OPINIONS

H ανοιχτή επιστολή για την αποποινικοποίηση των αμβλώσεων ξεμπρόστιασε όσους αντιτίθενται

@2021 AP Photo/Jacquelyn Martin

Την πρώτη ημέρα του Ιουνίου η El Pais μετέδωσε την είδηση για την απελευθέρωση γυναίκας στο Ελ Σαλβαδόρ, αφότου είχε εκτίσει το 1/3 της 30ετους ποινής κάθειρξης που της είχε επιβληθεί. Ποιο ήταν το έγκλημά της; Είχε διακόψει εγκυμοσύνη και άρα είχε παραβιάσει τον νόμο της χώρας που απαγορεύει τις αμβλώσεις -τις κρίνει ως βίαιους φόνους. Ειρήσθω εν παρόδω, ο όρος «άμβλωση» προέκυψε ως νομικός που δεν θα τον βρεις κάπου πια, καθώς έχει αντικατασταθεί από το «τεχνητή διακοπή εγκυμοσύνης».

Το Ελ Σαλβαδόρ έχει από τους πιο αυστηρούς ποινικούς κώδικες του πλανήτη στο συγκεκριμένο θέμα. Δεν προβλέπει την παραμικρή εξαίρεση -ακόμα και αν η κύηση είναι αποτέλεσμα βιασμού ή απειλεί τη ζωή της εγκυμονούσας. Γυναίκες διώκονται ακόμα και όταν καταφεύγουν στην διακοπή της εγκυμοσύνης, γιατί το έμβρυο είναι νεκρό. Οι ποινές μπορούν να φτάσουν έως τα 40 χρόνια φυλάκισης.

Η Sara Rogel είχε συλληφθεί τον Οκτώβριο του 2012, αφότου είχε σπεύσει στα επείγοντα νοσοκομείου με αιμορραγία. Είχε πει πως ήταν συνέπεια πτώσης που είχε, ενώ καθάριζε το σπίτι της -γλίστρησε σε σερά ενώ έπλενε ρούχα. Αυτή η πτώση προκάλεσε το τέλος της προχωρημένης εγκυμοσύνης. Για να σώσει τη ζωή της έκανε έκτρωση. Οι αρχές συνέλαβαν αμέσως την τότε 22χρονη φοιτήτρια που καταδικάστηκε για τη δολοφονία του αγέννητου μωρού της, παρ’ ότι η νεκροψία είχε δείξει πως από την πτώση τραυματίστηκε το κεφάλι του εμβρύου. Ο δικαστής είχε κρίνει ότι αυτό το χτύπημα ήταν εσκεμμένο.

Στα εννέα χρόνια που ακολούθησαν φεμινιστικά γκρουπ και οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα έδωσαν μάχες στα δικαστήρια για να απελευθερωθεί η Rogel. Τη Δευτέρα 31/5 διατάχθηκε η απελευθέρωσή της από δικαστή που έκρινε πως είχε εκτίσει μεγάλο μέρος της ποινής της και ότι δεν απειλούσε κίνδυνο για την κοινωνία. Λίγα λεπτά μετά, η Εισαγγελία ειδοποίησε πως θα ασκήσει έφεση -είχε πέντε μέρες στη διάθεση της- και για το λόγο αυτό η Rogel παρέμεινε υπό κράτηση, για άλλη μια εβδομάδα. Eίναι ελεύθερη από την Τρίτη 8/9.

Η ανοιχτή επιστολή για να καταργηθούν τα εμπόδια στην άμβλωση

24 ώρες αργότερα, 29 υπουργοί κυβερνήσεων (Βέλγιο, Γαλλία, Καναδάς, Νορβηγία, Σουηδία, Ολλανδία), πολιτικοί, εργαζόμενοι στον χώρο της υγείας και ακτιβιστές που αγωνίζονται για τα δικαιώματα των γυναικών υπέγραψαν ανοιχτή επιστολή, ζητώντας την εξαφάνιση όλων των νομικών εμποδίων που σχετίζονται με τις αμβλώσεις. Σε αυτήν αναφέρεται πως η παραπληροφόρηση και οι επιθέσεις εναντίον των σχετικών υπηρεσιών, καταστρέφουν το δικαίωμα των γυναικών στην ασφαλή και νόμιμη άμβλωση. Τονίζουν πως η άμβλωση πρέπει να θεωρείται απαραίτητη υπηρεσία υγειονομικής περίθαλψης και ζητούν παγκόσμια εκστρατεία ‘με πραγματικές και αμερόληπτες πληροφορίες για να γνωρίζουν οι γυναίκες και τα κορίτσια τα δικαιώματα τους, ώστε να μπορούν να κατανοήσουν πλήρως τις επιλογές τους.

Αυτός (η εκπαίδευση και η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση) είναι ο μόνος τρόπος που υπάρχει για να αλλάξει ο τρόπος που αντιλαμβάνονται τα κορίτσια το σώμα τους. Όπως γνωρίζουν ποια πραγματικά είναι -και τι θέλουν-, μαθαίνουν και όλους τους λόγους που οφείλουν να σέβονται το σώμα τους -στο γενικότερο πλαίσιο του αυτοσεβασμού. Μετά, μπορούν να είναι πραγματικά άξιες των επιλογών τους.

Στο ίδιο έγγραφο γίνεται αίτημα διακοπής της υποχρεωτικής συμβουλευτικής για τις διακοπές κυήσεων και για την εφαρμογή των αναθεωρημένων κατευθυντηρίων που έχει εκδώσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Επίσης, τίθεται θέμα νομιμοποίησης της χρήσης μιφεπριστόνης σε χώρες που δεν είναι ακόμα διαθέσιμη η ουσία.

Τι είναι η μιφεπριστόνη

Η μιφεπριστόνη -που πρέπει να χορηγείται με συνταγογράφηση και να λαμβάνεται σε ασφαλή περιβάλλοντα (νοσοκομεία)- είναι συνθετικό στεροειδές, με αντιπρογεσταγονική δράση. Μπορεί να τερματίσει εγκυμοσύνη έως 7 εβδομάδων. Για την ιστορία, ελέγχει και τις τιμές ζαχάρου ασθενών με διαβήτη τύπου 2 που δεν μπορούν να υποβληθούν σε επέμβαση.

Στην ανοιχτή επιστολή μπορείς επίσης, να διαβάσεις τα κάτωθι: «Καμία γυναίκα δεν πρέπει να αναγκάζεται να συνεχίζει ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη. Καμία γυναίκα δεν πρέπει να πεθαίνει, λόγω εγκυμοσύνης ή τοκετού. Η βάση για έναν δίκαιο και ισότιμο κόσμο για γυναίκες και κορίτσια -σε όλη την ποικιλομορφία τους- είναι το δικαίωμα να αποφασίζουν οι ίδιες για τα σώματα τους. Κάθε γυναίκα, όπου και αν βρίσκεται έχει το δικαίωμα στην ασφαλή και νόμιμη άμβλωση, τη μητρική και τη μαιευτική υγειονομική περίθαλψη και την ολοκληρωμένη εκπαίδευση επί της σεξουαλικότητας και της αντισύλληψης. Στην παρούσα φάση ωστόσο, γυναίκες και κορίτσια σε όλον τον κόσμο στερούνται της πρόσβασης στα σεξουαλικά και αναπαραγωγικά τους δικαιώματα και ελευθερίες».

Πώς επηρέασε η πανδημία το θέμα

Στην ήπειρο που ζούμε υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις στις διακοπές εγκυμοσύνης. Οι πιο αυστηροί είναι οι Πολωνοί και οι πιο φιλελεύθεροι οι Ολλανδοί. Μεταξύ τους επικρατεί ένας μικρός χαμός. Παράγραφος της ανοιχτής επιστολής επισημαίνει πως με όσα έγιναν εν καιρώ πανδημίας, όταν τα προβλήματα εντάθηκαν δεδομένων και των περιορισμών που υπήρχαν σε πρόσβαση στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη -πχ είχαν κλείσει πολλές κλινικές. Έρευνα του MENAFN κατέληξε στο ότι κάποιες κυβερνήσεις φάνηκαν δεκτικές στο να κάνουν αλλάξουν πολιτικές. Σε Γαλλία, Αγγλία, Ουαλία, Σκωτία, Πορτογαλία και Βέλγιο οι συναντήσεις στο Zoom αντικατέστησαν τις επισκέψεις, ενώ σε Ιρλανδία και Γερμανία οι υποχρεωτικές επισκέψεις έγιναν απομακρυσμένες συμβουλευτικές -τακτική που ακολούθησε η Πορτογαλία μετά τις αμβλώσεις. Επίσης, σε Γαλλία, Αγγλία, Ουαλία, Σκωτία και Ιρλανδία επιτράπηκε η χρήση μιφεπριστόνης στο σπίτι.

Άλλα κράτη -που γενικά έχουν θέματα με τις αμβλώσεις, όπως είναι η Πολωνία, η Σλοβακία, η Ρουμανία και η Λιθουανία- χρησιμοποίησαν την κρίση για να κάνουν τους περιορισμούς περισσότερους και πιο «δυνατούς». Για παράδειγμα, σε Ρουμανία και Λιθουανία οι συγκεκριμένες επεμβάσεις δεν μπήκαν στη λίστα με την απαραίτητη υγειονομική περίθαλψη (μολονότι υπάρχει τεράστια χρονική σημασία) και δόθηκε το ΟΚ στα νοσοκομεία να αρνηθούν τις παρεμβάσεις. Στην Πολωνία που μαζί με τη Μάλτα συνθέτουν τους μεγαλύτερους αρνητές, πριν την πανδημία επιτρέπονταν οι αμβλώσεις σε περίπτωση ανωμαλίας του εμβρύου, ρίσκου για την υγεία της μητέρας και βιασμού. Μέσα στην πανδημία κατατέθηκε νομοσχέδιο που έβγαζε από τη λίστα τις ανωμαλίες του εμβρύου ως λόγο για διακοπή εγκυμοσύνης. 

Yπάρχει πάντα και το παράδειγμα του Μαυροβουνίου, να ταράζει το οικοσύστημα: εκεί γίνονται ουκ ολίγες αμβλώσεις για το φύλο, καθώς προτιμάται το αρσενικό. Και οι νομοθέτες τραβούν τα μαλλιά τους. Από το 2009 μέχρι σήμερα, είναι παράνομη η διακοπή κύησης λόγω φύλου.

Στα της ανοιχτής επιστολής, αναφέρθηκε ότι «ο αντίκτυπος του Covid-19 ήταν μεγάλος, ειδικά σε ό,τι αφορά την οικονομική χειραφέτηση των γυναικών και την αύξηση της σεξουαλικής και βασισμένης στα φύλα, βίας. Κάτι που κάνει την ανάγκη διασφάλισης φυλετικής ισότητας περισσότερο πιεστική από ποτέ».

 

Οι 29 πολιτικοί, εργαζόμενοι στο χώρο της υγείας και ακτιβιστές υπογραμμίζουν πως η πολεμική εναντίον της άμβλωσης «συχνά προέρχεται από χρηματοδοτούμενα και καλά οργανωμένα λόμπι σε όλον τον κόσμο. Η πιο ορατή εμπροσθοφυλακή τους είναι οι διαδηλωτές, οι οποίοι παρενοχλούν γυναίκες και κορίτσια που αναζητούν βασικές υπηρεσίες υγείας. Λειτουργούν όμως, πολύ έντονα και στο παρασκήνιο, με συνεργασίες με πολιτικούς και γκρουπ ώστε να διαδώσουν την παραπληροφόρηση και να προκαλέσουν τρομακτική επίδραση στα δικαιώματα των γυναικών». Αν υπάρξει πληροφόρηση, προφανώς δεν θα υπάρχει πια χώρος -και ευκαιρίες- για παραπληροφόρηση.

Στην Ελλάδα αναφέρονται κάθε χρόνο γίνονται εντός των συνόρων 100 με 150 χιλιάδες αμβλώσεις, εκ των οποίων το 20% αφορά κορίτσια έως 16 χρόνων

Οι εκ διαμέτρου αντίθετες τακτικές στις ΗΠΑ

Ανήμερα της ανοιχτής επιστολής, ο Steven Horsford -μέλος του αμερικανικού Κογκρέσου, ως εκπρόσωπος της Νevada- παρουσίασε ένα νέο νομοσχέδιο για την Προστασία της Υγείας των γυναικών που εξασφαλίζει την ίση πρόσβαση στις αμβλώσεις και εμποδίζει την επιβολή περιττών ιατρικών περιορισμών σε όλον τον κόσμο. Στη λίστα των must υπάρχουν οι υποχρεωτικές ιατρικές διαδικασίες (όπως οι υπέρηχοι), οι απαιτούμενες περίοδοι αναμονής, οι περιττές επισκέψεις σε εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης και οι περιορισμοί της τηλεϊατρικής

Όπως είπε ο Horsford «κάθε έγκυος αξίζει το δικαίωμα της ασφαλούς και προσιτής αναπαραγωγικής φροντίδας, ανεξάρτητα από το πού ζει. Όταν απειλείται το δικαίωμα στην άμβλωση, υποφέρουν περισσότεροι οι χαμηλού εισοδήματος γυναίκες και κορίτσια, αυτά που ζουν σε αγροτικές περιοχές ή σε κοινότητες μειονοτήτων. Με αυτό το νομοσχέδιο διασφαλίζονται τα βασικά δικαιώματα όλων των ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένης της LGBTQ κοινότητας».

Ενόσω έλεγε όλα αυτά στο Κογκρέσο ο Horsford, στο Τexas περνούσε νόμος κατά τον οποίον απαγορεύονται οι αμβλώσεις, μετά την 6η εβδομάδα κύησης. Δεν προβλέπονται εξαιρέσεις (βιασμοί ή θάνατος εμβρύου). Ο νόμος θα τεθεί σε ισχύ από τον Σεπτέμβριο.

Τι γίνεται στην Ελλάδα με την άμβλωση

Όπως ισχύει σε όλα τα πράγματα και δη στη χώρα μας, χωρίς ενημέρωση δεν μπορείς να έχεις πολλές απαιτήσεις. Την ίδια ώρα, δεν έχεις δικαίωμα και στο ανάθεμα. Τα πιο πρόσφατα στοιχεία αναφέρουν πως κάθε χρόνο γίνονται εντός των συνόρων 100 με 150 χιλιάδες αμβλώσεις, εκ των οποίων το 20% αφορά κορίτσια έως 16 χρόνων. Από τη στιγμή που δεν υπάρχει σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στα σχολεία, με τους γονείς να επωμίζονται την ευθύνη της εκπαίδευσης -δηλαδή, υποχρεώνονται να βρουν τρόπο να γίνουν εκπαιδευτικοί, αφού εκείνοι δεν κάνουν το χρέος τους-, θα συμφωνείς πως τα νούμερα που προηγήθηκαν δεν είναι υπερβολικά. Και ας εμφανίζεται συχνά πυκνά η Ιερά Σύνοδος, να χαρακτηρίζει τις διακοπές εγκυμοσύνης ως φόνους. Μια λύση θα ήταν να βοηθήσει στα της εκπαίδευσης. Το να καταδικάζει δεν βοηθά κάπου, ώστε να αλλάξουν πράγματα.

Αν τυχόν μάθουν τα παιδιά για το σώμα τους και όσα προκαλούν σε αυτό όταν δεν προσέχουν (με τον έναν ή τον άλλον τρόπο), ίσως να πάψουμε να είμαστε και εκ των χωρών με τα μεγαλύτερα ποσοστά παχυσαρκίας -λέω εγώ, τώρα.