Είναι αυτό το τέλος της μονογαμίας;
- 13 ΙΑΝ 2023
Η έννοια των αδελφών ψυχών προήλθε από τους Πλατωνικούς φιλοσόφους. Στο «Συμπόσιο» του Πλάτωνα αναφέρεται ο σχετικός μύθος τον οποίο διηγείται ο Αριστοφάνης. Σύμφωνα με τον μύθο αυτό λοιπόν, όλοι οι άνθρωποι κάποτε ήταν σωματικά ενωμένοι με το «άλλο τους μισό» σαν σιαμαία.
Ήταν τόσο ισχυρά και κυρίαρχα αυτά τα πλάσματα, που θεωρήθηκαν ως απειλή από τον Δία, ο οποίος και τα διχοτόμησε κάθετα φτιάχνοντας έτσι τους ανθρώπους στη γνωστή τους μορφή. Αυτός ο βίαιος χωρισμός, οδήγησε σε μια απεγνωσμένη αναζήτηση για τις χαμένες αδελφές ψυχές μας. «Και όταν ένας από αυτούς συναντά το άλλο του μισό, το ζευγάρι χάνεται σε μια έκπληξη αγάπης, φιλίας και οικειότητας».
Πέρα από τη φιλοσοφική προσέγγιση του ζητήματος, η επίδραση της πολιτιστικής κουλτούρας στις σχέσεις μας, είναι επίσης τεράστια. Έχουμε μεγαλώσει με παραμύθια, ερωτικά τραγούδια και ταινίες, που συνεχίζουν να διαιωνίζουν την ιδέα του «The One» και να προωθούν μια μονογαμική και ετεροτυπική ιδέα της αγάπης. Μέσω της κουλτούρας μας, έχει εντυπωθεί στον εγκέφαλό μας μας ότι υπάρχει ένα άτομο εκεί έξω που μπορεί να εκπληρώσει κάθε συναισθηματική, διανοητική, σεξουαλική και πνευματική μας ανάγκη.
Δεδομένου του τρόπου με τον οποίο η ετεροτυπική μονογαμία κυριαρχεί στην κουλτούρα μας, είναι κάπως περίεργο το γεγονός ότι οι ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι, αναρωτιούνται πόσο ρεαλιστικό είναι να πιστεύουμε ότι υπάρχει ένα άτομο, το οποίο προορίζεται να είμαστε μαζί για πάντα. Και για να το βρούμε, πρέπει να περάσουμε μέσα από μια ζούγκλα άλλων μονογαμικών σχέσεων.
Ωστόσο, υπάρχουν στοιχεία που υποδηλώνουν ότι η Gen Z είναι ολοένα και πιο δύσπιστη για τα παραδοσιακά μοντέλα σχέσεων: Το 2020, σχετική έρευνα διαπίστωσε ότι το 38% εκατό των Gen Z ένιωθε ότι μια πολυσυντροφική σχέση, καλύπτει κάθε έννοια οικειότητας. Από την άλλη, τα ποσοστά γάμου μεταξύ ετεροφυλόφιλων ζευγαριών, μειώνονται συνεχώς, υποδηλώνοντας ότι οι νέοι απορρίπτουν την παράδοση.
Αδελφές ψυχές VS Πραγματικότητα
Οι νέοι εμφανίζονται δύσπιστοι γύρω από την έννοια των αδελφών ψυχών για πολλούς λόγους. Πολλοί από τους οποίους είναι απόλυτα πρακτικοί. Η Gen Z αισθάνεται π.χ λιγότερο υποχρεωμένη να μείνει με έναν σύντροφο για μια ζωή. Η αγορά ακινήτων, το υψηλό κόστος ζωής και οι ανασφάλειες που προκύπτουν από ένα συνεχώς ρευστό κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό τοπίο παγκοσμίως, απομακρύνουν όλο και περισσότερους από την παραδοσιακή προσέγγιση των πραγμάτων.
Η Gen Z κληρονομεί έναν αναμφισβήτητα ακόμη πιο αβέβαιο κόσμο, καθώς τα προβλήματα που ταλαιπώρησαν τους millennials, όπως η κλιματική αλλαγή, γίνονται πιο έντονα, ενώ νέα, όπως η πανδημία προκύπτουν. Αυτό, μπορεί να απαιτήσει την ενίσχυση της ατομικής σταθερότητας ως νούμερο ένα προτεραιότητα για τη Gen Z.
Επιπλέον, η οικονομική αστάθεια και η ανασφάλεια, σημαίνει ότι είναι όλο και πιο δύσκολο να προγραμματίσει κανείς εκ των προτέρων ή να «τακτοποιηθεί». Αυτή η συλλογική απομάκρυνση από την ιδέα της μονογαμίας, δεν συμβαίνει απλώς παθητικά. Αντίθετα, είναι μια ενεργητική απόφαση για την προσαρμογή του τρόπου με τον οποίο βλέπουμε τις σχέσεις. Απαιτεί ενδοσκόπηση και σημαντικό βαθμό ενσυναίσθησης.
Η μονογαμία ως μέτρο ευτυχίας
Τόσα πολλά ζευγάρια είναι μονογαμικά και ενώ δεν απατούν ο ένας τον άλλον, δεν είναι ευτυχισμένα. Νιώθουν εγκλωβισμένοι σε μια σχέση, ή μπορεί να είναι αδιάφοροι για τον σύντροφό τους, αλλά θεωρούμε ότι είναι μια καλή σχέση γιατί κανένας από τους δύο δεν ήταν άπιστος. Μήπως όμως η μονογαμία δεν πρέπει να είναι το μέτρο με το οποίο ορίζουμε μια επιτυχημένη σχέση;
Η μη μονογαμία είναι ένας γενικός όρος, που περιλαμβάνει μια ποικιλία εναλλακτικών μοντέλων σχέσεων. Μερικά μη μονογαμικά άτομα προτιμούν να είναι σε «ανοιχτές σχέσεις», όπου θα έχουν έναν κύριο σύντροφο, αλλά είναι ακόμα ελεύθεροι να βγαίνουν ραντεβού ή να κάνουν σεξ με άλλα άτομα. Άλλοι προσδιορίζονται ως «αναρχικοί σχέσεων», όπου οι εμπλεκόμενοι απορρίπτουν όλους τους κανόνες και αποφασίζουν για τους δικούς τους κανόνες και τα όριά τους, ανεξάρτητα από τις κοινωνικές προσδοκίες.
Η μονογαμία φυσικά μπορεί να λειτουργεί για μερικούς ανθρώπους, αλλά όταν μιλάμε για μοντέλα σχέσεων, όσο πιο ανοιχτόμυαλοι είμαστε, τόσο περισσότερους τρόπους μπορούμε να βρούμε για να είμαστε ευτυχισμένοι. Είναι σημαντικό δηλαδή, να υπάρξει μια ευρύτερη αποδοχή ότι υπάρχουν εναλλακτικές δυναμικές σχέσεων, οι οποίες είναι εξίσου ικανοποιητικές.
Η πεποίθηση ότι υπάρχει μόνο ένα άτομο εκεί έξω για τον καθένα μας, μπορεί επίσης να είναι επιζήμια, λόγω του βάρους της προσδοκίας που έχουμε στη σχέση. Πραγματικά αναμένουμε από τον σύντροφό μας να καλύψει όλες τις ανάγκες μας. Συχνά στις σχέσεις, δεν αναζητούμε αυτό που είναι καλό για εμάς, αναζητούμε αυτό που είναι οικείο. Αν ιστορικά η εμπειρία μας ήταν κάτι όπου οι ανάγκες μας δεν έχουν ικανοποιηθεί, ίσως από τους γονείς ή τους φροντιστές μας, μπορούμε συχνά να βρεθούμε σε ένα μοτίβο να επαναλαμβάνουμε αυτού του είδους τη δυναμική. Κάτι το οποίο μπορεί να γίνει ακόμα πιο σύνθετο, όταν πρόκειται για την αναζήτηση του «The One».
Σε ακραίες περιπτώσεις, αυτή η πεποίθηση μπορεί επίσης να έχει ως αποτέλεσμα οι άνθρωποι να αισθάνονται παγιδευμένοι σε καταχρηστικές σχέσεις.
Pexels
Ποια είναι η πραγματική κατάσταση της μονογαμίας ως πολιτιστική έννοια και ιδεολογία σχέσεων, σήμερα; Μήπως η πολυσυντροφικότητα, είναι πραγματικά το μέλλον στις σχέσεις; Εάν τα ζευγάρια, τώρα περισσότερο από ποτέ, εξερευνούν αντισυμβατικές σχέσεις, σεξουαλικές, ρομαντικές ή άλλες, είμαστε αρκετά προοδευτικοί για να το αποδεχθούμε;
Αναμφισβήτητα οι τάσεις στις σχέσεις αλλάζουν πιο πολύ από ποτέ, ενώ ολοένα και περισσότερο εξασκούν και εξερευνούν δομές σχέσεων, πέρα από τη μονογαμία. Η απιστία είναι πάντα απιστία, αλλά μήπως όταν ζευγάρια διαμορφώνουν τους δικούς τους κανόνες, είναι πιο πιθανό να παραμείνουν μαζί;
Δεδομένης της ριζικής αμφισβήτησης που αντιμετωπίζει η κοινωνία μας και ενώ προσπαθούμε να αποτινάξουμε τόσο θρησκευτικά όσο και πατριαρχικά έθιμα, ίσως νιώθουμε περισσότερο άνετα με την υπέρβαση των καθιερωμένων ορίων των σχέσεων, από όσο πιστεύουμε. Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με τα βιβλία ιστορίας και τους ανθρωπολόγους, η πολυσυντροφικότητα, ήταν ένα αρκετά φυσιολογικό μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας.
Η μονογαμία παρέχει ασφάλεια. Και είναι επίσης το θεμέλιο της πατριαρχικής μηχανής. Η μονογαμία είναι μια εύκολη, εσωτερικευμένη δομή στην οποία μπορούμε να επιστρέψουμε όταν δεν μας παρουσιάζονται εναλλακτικές. Αλλά στον σημερινό κόσμο, έχουμε πολλές επιλογές. Ο κόσμος έχει βαρεθεί τα «κουτάκια». Αντίθετα, πολλοί είναι εκείνοι που επιλέγουν να στραφούν στην εξερεύνηση, οδηγούμενοι συχνά από την επιθυμία να αμφισβητήσουν τα πάντα.
Παρανοήσεις
Η μεγαλύτερη ίσως παρανόηση γύρω από την πολυσυντοφικότητα, είναι η έλλειψη δέσμευσης. Αλλά η αλήθεια είναι ότι η συναινετική μη μονογαμία, απαιτεί πολλή ενδοσκόπηση, επικοινωνία και ενσυναίσθηση. Τα θεμελιώδη στοιχεία μιας σχέσης δεν αλλάζουν πραγματικά, ανεξάρτητα από το στυλ της.
Ανεξάρτητα από την προσωπική μας κατανόηση ή άποψη για τις μη μονογαμικές σχέσεις, ένα πράγμα είναι ξεκάθαρο. Θα πρέπει να δουλέψουμε με τον εαυτό μας πριν εμπλακούμε σε οποιοδήποτε είδος ρομαντικής ή σεξουαλικής σχέσης. Οι σχέσεις μεταμορφώνονται μπροστά στα μάτια μας κάθε μέρα, σε μια δυναμική εξερεύνηση, με άφθονο χώρο για προσωπική ανάπτυξη. Όσο περισσότερο χρόνο αφιερώνουμε εξερευνώντας τις σκοτεινές και συχνά προστατευμένες γωνιές του εαυτού μας, τόσο πιο εύκολα νιώθουμε τη σχέση μας να εξελίσσεται σε πραγματικό χρόνο.
