρωποι που έχουν γεννηθεί μέσα σε μία προνομιακή συνθήκη μοιάζει πιο εύκολο να κάνουν τέτοια λάθη και δηλώσεις που μπορεί να χαρακτηριστούν από έλλειψη ενσυναίσθησης ή έλλειψη πραγματικής συνείδησης της ιστορικής συμβολής τους στο χάος που κατά καιρούς επικρατεί στον κόσμο. Είναι κάτι που επαναλαμβάνεται και καταγράφεται στην ιστορία από το παντεσπάνι της Μαρίας Αντουανέτας μέχρι το σήμερα. Είναι μία συνήθης άγνοια για τις πραγματικές φρίκες της ζωής που υπάρχουν εκεί έξω, μακριά από το όποιο παλάτι κι επαναλαμβάνονται ξανά και ξανά.

Κι αν από τον πρίγκιπα William δεν μας εξέπληξε το να μην γνωρίζει την ιστορία των συγκρούσεων επί ευρωπαϊκού εδάφους ή το ότι δεν κατάλαβε πόσο η φράση του έμοιαζε να διαχωρίζει την Ευρώπη από άλλα σημεία του πλανήτη που μαστίζονταν από πολέμους εξαιτίας της επέμβασης της δύσης στα εσωτερικά των χωρών τους, από την Kamala Harris δεν περιμέναμε να γελάσει απαντώντας σε ερώτηση για τους πρόσφυγες.

Από την Kamala Harris, την πρώτη γυναίκα αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, την πρώτη μαύρη και ασιατικής καταγωγής αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, κόρη μετανάστριας στις ΗΠΑ, δεν περιμέναμε να προσπαθήσει να πει κάτι αστείο για να αποφύγει ουσιαστικά να απαντήσει σε μία ερώτηση για τους Ουκρανούς πρόσφυγες. Περιμέναμε ένα τσικ ενσυναίσθηση παραπάνω. Κι εμείς και το Twitter.

Η Kamala Harris συναντήθηκε με τον Πολωνό Πρόεδρο Andrzej Duda την Πέμπτη 10 Μαρτίου, μία μέρα μετά το αμφιλεγόμενο σχόλιο που έκανε ο πρίγκιπας William. Προς το τέλος της συνέντευξης Τύπου που δόθηκε μετά τη συνάντηση -στην οποία μεταξύ άλλων συζητήθηκε το θέμα της προσφυγικής κρίσης στην Ουκρανία- η Kamala Harris ρωτήθηκε αν οι ΗΠΑ σκοπεύουν να δεχτούν περισσότερους πρόσφυγες.

Η Kamala Harris με βλέμμα αμήχανο κοίταξε τον πρόεδρο της Πολωνίας κι είπε “Okay”. Μετά από μία εξίσου αμήχανη σιωπή χρησιμοποίησε μία παροιμία. «Ένας φίλος σε ανάγκη είναι ένας πραγματικός φίλος», είπε και γέλασε. Γέλασε, ενώ οι άνθρωποι που φτάνουν καθημερινά στα σύνορα της Ουκρανίας με την Πολωνία αυξάνονται καθημερινά, ενώ προσπαθούν να αποφύγουν τη δίνη του πολέμου, ενός πολέμου στον οποίο οι ΗΠΑ θεωρητικά τους στηρίζουν.

Πρακτικά, τους λένε παροιμίες και γελούν, λες κι ο πόλεμος είναι σε οποιοδήποτε επίπεδο κάτι αστείο. Κι όχι τίποτα άλλο, αλλά αυτό δεν ήταν κάποια απάντηση που μεταφράζεται σε αριθμό visas ή διαβατηρίων. Για να πούμε κι εμείς μία παροιμία «Ο καλός φίλος στην ανάγκη φαίνεται». Κι η ανάγκη είναι τώρα, η ανάγκη δεν είναι για γέλια.

Οι άνθρωποι οι οποίοι μιλούν για τον πόλεμο, οι άνθρωποι οι οποίοι διεξάγουν τον πόλεμο ή τον παρακολουθούν ή αντιδρούν σε αυτόν πίσω από τα γραφεία τους, μπροστά σε κάμερες, επισκεπτόμενοι κέντρα συγκέντρωσης και διανομής ανθρωπιστικής βοήθειας, επιστρέφουν έπειτα στην ασφάλεια του σπιτιού τους. Δεν μπαίνουν σε καταφύγια, δεν τους ενδιαφέρει να αναρωτηθούν γιατί συμβαίνουν αυτά ξανά και ξανά και δεν αποκλείεται μία μέρα να αποφασίσουν να στρέψουν ξανά το βλέμμα τους στα εσωτερικά τους ή στις αγαθοεργίες τους και να κλείσουν την τηλεόραση αφήνοντας έξω από τον προστατευμένο κόσμο τους τον πόλεμο.

Ας ελπίσουμε αντί να κάνουν αυτό, να λάβουν υπόψη τους τις αντιδράσεις, να καταλάβουν το προνόμιό τους να ζουν μακριά από τις συγκρούσεις, μακριά ακόμα κι από την καθημερινή ζωή όλων των υπολοίπων, και την επόμενη φορά που θα μιλήσουν δημόσια για όλα αυτά, να έχουν κάτι καλύτερο να πουν. Κάτι πιο ουσιαστικό, κάτι πιο ανθρώπινο.