ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Στο Περού οι τρανς, non binary και διεμφυλικοί άνθρωποι είναι ψυχικά άρρωστοι. Μεσαίωνα, εσύ;

Gian Masko/picture alliance via Getty Images

Η κυβέρνηση του Περού, επίσημα κατέταξε τα τρανς, non binary και διεμφυλικά άτομα στους ψυχικά πάσχοντες. Η απόφαση πάρθηκε για να επιτρέψει στο δημόσιο σύστημα υγείας να παρέχει υπηρεσίες ψυχικής υγείας στα μέλη της κοινότητας των τρανς ατόμων, όπως αναφέρει το σχετικό δημοσίευμα του The Telegraph. Είναι όμως τουλάχιστον απειλητικό για τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων στη χώρα της Νότιας Αμερικής.

Το αμφιλεγόμενο διάταγμα σχεδιάστηκε ώστε το δημόσιο σύστημα υγείας να μπορεί να «διασφαλίσει πλήρη κάλυψη της ιατρικής προσοχής για την ψυχική υγεία» των τρανς ατόμων, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας του Περού. Ωστόσο θα αλλάξει ο τρόπος στον οποίο αναφέρεται το Εθνικό Σχέδιο Ασφάλισης στα τρανς και διεμφυλικά άτομα, ώστε το λεκτικό του να αντανακλά ότι αυτά έχουν κάποια ψυχική διαταραχή. Σύμφωνα με το thepinknews.com, η πρόεδρος του Περού, Dina Boluarte, ήδη το υπέγραψε.

Ο «τρανσεξουαλισμος» και η «διαταραχή ταυτότητας φύλου σε παιδιά», κατηγοριοποιούνται πλέον ως ψυχικές ασθένειες. Στην ίδια κατηγορία μπαίνουν επίσης ο «φετιχιστικός τρανσβεστισμός» αλλά και «άλλες διαταραχές ταυτότητας φύλου». Διευκρίνισε, ωστόσο, το υπουργείο Υγείας ότι παρά την τροπολογία, τα άτομα που ανήκουν στη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα δεν θα υποβάλλονται σε «θεραπείες μεταστροφής», τονίζοντας ότι από το 2021 προστατεύονται από αυτών των ειδών τις θεραπείες με σχετική απόφαση.

Ακτιβιστικές ομάδες για τα δικαιώματα των μελών της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας σε όλο το Περού έχουν καταδικάσει αυτή την απόφαση που τους πάει πολλά χρόνια πίσω σε ό,τι αφορά την ασφάλεια και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

«100 χρόνια αφού αποποινικοποιήθηκε η ομοφυλοφιλία, το υπουργείο Υγείας του Περού δεν έχει τίποτα καλύτερο να κάνει από το να συμπεριλάβει τα τρανς άτομα στην κατηγορία των ψυχικά πασχόντων», έγραψε ο διευθυντής του OutfestPeru, Jheisner Pacaya,στο X (πρώην Twitter). «Απαιτούμε την ανάκληση του διατάγματος και δεν θα σταματήσουμε μέχρι να γίνει», ανέφερε η ανακοίνωσή του Outfest.

Ο σύλλογος Red Peruana που επίσης δραστηριοποιείται σε ζητήματα δικαιωμάτων των μελών της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, εξήγησε σε ανακοίνωσή του ότι η κίνηση αυτή στιγματίζει περαιτέρω την κοινότητα των τρανς του Περού, σημειώνοντας ότι η τροπολογία είναι βασισμένη σε «παρωχημένες» αντιλήψεις για την ταυτότητα φύλου.

Ο Percy Mayta – Tristan, ιατρικός ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Λίμα, είπε στον Telegraph ότι η απόφαση αυτή έδειχνε άγνοια γύρω από την περιπλοκότητα των ζητημάτων που αφορούν τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα.

«Δεν μπορείς να αγνοήσεις το γεγονός ότι αυτό συμβαίνει σε μία υπέρ- συντηρητική κοινωνία, όπου η ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα δεν έχει δικαιώματα και που όταν χαρακτηρίζεις τα μέλη της φυχικά ασθενή, ανοίγεις την πόρτα στις θεραπείες μεταστροφής», σημείωσε χαρακτηριστικά.

Έρευνα του 2023 που διεξήγαγε η εταιρεία Ipsos, βρήκε ότι το 81% των πολιτών του Περού θεωρούν ότι τα τρανς άτομα αντιμετωπίζουν μεγάλες διακρίσεις στη σύγχρονη κοινωνία. Επίσης η διακυβέρνηση υπό την πρώτη γυναίκα πρόεδρο του Περού, Dina Boluarte έχει χαρκατηριστεί συντηρητική. Η ίδια έχει συμμαχήσει με τη δεξιά πτέρυγα του Κονγκρέσου του Περού και έχει δεχτεί υποστήριξη από τις Περουβιανές Ένοπλες Δυνάμεις. Μάλιστα η αντιπολίτευση έχει φτάσει να χαρακτηρίσει την κυβέρνησή της, δικτατορία.

Αυτό που σίγουρα αγνοεί το υπουργείο Υγείας του Περού είναι ότι από το DSM- 5 τον «κατάλογο» των ειδικών ψυχικής υγείας σύμφωνα με τον οποίο προχωρούν σε διαγνώσεις, εξαλείφθηκε και ο όρος Διαταραχή Ταυτότητας Φύλου και αντικαταστάθηκε με τον όρο Δυσφορία Φύλου. Στόχος ήταν να εξαλειφθεί το στίγμα που αντιμετωπίζουν τα τρανς άτομα, και να μην υπάρχει κάποια σύνδεση τους με τις λέξεις «πρόβλημα», «διαταραχή», ποσο μάλλον «ασθένεια».

Ο νέος όρος περιλήφθηκε στο DSM- 5 προκειμένου να μπορούν να διαγνωστούν και να λάβουν θεραπεία τρανς άτομα που νιώθουν δυστυχία, ψυχική δυσφορία, υπερβολικό άγχος καθώς δεν συμπίπτει η ταυτότητά τους όπως αυτά την αντιλαμβάνονται με το σώμα τους. Αναγνώριζε ότι μία τέτοια απόκλιση μεταξύ του φύλου κατά τη γέννηση και της ταυτότητας φύλου δεν ήταν απαραίτητα παθολογικό εύρημα. Άλλαξε την κατεύθυνση της θεραπείας από το να «διορθωθεί μία διαταραχή» στο να «εξαλειφθεί το στρες λόγω αυτής της απόκλισης».

Η αλλαγή αυτή στην ορολογία θεωρήθηκε ότι είχε αντίστοιχο αντίκτυπο με τον αποχαρακτηρισμό της ομοφυλοφιλίας ως ψυχική ασθένεια που συνέβη στον αντίστοιχο οδηγό των ειδικών ψυχικής υγείας το 1973.

Το 2017 η Δανία ήταν η πρώτη χώρα στον κόσμο που έβγαλε τα τρανς άτομα από την κατηγορία των «ψυχικά ασθενών».

Το 2023 το Περού θεωρεί και πάλι τα τρανς, non binary και διεμφυλικά άτομα «ψυχικά άρρωστα». Εμπρός πίσω στον κόσμο όπου τα ανθρώπινα δικαιώματα αποδεικνύονται πιο εύθραυστα από ποτέ, παρά τα χρόνια των κοινωνικών αγώνων για τη διασφάλισή τους.