ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ

Elsa Peretti: Η επιτυχημένη σχεδιάστρια κοσμημάτων που διεκδίκησε μια θέση στην ανδροκρατούμενη βιομηχανία της μόδας

ⓒ 2021 Marty Lederhandler/Associated Press

Υπάρχουν τόσα ταμπού, ακόμη και σήμερα, γύρω από τις γυναίκες. Από το ξεκίνημα της ανθρωπότητας, οι κοινωνίες προσπαθούν να μας πείσουν ότι οι γυναίκες είμαστε ένα πράγμα. Η ιστορία όμως έχει αποδείξει ότι το γυναικείο φύλο είναι πολυδιάστατο, πολυσύνθετο, και παρ’ όλες τις αντιξοότητες, ότι μπορεί να ευδοκιμήσει, ακόμα κι όταν όλα και όλοι είναι εναντίον του.

Η Elsa Peretti, λοιπόν, όταν έφτασε στη Νέα Υόρκη το 1968 με μαυρισμένο το ένα μάτι από κακοποίηση του συντρόφου της και χωρίς να γνωρίζει κανέναν από τον χώρο της μόδας, ακόμα κι αν όλα ήταν εναντίον της, κατάφερε να χτίσει την καριέρα της. Κατάφερε, σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία και βιομηχανία, σε μια εποχή όπου τα ναρκωτικά και το nightlife της μεγαλούπολης, έφτασαν το ποσοστό της θνησιμότητας στα ύψη, να ξεφύγει απ’ όλα αυτά και να «στρώσει» τον δικό της δρόμο προς την επιτυχία. Και το αποτέλεσμα ήταν η Elsa Peretti να θεωρείται μια από τις σημαντικότερες και πιο καινοτόμες γυναίκες σχεδιάστριες κοσμημάτων.

Η Elsa Peretti, η σημαντική αυτή σχεδιάστρια κοσμημάτων και πάνω απ’ όλα, δυναμική γυναικεία παρουσία, απεβίωσε στις 18 Μαρτίου 2021, σε ηλικία 80 ετών, αφήνοντας «πίσω» της μια τεράστια κληρονομιά στον χώρο της μόδας.

Το μόντελινγκ που την έφερε στη Νέα Υόρκη

H Εlsa Peretti γεννήθηκε στην Φλωρεντία της Ιταλίας. Από μικρή γνώριζε ότι δεν χώραγε στα «καλούπια» των παραδόσεων της χώρας και των προσδοκιών που υπήρχαν τότε για τις γυναίκες. Έτσι, το 1964, αποφάσισε να ταξιδέψει στην Ισπανία, όπου ασχολήθηκε με το μόντελινγκ. Το μόντελινγκ ήταν που την έφερε στην Αμερική, μετά από μια θυελλώδη σχέση με έναν σύντροφό της.

H Elsa Peretti το 1973 / Ron Galella, Ltd./Ron Galella Collection via Getty Images/Ideal Images
H Elsa Peretti το 1973

Ξεκίνησε, λοιπόν, την καριέρα της ως μοντέλο και μπήκε γρήγορα στους κοσμικούς κύκλους των Studio 54 βετεράνων, που περιελάμβαναν τον Andy Warhol και τον σχεδιαστή μόδας, Halston. Η Elsa Peretti, έγινε θαμώνας του Studio 54 και αυτό της «κέρδισε» τελικά, μια φωτογράφιση για το Playboy που τράβηξε ο θρυλικός Helmut Newton. Αφού επιβίωσε από την κατάχρηση των ναρκωτικών και του αλκοόλ (συνήθειες που είχαν αποκτήσει όλοι οι θαμώνες του θρυλικού κλαμπ), ξεκίνησε να ασχολείται με τον σχεδιασμό κοσμημάτων.

H Εlsa Peretti με τον Halston σε fashion show του σχεδιαστή / ⓒ 2021 Marty Lederhandler/Associated Press
H Εlsa Peretti με τον Halston σε fashion show του σχεδιαστή

Elsa Peretti: H επαναστατική σχεδιάστρια κοσμημάτων

Η Elsa Peretti ήταν, χωρίς αμφιβολία, από τις πιο πετυχημένες γυναίκες σχεδιάστριες κοσμημάτων. Τα κοσμήματά της ήταν ιδιαίτερα στο σχήμα τους κι ήταν αυτό που την έκανε να ξεχωρίσει σαν designer. Τα σχέδιά της εμπνέονταν από κομματιασμένα κόκκαλα και βότσαλα, πράγμα που τα έκανε τρομερά μοναδικά. Η ίδια είχε περιγράψει τα κοσμήματά της ως «σμιλευμένα, αγνά και ακαταμάχητα ευχάριστα στην αφή». Τα κοσμήματά της Elsa Peretti έμοιαζαν σχεδόν με γλυπτά.

Βραχιόλι της Elsa Peretti -ένα από τα πιο δημοφιλή σχέδιά της / NICK HUNT/Patrick McMullan via Getty Images
Βραχιόλι της Elsa Peretti -ένα από τα πιο δημοφιλή σχέδιά της

Η αναγνώριση, λοιπόν, δεν άργησε να έρθει. Τα πρώτα κοσμήματα της Elsa Peretti είχαν άμεση επιτυχία. Τα παρουσίασε σε μια πασαρέλα του Giorgio di Sant’Angelo, ενώ μετέπειτα συνεργάστηκε πολλάκις με τον καλό της φίλο και θρυλικό σχεδιαστή, Halston. Ήταν ο Halston που την γνώρισε στους υπεύθυνους του Tiffany & Co., ένα από τα μεγαλύτερα brands κοσμημάτων παγκοσμίως. Η Peretti τους γοήτευσε αμέσως με τη δουλειά της και κάπως έτσι, ξεκίνησε να σχεδιάζει κοσμήματα για το Tiffany & Co. Μια συνεργασία η οποία κράτησε για 50 χρόνια.

Δημιουργία της Elsa Peretti / NICK HUNT/Patrick McMullan via Getty Images/Ιdeal Images
Δημιουργία της Elsa Peretti

Η πρώτη της συλλογή για το Tiffany & Co και ο δρόμος προς την επιτυχία

Το 1974, η πρώτη συλλογή κοσμημάτων της Elsa Peretti για το Tiffany’s, παρουσιάστηκε μέσω ενός spread στην αμερικάνικη Vogue. Η επιτυχία ήταν άμεση. Η συνεργασία της με το Tiffany & Co., απέφερε τεράστια κέρδη για την ίδια αλλά και το γνωστό brand κοσμημάτων. Το 2012, τα κοσμήματα της Peretti εκπροσωπούσαν το 10% των εσόδων του brand, παγκοσμίως. Αυτό σημαίνει, ότι οι πωλήσεις των κοσμημάτων της Peretti μόνο για την χρονιά εκείνη, άγγιξαν το ποσό των 3,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Αυτό έκανε την Elsa Peretti εξαιρετικά πολύτιμη για το brand, πράγμα που το Tiffany & Co., ανταπέδωσε προσφέροντάς της ένα 20ετές συμβόλαιο και μια επιταγή 47,3 εκατομμυρίων δολαρίων. «Ήταν η παλιά μου αξία αυτή», σχολίασε μετά το deal που έκανε με το Tiffany & Co. «Μπορεί να φαίνονται πολλά, αλλά με τους φόρους, δεν είναι στην πραγματικότητα τόσα πολλά για τη δουλειά που έχω κάνει».

Κοσμήματα της Elsa Peretti / NICK HUNT/Patrick McMullan via Getty Images/Ιdeal Images
Κοσμήματα της Elsa Peretti

Η εκκεντρική προσωπικότητά της όμως, και οι αναφορές της ήταν αυτά που την έκαναν να ξεχωρίσει και να διεκδικήσει, δικαίως, μια θέση στην βιομηχανία της μόδας. Ειδικά, σε εποχές όπου η γυναίκα δυσκολευόταν να έχει τις ίδιες (ή καθόλου) ευκαιρίες με έναν άνδρα.

Αλλά ήταν η δουλειά, η αποφασιστικότητα και οι απόψεις της που την βοήθησαν να φτάσει τόσο ψηλά στην καριέρα της. Η φιλοσοφία της σαν σχεδιάστρια κοσμημάτων, αλλά και σαν μια ανεξάρτητη γυναίκα γενικότερα, ήταν μια: Τα κοσμήματά της ήταν φτιαγμένα για γυναίκες που τα αγοράζουν οι ίδιες για τον εαυτό τους και όχι οι άνδρες για εκείνες. Έτσι, «σπάνε» οι παραδόσεις. Έτσι, «σπάνε» τα στερεότυπα.