OPINIONS

Η Θεοφανία Παπαθωμά τοποθετείται στην υπόθεση Γεωργούλη με ένα σχόλιο σκέτη ντροπή

Θεοφανία Παπαθωμά/Instagram

Ο Αλέξης Γεωργούλης έχει καταγγελθεί από μία γυναίκα για σοβαρά ποινικά αδικήματα σεξουαλικής φύσης που εξετάζουν οι βελγικές αρχές. Έχει γίνει το πρόσωπο των ημερών στην Ελλάδα και ο καθένας νιώθει υποχρεωμένος να μοιραστεί την άποψή του για εκείνον, για την υπόθεση και δυστυχώς ακόμα και για το φερόμενο θύμα του. Ανάμεσα στα σχόλια που γίνονται έχουμε γεμίσει με «γιατί τώρα», με «είναι ωραίος δεν έχει ανάγκη να βιάσει» κι άλλα τέτοια κατάπτυστα. Κι ήρθε η Θεοφανία Παπαθωμά να χαμηλώσει κι άλλο τον πήχη να περάσει ένα ακόμα ντροπιαστικό σχόλιο και να μπει στη συλλογή μας.

Η συνάδελφος του Αλέξη Γεωργούλη, Θεοφανία Παπαθωμά, αναφέρθηκε στην υπόθεση της καταγγελίας εναντίον του μέχρι πρότινως ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, που πραγματοποίησε στις αρχές του 2020 η δικηγόρος και στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, Ελένη Χρονοπούλου. Αυτήν την ιδιότητα της δικηγόρου -επιστήμη που γνωρίζει και η ίδια η Θεοφανία Παπαθωμά ως απόφοιτος Νομικής- ήταν που χρησιμοποίησε για να υποτιμήσει στο σχόλιό της την αξία της καταγγελίας.

«Κι αν θες να βιάσεις κάποια, επιλέγεις τη Νομική Σύμβουλο της Κομισιόν! Απολύτως λογικό…», έγραψε η Θεοφανία Παπαθωμά στο Facebook. Και η λογική η δική μας κατέρρευσε.

Ποιος είπε ότι ο βιασμός έχει να κάνει με το επάγγελμα, το status και τις σπουδές οποιουδήποτε; Θυμάσαι εσύ μαζί με το πτυχίο σου να σου έδωσαν και πιστοποιητικό ασφαλείας ότι δεν θα βιαστείς ποτέ; Εγώ δεν θυμάμαι τίποτα τέτοιο. Ο άνθρωπος που νιώθει ότι δεν υπάρχει όχι, ότι μπορεί να παραβιάσει το κορμί σου, την ψυχή σου με αυτόν τον τρόπο δεν υπολογίζει την ανθρώπινή σου υπόσταση όχι τα πτυχία και τη θέση εργασίας σου. Γιατί αναγκαζόμαστε και πάλι να λέμε τα αυτονόητα ρε παιδιά;

Γιατί χρειάζεται όλοι να τοποθετούμαστε σε ένα θέμα που έχει πάρει πλέον ξεκάθαρο δρόμο; Η Θεοφανία Παπαθωμά πιθανώς να πιστεύει ότι η άποψή της έχει να συνεισφέρει κάτι στον δημόσιο διάλογο. Δεν έχει να προσφέρει κάτι νέο, αλλά έχει να επαναφέρει πολλά «παλιά». Παλιές ιδέες και παλιά στερεότυπα που τελικά λειτουργούν ως εκφοβισμός των θυμάτων κακοποιητικών συμπεριφορών. Είναι αυτά που βλέπουν θύματα που δεν έχουν μιλήσει ακόμα και μεταφράζονται μέσα τους ως «να τι θα πει ο κόσμος». «Δικηγόρος/ Γιατρός/ Ψυχολόγος/ Δημοσιογράφος/ Πτυχιούχος και βιάστηκες; Αποκλείεται. Λες ψέματα». Και δεν μιλούν.

Λέμε στις γυναίκες να μιλήσουν και μετά αυτές βρίσκονται αντιμέτωπες με τέτοιες χυδαιότητες. Έρχονται αντιμέτωπες με τον κόσμο, επώνυμο και ανώνυμο που προσπαθεί με κάθε τρόπο να βρει κάτι να πει για να τις αμφισβητήσει.

Τα είπε άλλωστε πρόσφατα και η Σοφία Μπεκατώρου η γυναίκα που άνοιξε τον χωρό του #MeToo στην Ελλάδα. «Θέλω να πω ότι πάντα όταν βγαίνει να μιλήσει ένα θύμα, αντί να ακούσουμε τι έχει να πει, βγαίνουμε να βρούμε έναν λόγο για να ακυρώσουμε αυτά που βγαίνει να πει με τόση δυσκολία», είπε. Κι αυτό βλέπουμε να γίνεται. Κι είναι ακόμα πιο λυπηρό όταν το βλέπουμε να γίνεται από γυναίκες.

Δεν είναι η πρώτη φορά που η Θεοφανία Παπαθωμά κάνει αναχρονιστικές δηλώσεις που έρχονται και κουμπώνουν ταμάμ με τις πατριαρχικές αντιλήψεις για τον κόσμο. Παλιότερα είχε πει ότι ο ρόλος της γυναίκας είναι «να αφοσιώνεται και να παραδίδεται στον άντρα της». Η ίδια είχε φροντίσει να προσθέσει «δυστυχώς δεν πέφτεις πάντα σε καλά χέρια». Θέμα τύχης, λοιπόν, αν μετά την παράδοση άνευ όρων στην οποία προχώρησες επειδή αυτός είναι ο ρόλος σου, ο άντρας αυτός σε δείρει, σε βιάσει, σε σκοτώσει. Εκτός κι αν έχεις πτυχίο Νομικής. Εκεί μάλλον αλλάζει το πράγμα. Παράλογο; Δεν απαντά, άρα λογικό που έλεγε και ο Λάκης Λαζόπουλος.

Victim blaming είναι όταν το θύμα ενός εγκλήματος ή μιας άλλης κακουργηματικής πράξης παρουσιάζεται ως μερικώς ή ολικώς υπεύθυνο για τη βλάβη που του προκλήθηκε. Ο μεγαλύτερος παράγοντας που φαίνεται να παίζει ρόλο είναι η ιδέα μας για έναν δίκαιο κόσμο, όπως λέει και η καθηγήτρια ψυχολογίας Sherry Hamby στο The Atlantic. «Είναι η ιδέα ότι οι άνθρωποι αξίζουν αυτό που τους συμβαίνει. Υπάρχει μία πραγματικά έντονη ανάγκη να πιστέψουμε ότι όλοι αξίζουμε τα αποτελέσματα και τις συνέπειες της ζωής μας». Μάντεψε όμως, ο κόσμος δεν είναι δίκαιος.

Όπως λέει η ίδια καθηγήτρια ψυχολογίας το να εναποθέτεις μέρος της ευθύνης για ό,τι κι αν συνέβη στο θύμα είναι μερικώς ένας τρόπος να αποφύγεις την παραδοχή ότι κάτι τόσο αδιανόητο θα μπορούσε να συμβεί και σε ‘σενα ακόμα κι αν τα κάνεις όλα «σωστά». Γιατί σωστό και λάθος δεν υπάρχει στα εγκλήματα βίας πόσο μάλλον στα σεξουαλικά εγκλήματα. Ένας μύθος που ενισχύει το victim blaming είναι και το «λέει ψέματα», που μοιάζει να είναι οι λέξεις πίσω από όσα έγραψε η Θεοφανία Παπαθωμά.

Αξίζει να αναφέρω ότι έρευνα των ΗΠΑ είχε δείξει ότι την τελευταία 20ετία μόνο 2- 10% των κατηγοριών βιασμού αποδείχθηκαν ψευδείς. Αντίστοιχη έρευνα του FBI καθόριζε αυτό το ποσοστό στο 8%. Πράγμα που σημαίνει ότι το 92% των καταγγελιών βιασμού αφορούσαν αληθινούς βιασμούς.

Επιπλέον, σύμφωνα με το BBC που επικαλείται σχετικές έρευνες σε δημοσίευμά του, ο αριθμός των βιασμών και των σεξουαλικών επιθέσεων που δεν καταγγέλεται ή που δεν φτάνει σε ποινική διαδικασία (στις ΗΠΑ υπολογίζεται ότι μόνο το 35% των σεξουαλικών κακοποιήσεων που συμβαίνουν κάθε χρόνο καταλήγει σε καταγγελία), ξεπερνά κατά πολύ (πάρα πολύ) τον αριθμό των ανδρών που έχουν κατηγορηθεί και καταδικαστεί εξαιτίας ψευδών καταγγελιών. Ξεπερνά κατά πολύ τον αριθμό των ψευδών καταγγελιών κι αυτό είναι το μόνο που χρειάζεται να ξέρεις.