OPINIONS

Η Billie Eilish αποκαλύψε το σώμα της πίσω από τα φαρδιά ρούχα και ο κόσμος το μίσησε. Όλα δείχνουν «φυσιολογικά»

Getty Images for RADIO.COM Kevin Winter

Κάθε φορά που ακούω έναν άνθρωπο (άντρα ή γυναίκα -γιατί ακούω και πολλές γυναίκες) να λένε, «Να βρε, υπάρχουν plus size γυναίκες στη μόδα ή στην τηλεόραση ή στη showbiz», ξέρω ότι μιλάω με έναν άνθρωπο που δεν μπορώ να κάνω χωριό. Είναι οι ίδιοι άνθρωποι που πιστεύουν ότι δεν είναι ρατσιστές, αλλά στην πραγματικότητα είναι. Είναι αυτοί οι άνθρωποι που κουράζονται στην όψη μιας μαύρης ή μιας Ασιάτισσας γυναίκας ή μιας που έχει μεγάλη κοιλιά και κάθε φορά που κάθεται κάνει «δίπλες». Είναι αυτοί οι άνθρωποι που η μόνη πραγματικότητα που γνωρίζουν είναι αυτή που ορίζουν οι ίδιοι. Ίσως να είναι η «πραγματικότητα» που βιώνουν μέσω των social media. Ίσως να είναι η πραγματικότητα του πορνό. Ίσως να είναι ο κόσμος που 15-20-30 χρόνια πριν, ήταν ΟΚ για μια γυναίκα να στοχοποιείται και να κριτικάρεται για την εικόνα της και κυρίως για το σώμα της.

Είναι ΟΚ αυτό το πράγμα σήμερα, εν έτει 2020; Για κάποιους ναι. Για εμένα δεν είναι. Και δεν θα είναι ποτέ. Και αν συνεχίσει ο κόσμος να αντιμετωπίζει την εικόνα της γυναίκας κατ’ αυτό τον τρόπο, εγώ θα είμαι εκεί προς υπεράσπισή της. Θα συνεχίσω να είμαι αυτή η γυναίκα που κάποιοι βρίσκουν υπερβολική. Που βρίσκουν ανικανοποίητη και μόνιμα τσαντισμένη γιατί το γυναίκειο σώμα σχολιάζεται διαρκώς και με κακόβουλο τρόπο.

Ειδικά, των γυναικών που δεν έχουν μικρά οπίσθια και φλατ κοιλιά. Αυτά τα σώματα θα χλευαστούν. Θα γίνουν μέρος ενός κακόγουστου αστείου. Και κάπως έτσι, γεννιούνται γυναίκες στην κοινωνία ή καλύτερα στη σύγχρονη κοινωνία που ξεστομίζουν φράσεις του τύπου «Φοράω φαρδιά ρούχα γιατί μισώ το σώμα μου». Αντιλαμβάνεσαι το περιεχόμενο της φράσης αυτής; «Μισώ το σώμα μου». Είναι βαριά αυτή η δήλωση. Κρύβει ανασφάλειες με τις οποίες δεν ξύπνησε το κορίτσι αυτό έτσι μια μέρα. Είναι ανασφάλειες που δημιουργήσαν τα πρότυπα ομορφιάς για το γυναικείο σώμα που θέτει η κοινωνία. Δεν είναι απίστευτο ότι η πορεία και ψυχοσύνθεση ενός ανθρώπου καθορίζεται από άλλους; Και στη σύγχρονη εποχή καθορίζονται από τα trolls των social media; Ο «ιός» της σημερινής εποχής. Γιατί, μην ξεχνάς, όλα αυτά τα «θα τα καταφέρω» και τα «αγαπώ το σώμα μου γι’ αυτό που είναι» posts που βλέπεις στο Instagram, υπάρχουν για κάποιο λόγο. Γιατί κάποιος έχει ανάγκη να τ’ ακούσει. Γιατί κάποιος παλεύει με νύχια και με δόντια για να τα πιστέψει, ώστε να μπορεί να σηκωθεί την επόμενη μέρα από το κρεβάτι, λίγο πιο δυνατός.

H Billie Eilish δεν έχει λόγο για το σώμα και τα ρούχα που φοράει

Όλα αυτά τα trolls, λοιπόν, επιτέθηκαν στη Billie Eilish, μια πασίγνωστη μεν, έφηβη κοπέλα δε, επειδή φόρεσε στενά ρούχα (και όχι το παραδοσιακό φαρδύ της attire) και αποκαλύφθηκε το σώμα της. Το οποίο πώς είναι; Έχει μεγάλο στήθος και μεγάλη κοιλιά. Αυτό είναι όλο. Και έρχεται τώρα, κάποιος να σχολιάσει το σώμα της και να πει ότι μοιάζει με μιας 30κάτι μαμάς που πίνει πολύ κρασί. Είναι όλα λάθος σ’ αυτή τη φράση. Αλλά αυτό με εξοργίζει περισσότερο είναι η ευκολία με την οποία ένας άνδρας (ή μια γυναίκα -σχολιάζουν και οι γυναίκες), κριτικάρουν το γυναικείο σώμα. Ή καλύτερα, το δικαίωμα που νιώθουν ότι έχουν για να κριτικάρουν το σώμα μιας γυναίκας. Αλλά το πρόβλημα, δεν είναι μόνο αυτός ο άνθρωπος. Είναι όλο το σύστημα. Το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι.

Από πού ξεκινάει το πρόβλημα

Το πρόβλημα είναι βαθύ. Ο σχολιασμός απέναντι στα γυναικεία σώματα και η αντίληψη που έχουμε για τα μη αδύνατα σώματα, είναι πρόβλημα των media. Απλά και ξεκάθαρα. Ο κόσμος μαθαίνει και εκπαιδεύεται. Και, εν μέρει, είναι στο χέρι των media και της βιομηχανίας της μόδας για να το αλλάξουν αυτό. Στην περίπτωση, λοιπόν, της Billie Eilish, αν η Daily Mail δεν είχε κυκλοφορήσει φωτογραφία της να φοράει στενά ρούχα αποκαλύπτοντας το σώμα της και αν δεν σχολίαζε την εικόνα της (ακόμα κι αν δεν σχολίασε το σώμα της, σχολίασε το γεγονός ότι δεν δείχνει ο «εαυτός» της εφόσον δεν φοράει τα γνωστά φαρδιά ρούχα που συνηθίζει να φοράει), ίσως να μην είχε σχολιαστεί και στο Twitter η εικόνα της. Και αυτό ισχύει σε ένα γενικότερο πλαίσιο, όσον αφορά τα γυναικεία σώματα. Αφορά τα ρούχα που φοράνε οι γυναίκες -που σχολιάζονται πολύ περισσότερο από ενός άνδρα-, από το αν είναι προκλητικά ή όχι κ.ο.κ.

Η Billie Eilish, λοιπόν, σύμφωνα με τους φαν και τον Twitterόκοσμο δεν θα έπρεπε αρχικά να φοράει αυτά τα ρούχα (!!). Δεν έχει, δηλαδή, το δικαίωμα να φορέσει στενά ρούχα γιατί έχουμε συνηθίσει να τη βλέπουμε με φαρδιά (που η επιλογή των ρούχων της έχει υπόβαθρο παρεμπιπτόντως); Είναι σαν να σου λέει κάποιος ότι φοράς συνέχεια τζιν παντελόνια και όταν φοράς φούστες, είναι λάθος.

Και επανέρχομαι στην αρχική μου απορία. Μέχρι ποιο σημείο ασκείται το δικαίωμα κάποιου για να σχολιάσει την εικόνα μιας γυναίκας; Και για να γίνω πιο συγκεκριμένη, μιας διάσημης γυναίκας; Η Billie Eilish έχει ένα τεράστιο κοινό με fans που τη λατρεύουν. Έχουν όλοι αυτοί το δικαίωμα να της πουν τι μπορεί να φορέσει; Αλλά αυτό είναι το ανεπίσημο δικαίωμα που αισθάνονται ότι έχουν πολλοί, λόγω των social media. Από το στιγμή που μπορείς να εκφράσεις ελεύθερα και χωρίς κανένα φίλτρο την άποψή σου στη φωτογραφία ενός ανθρώπου, σου ασκείται, υπό μια έννοια, αυτό το δικαίωμα μάλλον.

Έπειτα, έρχεται ο σχολιασμός του σώματος. Έχει πολύ «ζουμί» η υπόθεση εδώ. Τόσο καιρό, πολλοί δεν είχαν δει πώς είναι το σώμα της Billie Eilish, γιατί φοράει φαρδιά ρούχα. Και τώρα που το είδαν δεν τους αρέσει. Γιατί; Γιατί έπρεπε να ήταν αδύνατη. Μια σταρ πρέπει να είναι αδύνατη για να είναι αποδεκτή; Και σου υπενθυμίζω ότι μιλάμε για το σώμα μιας έφηβης. Μη το ξεχνάμε αυτό. Η Eilish είναι 18 χρονών. Μια νεαρή κοπέλα που έχει δημόσια δηλώσει κι όλας, ότι άρχισε να φοράει φαρδιά ρούχα, γιατί σιχαινόταν το σώμα της. «Μισούσα το σώμα μου», είχε πει σε συνέντευξή της στο GQ. Και σκέψου ότι μια κοπέλα σαν την Billie, η οποία έχει δεχθεί επιβεβαίωση από το κοινό της, αισθάνεται έτσι. Πώς μπορεί να αισθάνεται, λοιπόν, μια 16χρονη ή 18χρονη σε κάποιο άλλο μέρος της Γης που δέχεται bullying για το σώμα της; Που μπορεί να μην έχει το ψυχικό στήριγμα για να αντιμετωπίσει κακόβουλα σχόλια που σε στιγματίζουν; Πόσο διαφορετικός μπορεί να ήταν ο κόσμος μας, αν περνούσε έστω και στιγμιαία, η σκέψη αυτή από το μυαλό των ανθρώπων πριν πληκτρολογήσουν ή ξεστομίσουν την κριτική τους;

Ο τρόπος αντιμετώπισης, σύμφωνα με την Billie Eilish

Η Billie Eilish κάνει δουλειά με τον εαυτό της και δεν αφήνει τα σχόλια αυτά να την αγγίξουν. Με μια σειρά από Instagram Stories, αποφάσισε να υπερασπιστεί το γυναικείο σώμα της. Ή καλύτερα το σώμα όλων των γυναικών. Την εικόνα όλων μας. Ανέβασε, λοιπόν, ένα βίντεο της Youtuber, Chizi Duru, που με πολύ απλό και ξεκάθαρο τρόπο, περνάει το εξής μήνυμα: Normalize Normal Bodies. Στο βίντεο αναφέρεται πώς πρέπει ο κόσμος να αρχίσει να θεωρεί φυσιολογικά τα φυσιολογικά σώματα.

Αν και δεν μου αρέσει ο χαρακτηρισμός «φυσιολογικός» (το τι ορίζει κανείς ως φυσιολογικό είναι υποκειμενικό τελικά), έχει βάση στην εν λόγω περίπτωση. Η Duru λέει, ότι αν έχεις κοιλιά και «πλαϊνά» ή αν το στήθος σου «κρεμάει» -ειδικά μετά τον θηλασμό-, είναι φυσιολογικό. Μα δεν είναι; Σκέψου τι θεωρείται από την κοινωνία ως αποδεκτό (ένα σώμα σαν της Gisele ίσως;) και πώς είναι το σώμα μιας γυναίκας που δεν έχει χρόνο να γυμνάζεται 24ωρες το 24ωρο ή που απολαμβάνει το φαγητό. Ή που, κατά καιρούς, παίρνει μερικά κιλά, μετά τα χάνει κ.ο.κ.

Και κάπου εδώ, βγάζουν απόλυτο νόημα τα λόγια της Lizzo. Η άποψή της ότι το να είσαι παχιά είναι φυσιολογικό. Ή θα πρέπει να είναι. Αυτό είναι εξάλλου και το νόημα του κινήματος του body positivity. Να αποδεχτεί ο κόσμος ότι και αυτά τα σώματα είναι φυσιολογικά.
«Είναι χαζό να πω ότι είμαι body positive.[..] Θέλω να είμαι body-normative. Θέλω ο σωματότυπος μου να είναι κάτι νορμάλ. Και όχι να λέμε ‘Α, δες αυτό το κουλ κίνημα. Το να είσαι παχύς είναι body positive’. Όχι το να είσαι παχύς είναι απλά φυσιολογικό», είχε αναφέρει σχετικά στη συνέντευξη της για την αμερικάνικη Vogue.

Αυτή είναι η πραγματικότητα. Η σκληρή πραγματικότητα όμως είναι ότι ακόμα και σήμερα, πρέπει να μαχόμαστε για αυτή την «πραγματικότητα». Ακόμα υπάρχει πολύς δρόμος μέχρι την αποδοχή. Και ποια είναι αυτή; Το γεγονός ότι πρέπει να αποδεχτούμε το δικαίωμα μιας γυναίκας να έχει εκείνη πρώτο και τελευταίο λόγο για την εικόνα της. Αν θέλει η κοιλιά της να έχει «δίπλες» τότε είναι δικαίωμά της. Αν θέλει να έχει κοιλιά με γραμμωμένους κοιλιακούς είναι επίσης δικαίωμά της. Αλλά το θέμα είναι να της δίνεται από την κοινωνία το περιθώριο να επιλέξει την εικόνα της. Έτσι, ώστε να μπορούν αυτές οι δυο γυναίκες να συνυπάρχουν αρμονικά σε αυτή την κοινωνία. Και αυτό θα συμβεί μόνο όταν αρχίσουν να θεωρούνται όλοι οι σωματότυποι «φυσιολογικοί». Ως τότε εμείς θα μαχόμαστε γι’ αυτό. Εγώ πάντως αυτό (θα) κάνω.