7 σημάδια που μαρτυρούν ότι έχεις εποχική κατάθλιψη
- 9 ΟΚΤ 2025
Καθώς οι μέρες μικραίνουν και το φως λιγοστεύει, αρκετοί άνθρωποι νιώθουν κόπωση, υπνηλία και μια ανεξήγητη μελαγχολία. Αν όμως αυτή η αίσθηση επιμένει, συνοδεύεται από δυσκολία στο πρωινό ξύπνημα, αυξημένη κατανάλωση υδατανθράκων και μειωμένη ενέργεια, μπορεί να μην είναι απλώς μελαγχολία, αλλά εποχική κατάθλιψη.
Οι ειδικοί εξηγούν, ότι η εποχική κατάθλιψη (Seasonal Affective Disorder, SAD) είναι μια μορφή κατάθλιψης που εμφανίζεται με εποχικό μοτίβο, συνήθως από το φθινόπωρο έως την άνοιξη, όταν η ηλιοφάνεια μειώνεται.
Τι ακριβώς είναι η εποχική κατάθλιψη;
Istock
Η εποχική κατάθλιψη είναι μια μορφή μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής που συνδέεται με τις εποχές. Τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως το φθινόπωρο ή τον χειμώνα, όταν η μέρα μικραίνει, και υποχωρούν την άνοιξη ή το καλοκαίρι.
Η αιτία δεν είναι απόλυτα κατανοητή, αλλά οι ειδικοί θεωρούν ότι η μειωμένη έκθεση στο ηλιακό φως επηρεάζει τη χημεία του εγκεφάλου: συγκεκριμένα τα επίπεδα σεροτονίνης (που ρυθμίζει τη διάθεση) και μελατονίνης (που ελέγχει τον ύπνο). Το αποτέλεσμα: διαταραχή του κιρκάδιου ρυθμού και αυξημένη προδιάθεση για κατάθλιψη.
Τα 7 πιο συνηθισμένα σημάδια της εποχικής κατάθλιψης
1. Επίμονη μελαγχολία ή θλίψη
Αίσθημα λύπης, κενού ή απελπισίας που διαρκεί εβδομάδες και δυσκολεύει τη λειτουργικότητα στην εργασία ή στο σπίτι.
2.Υπερβολική υπνηλία και κόπωση
Δυσκολία να ξυπνήσεις το πρωί, ανάγκη για περισσότερο ύπνο και χαμηλά επίπεδα ενέργειας όλη την ημέρα.
3. Αυξημένη όρεξη (κυρίως για υδατάνθρακες)
Η ανάγκη για γλυκά, ζυμαρικά ή ψωμί συνδέεται με την προσπάθεια του οργανισμού να αυξήσει προσωρινά τη σεροτονίνη.
4. Δυσκολία συγκέντρωσης και λήψης αποφάσεων
Η μειωμένη προσοχή, η αφηρημάδα και η καθυστέρηση στην ολοκλήρωση εργασιών είναι συχνά σημάδια εποχικής κατάθλιψης.
5. Ευερεθιστότητα και συναισθηματική αστάθεια
Οι αλλαγές στη διάθεση μπορεί να είναι απότομες, χωρίς προφανή λόγο από θυμό σε απογοήτευση ή αίσθημα αδυναμίας.
6. Απόσυρση και κοινωνική απομόνωση
Πολλοί άνθρωποι αποφεύγουν κοινωνικές δραστηριότητες, προτιμώντας να μείνουν σπίτι, γεγονός που εντείνει την απομόνωση.
7. Απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες
Ακόμα και πράγματα που κάποτε έδιναν χαρά όπως χόμπι, φίλοι ή ταξίδια, μπορεί να φαίνονται αδιάφορα.
Πότε δεν είναι απλώς μελαγχολία
Αν τα συμπτώματα επιμένουν για πάνω από 2 εβδομάδες και επαναλαμβάνονται κάθε χρόνο την ίδια εποχή, είναι πιθανό να πρόκειται για εποχική κατάθλιψη. Η διάγνωση τίθεται όταν τα συμπτώματα είναι αρκετά έντονα ώστε να επηρεάζουν τη ζωή, την εργασία, τις σχέσεις ή τη διάθεση.
Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η εποχική κατάθλιψη
Η εποχική κατάθλιψη αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά με συνδυασμό θεραπειών και αλλαγών στον τρόπο ζωής:
- Φωτοθεραπεία (Light Therapy)
Η πιο τεκμηριωμένη θεραπεία: χρήση ειδικής λάμπας φωτός που μιμείται το φυσικό ηλιακό φως για 20-30 λεπτά κάθε πρωί. Μπορεί να βελτιώσει τη διάθεση μέσα σε λίγες εβδομάδες.
- Κίνηση και ρουτίνα
Η άσκηση, η σταθερή ώρα ύπνου και η ισορροπημένη διατροφή βοηθούν στη ρύθμιση των ορμονών της διάθεσης.
- Ψυχοθεραπεία και υποστήριξη
Η γνωσιακή- συμπεριφορική θεραπεία βοηθά να αναγνωριστούν οι αρνητικοί κύκλοι σκέψης και να δημιουργηθούν νέες στρατηγικές αντιμετώπισης.
- Έκθεση στο φυσικό ηλιακό φως
Ακόμη και μια 20λεπτη βόλτα στο φως της ημέρας μπορεί να κάνει διαφορά. Η καθημερινή δραστηριότητα μειώνει τα επίπεδα μελατονίνης και αυξάνει τη σεροτονίνη.
- Φαρμακευτική αγωγή
Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, ο ψυχίατρος μπορεί να προτείνει αντικαταθλιπτικά φάρμακα για τη ρύθμιση της διάθεσης.
Πότε να απευθυνθείς σε γιατρό
Αν νιώθεις ότι η διάθεσή σου δεν επανέρχεται ή οι αλλαγές επηρεάζουν τη λειτουργικότητα και τις σχέσεις σου, μίλα με έναν ψυχίατρο ή ψυχολόγο. Ένας ειδικός μπορεί να αξιολογήσει τη διάρκεια, τη συχνότητα και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων και να σε καθοδηγήσει σε εξατομικευμένο πλάνο θεραπείας.
