ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Ιράν: Το internet κόπηκε ενώ γυναίκες και άνδρες επαναστατούν κατά του χιτζάμπ

Στιγμιότυπο από διαδήλωση κατά της αστυνομίας ηθικής του Ιράν έξω από την πρεσβεία της χώρας στην Τουρκία. @2022 Francisco Seco/AP Images

Το 1979 οι Ιρανοί είχαν βγει στους δρόμους και η επανάστασή τους κατά του σάχη Μοχάμεντ Ρεζά Παχλαβί είχε φέρει την πτώση του και την εγκαθίδρυση της ισλαμικής δημοκρατίας στο Ιράν και την εποχή των Αγιατολάχ. Το θεοκρατικό καθεστώς του Ιράν επέβαλε αυστηρούς νόμους για την εμφάνιση των γυναικών. Οι γυναίκες θα έπρεπε να φορούν χιτζάμπ, μία μαντίλα που καλύπτει τα μαλλιά και τον λαιμό τους και φαρδιά ρούχα. Δεν είμαστε πια στο 1979. Η Mahsa Amini είναι νεκρή. Η 22χρονη είχε συλληφθεί από την «αστυνομία ηθικής» επειδή δεν είχε φορέσει σωστά το χιτζάμπ της. Ο κόσμος στο Ιράν πήρε φωτιά.

Σύμφωνα με την αστυνομία, ο θάνατός της δεν οφείλεται στη σύλληψή της, ωστόσο, υπάρχουν καταγγελίες σύμφωνα με τις οποίες η Mahsa Amini ξυλοκοπήθηκε από τις αρχές, όσο βρισκόταν υπό κράτηση και κατέληξε την Παρασκευή σε νοσοκομείο της Τεχεράνης, λόγω του ξυλοδαρμού της. Η κηδεία της Mahsa Amini το Σάββατο 17 Σεπτεμβρίου στην κουρδική πόλη Saqez έγινε η σπίθα που ξεκίνησε διαδηλώσεις σε όλα τα μέρη της χώρας. Η Τεχεράνη φλέγεται. Γυναίκες κόβουν τα μαλλιά τους, καίνε το χιτζάμπ τους και χορεύουν διεκδικώντας την ελευθερία. Άντρες του Ιράν διαδηλώνουν επίσης και κόβουν τα δικά τους μαλλιά σε ένδειξη συμπαράστασης. Οι εκδηλώσεις συμπαράστασης στον λαό εξαπλώνονται και σε άλλες χώρες του κόσμου.

Σύμφωνα με το BBC 9 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους στις διαδηλώσεις στο Ιράν, μεταξύ των οποίων κι ένα 16χρονο αγόρι, που πυροβολήθηκε καθώς οι αρχές άνοιξαν πυρ ενάντια στους διαδηλωτές. Οι εκδηλώσεις διαμαρτυρίας έχουν εξαπλωθεί σε περισσότερες απο 20 μεγάλες πόλεις, μεταξύ των οποίων φυσικά και η Τεχεράνη. «Όχι στη μαντίλα, όχι στο τουρμπάνι, ναι στην ελευθερία και την ισότητα», ακούγονται να φωνάζουν οι γυναίκες και οι άντρες που διαδηλώνουν στην Τεχεράνη. Το Ιράν έχει γεμίσει διαδηλωτές που διεκδικούν τα αυτονόητα, την ελευθερία της επιλογής για το αν θα φορούν χιτζάμπ η όχι.

Η δύση έχει στρέψει το βλέμμα της εκεί και διάσημοι όπως η Bella Hadid, εκφράζουν τη συμπαράστασή τους στον αγώνα των γυναικών για ελευθερία. Το ίδιο κάνει στη δική μας μικρή Ελλάδα και η Έλενα Ακρίτα μέσα από ανάρτησή της.

Το ίδιο κάνει ακόμα και ο Αμερικανός πρόεδρος Joe Biden που δήλωσε σε συνέδριο του ΟΗΕ, ότι οι Αμερικανοί στέκονται στο πλευρό των «γενναίων γυναικών του Ιράν που αυτή τη στιγμή διαδηλώνουν για να εξασφαλίσουν βασικά τους δικαιώματα». Το Ιράν κωφεύει.

Ο Ιρανός πρόεδρος Ebrahim Raisi απέρριψε τις εκκλήσεις της δύσης να σεβαστεί τα δικαιώματα των γυναικών, μιλώντας για υποκρισία και double standards απέναντι στα ανθρώπινα δικαιώματα. Το Ιράν αντίθετα προσπαθεί να περιορίσει τις διαδηλώσεις, κόβωντας το Internet.

Το Ιραν περιόρισε την πρόσβαση στα social media, όπως το Instagram και το WhatsApp εν μέσω των διαμαρτυριών του λαού του για τον θάνατο της Mahsa Amini. Σε διάφορα σημεία της χώρας, χιλιάδες Ιρανοί μένουν offline.

Παρόλο που το Al Jazeera δεν αποκλείει ο περιορισμός στην πρόσβαση στο Internet να οφείλεται σε τεχνικά προβλήματα, το 2019 η κυβέρνηση είχε και πάλι επιβάλει ολικό shutdown στο διαδίκτυο στην χώρα, σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία εσκεμμένα, για να αποκρύψει την αλήθεια για τους άδικους φόνους πολιτών, στην πιο αιματηρή διαδήλωση στο Ιράν, από δυνάμεις ασφαλείας στη χώρα. Οι διαδηλώσεις τότε είχαν ως αφορμή την μεγάλη αύξηση στην τιμή των καυσίμων. Μέσα σε 5 μέρες, 304 άντρες, γυναίκες και παιδιά είχαν σκοτωθεί στους δρόμους του Ιράν.

Το Ιράν βιώνει την επανάσταση του χιτζάμπ και προσπαθεί να πάρει τα μάτια μας από πάνω του. Μία επανάσταση που δείχνει να θεριεύει. Και που μάλλον έχει ήδη τη σημαία της. Το έργο του 2014 της Edith Dekyndt (Ombre Indigène Part. 2 (Ile de la Martinique), 2014.), που βλέπεις παρακάτω θα μπορούσε να είναι η σημαία αυτής της γυναικείας επανάστασης που εξαπλώνεται στο Ιράν. Μία σημαία φτιαγμένη από μαλλιά.

Μπορεί η καλλιτέχνης που την έφτιαξε να είναι από το Βέλγιο, αλλά σήμερα το έργο της νοηματοδοτείται διαφορετικά. Υψώνεται στον αέρα και συμβολίζει τη δύναμη των γυναικών που βαρέθηκαν το «απαρτχάιντ με βάση το φύλο», όπως έγραψε η Ιρανή δημοσιογράφος Masih Alinejah, στα social media. Είμαστε μαζί τους.