OPINIONS

Η προπονήτρια σκι του Ιράν δεν θα πάει στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα γιατί δεν το επιτρέπει ο άντρας της. Ως πότε παλικάρια;

Getty Images/Amin Mohammad Jamali

Τη λένε Samira Zargari και είναι η προπονήτρια σκι του Ιράν. Στο Ιράν οι άνθρωποι που κάνουν αλπικό σκι είναι τόσο λίγοι όσο και εκείνοι που αποδέχονται ότι οι γυναίκες ανήκουν στους εαυτούς τους κι όχι στους άντρες τους. Η προπονήτρια της γυναικείας ομάδας σκι δεν πήγε ποτέ στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα που διεξάγεται αυτές τις μέρες στις ιταλικές πλαγιές της Cortina d’ Ampezzo επειδή πολύ απλά και μεσαιωνικά δεν την άφησε ο σύζυγός της.

Η ιρανική νομοθεσία προστάζει την άδεια του συζύγου για να ταξιδέψουν οι παντρεμένες γυναίκες. Αλλιώς διαβατήριο, γιοκ. Η θρησκευτική αστυνομία παραμονεύει σε κάθε περίπτωση. Όποια δεν ακολουθεί το νόμο και κυκλοφορεί με ακατάλληλα ντυσίματα και χαλαρή χιτζάμπ, θα υποστεί τις συνέπειες. Τα περιοδικά, η μουσική, ο δυτικός κινηματογράφος είναι παράνομα για σένα γυναίκα, το ίδιο και η παρακολούθηση ποδοσφαιρικών αγώνων. Θα τιμωρηθείς με συλλήψεις, πρόστιμα και φυλάκιση. Εδώ είναι Ιράν, δεν είναι παίξε γέλασε. Η αναφορά στον άντρα της οικογένειας είναι ζήτημα ζωής και θανάτου. Η απόδειξη ότι ο λόγος του είναι πάνω από επιθυμίες, δικαιώματα, διακρίσεις, κατακτήσεις, φιλοδοξίες. Πάνω απ’ όλα.

Τι κι αν είσαι αθλήτρια του ενός- υποτίθεται- εξευγενισμένου σπορ όπως είναι το αλπικό σκι. Tι κι αν η παρουσία σου ως προπονήτρια της εθνικής ομάδας σ’ έναν παγκόσμιο διαγωνισμό είναι κάτι παραπάνω από απαραίτητη. Ακόμα πιο απαραίτητη είναι η επιβεβαίωση της πατριαρχίας μέσα στην οποία είναι βουτηγμένη μέχρι το μεδούλι της η κοινωνία στην οποία είχες την ατυχία να υπάρξεις. Η ομάδα έφυγε την Τετάρτη για την Ιταλία, χωρίς εσένα Samira.

Σύμφωνα με μια άλλη αθλήτρια της ιρανικής ομάδας αλπικού σκι η οποία τα κατάφερε κι έκανε το ταξίδι, δεν είναι η πρώτη φορά που προκύπτει το συγκεκριμένο πρόβλημα. «Είχαμε ξανά το ίδιο πρόβλημα, αλλά ελπίζω ότι μπορούμε να το αλλάξουμε. Όλες οι γυναίκες στο Ιράν, όλοι μαζί, ελπίζω ότι θα μπορέσουμε να το αλλάξουμε. Προσπαθούμε. Είμαι σίγουρη ότι οι δυνατές γυναίκες μπορούν να αλλάξουν αυτούς τους κανόνες» είναι τα λόγια της  27χρονης Forough Abbasi στην αντικαθεστωτική ιρανική εφημερίδα Shargh την ώρα που η επιτροπή του συγκεκριμένου αθλήματος δεν είχε να κάνει κάποια δήλωση. Αλίμονο. «Είναι πολύ δυνατή γυναίκα και μετά από αυτό θα γίνει ακόμα πιο δυνατή» είπε η Abbasi για την προπονήτρια σκι του Ιράν, αποκαλύπτοντας πως ο σύζυγος της Zargari είναι Τούρκος γεννημένος στις ΗΠΑ και- ως φαίνεται- απόλυτα πειθαρχημένος στους απαξιωτικούς για τις γυναίκες νόμους του Ιράν.

προπονήτρια σκι Ιράν Η Forough Abbasi και η Samira Zargari / Amin Mohammad Jamali/Getty Images
Η Forough Abbasi και η Samira Zargari

Η προπονήτρια σκι του Ιράν δεν είναι η μόνη γυναίκα, «δυστυχώς»

Πριν την Ισλαμική Επανάσταση και την επιβολή του θεοκρατικού συντάγματος της χώρας, το 1979, στα χρόνια του Μοχάμεντ Ρεζά Παχλαβί, οι εικόνες που μας έρχονται από εκεί δείχνουν γυναίκες με κοντές φούστες, με το δέρμα τους γυμνό και τα μαλλιά τους ακάλυπτα κι όσο επιφανειακές κι αν είναι αυτές οι περιγραφές, μόνο τέτοιες δεν είναι, γιατί υποδηλώνουν βαθιά ατομική ελευθερία. Δικαιώματα. Τα οποία είναι πονεμένη ιστορία για τις Ιρανές, με τον χώρο του αθλητισμού να βρίθει περιστατικών παρόμοιων με αυτό της Samira Zargari. Στις αρχές του 2020 η Kimiυa Alizade, η μοναδική αθλήτρια του Ιράν που έχει κατακτήσει μετάλλιο σε Ολυμπιακούς Αγώνες εγκατέλειψε τη χώρα με προορισμό την Ολλανδία, κατηγορώντας ανοιχτά το καθεστώς της Τεχεράνης για τεράστια υποκρισία. Η Kimia είχε φυσικά δεχτεί την κατακραυγή των συμπατριωτών της γιατί επέλεξε να ασχοληθεί με το «αρρενωπό» τάε κβο ντο. «Είμαι μια από τις εκατομμύρια καταπιεσμένες γυναίκες της χώρας» είχε πει.

Oι θρησκευτικές Αρχές της Ισλαμικής Δημοκρατίας έχουν απαγορεύσει στις γυναίκες εδώ και 38 χρόνια να πηγαίνουν στο γήπεδο, με μία εξαίρεση το 2019. Είναι γνωστό πως στο Ιράν, όπως και στην κοινωνία του Αφγανιστάν, τα πράγματα έχουν συμβεί εντελώς ανάποδα. To 2015 η ποδοσφαιριστής Nilufar Ardalan δεν ταξίδεψε στη Μαλαισία για να αγωνιστεί σε πρωτάθλημα, για τον ίδιο ακριβώς λόγο με την προπονήτρια σκι του Ιράν. Επειδή ο άντρας της δεν ήταν σύμφωνος και άσκησε το νόμιμο δικαίωμά του να της το απαγορεύσει. Το επιχείρημα που χρησιμοποίησε ήταν ότι το ταξίδι συνέπιπτε με την πρώτη μέρα του γιου τους στο σχολείο. Η υπόθεση έφτασε μέχρι τα δικαστήρια μήνες μετά, όπου και ανετράπη η απαγόρευση για τα μελλοντικά ταξίδια της αθλήτριας. Πολύ φασαρία για το τίποτα. Ένα τίποτα που διαφεντεύει τις ζωές εκατομμυρίων γυναικών, άμεσα και πολύ συχνά-και δυτικά- «έμμεσα».