ΕΜΦΥΛΗ ΒΙΑ

Στην Ινδία όπου 1 γυναίκα βιάζεται κάθε 16 λεπτά, μία διαφήμιση προωθεί την κουλτούρα του βιασμού

@2022 Bikas Das/AP Images

Είμαστε γυναίκες κι έχουμε δει τους φόβους μας να λοιδορούνται ξανά και ξανά. Μας έχουν πει υπερβολικές, υστερικές, τρελές, ουκ ολίγες φορές. Η σχεδόν μόνιμη απάντηση που λαμβάνουμε όταν μιλάμε για τη σεξουαλική παρενόχληση είναι ότι πάμε να απαγορεύσουμε το φλερτ. Η Ινδία πήγε όμως τα πράγματα σε άλλο επίπεδο. Μία διαφημιστική εταιρεία στην Ινδία, σε μία χώρα που μία γυναίκα βιάζεται κάθε 16 λεπτά, έκανε τον φόβο του βιασμού διαφήμιση για ανδρικό body spray.

Τα αντανακλαστικά ήταν, ευτυχώς γρήγορα, και η διαφήμιση για το body spray Shot, απαγορεύτηκε στην Ινδία γιατί χρησιμοποιεί ένα σενάριο που κοροϊδεύει έναν από τους χειρότερους εφιάλτες των γυναικών, αυτόν της σεξουαλικής βίας. Φυσικά είχε πρώτα προβληθεί και καταφέρει να εγείρει οργισμένες αντιδράσεις στα social media, όπως συχνά συμβαίνει για να επισημανθεί ένα τόσο προφανές πρόβλημα στον κόσμο.

Η διαφήμιση δείχνει 4 άνδρες στο supermarket να συζητούν, ενώ μία γυναίκα περνά και στέκεται μπροστά τους. «Είμαστε τέσσερις, κι είναι μία, οπότε ποιος θα αρπάξει την ευκαιρία;» (στα αγγλικά the shot, ένα λογοπαίγνιο με το όνομα του body spray), λένε οι 4 φίλοι μεταξύ τους, ενώ η γυναίκα γυρνά έντρομη προς το μέρος τους. Όταν καταλαβαίνει ότι μιλάνε για το body spray, χαμογελά αμήχανα. Η διαφήμιση προβλήθηκε κατά τη διάρκεια αγώνα κρίκετ του Indian Premier League, ενός προγράμματος με έντονο τηλεοπτικό ενδιαφέρον στην Ινδία.

Άλλη διαφήμιση της ίδιας εταιρείας στην Ινδία, δείχνει και πάλι 4 άνδρες να μπαίνουν σε ένα δωμάτιο που βρίσκεται ένα νεαρό ζευγάρι. Ένας από αυτούς ρωτά τον άνδρα του ζευγαριού: «Άρπαξες την ευκαιρία;» κι εκείνος απαντά καταφατικά. Ένας από τους υπόλοιπους άνδρες σηκώνει τα μανίκια του και λέει «Τώρα είναι η σειρά μας». Κι οι χρήστες του Twitter, βλέποντας σποτ σαν τα παραπάνω αναρωτιούνται πάνω κάτω τα ίδια με εμάς. Ποιος στο καλό μπόρεσε να εγκρίνει ένα τέτοιο σενάριο; Είναι τόσο εκτός πραγματικότητας που το θεώρησαν αστείο;

Η διαφήμιση, όπως αναφέρει το CNN, προβλήθηκε μία μόνο εβδομάδα αφού 17χρονη κατήγγειλε τον ομαδικό βιασμό της από 5 άνδρες στην πόλη Hyderabad. Το 2021 όπως αναφέρθηκε στο Κονγκρέσο της Ινδίας, παρά τα lockdowns που επιβλήθηκαν κι εκεί, σημειώθηκε αύξηση των βιασμών κατά 12%.

Οι άμεσες αντιδράσεις στην Ινδία για τη διαφήμιση που προωθεί την κουλτούρα του βιασμού

Η Πρόεδρος της Επιτροπής για τις Γυναίκες του Delhi, Swati Maliwal, απέστειλε επιστολή στο υπουργείο Πληροφοριών και Δικτύων στην Ινδία, το Σάββατο 4 Ιουνίου, για να διαμαρτυρηθεί για τη διαφήμιση. «Αυτό το διαφημιστικό ξεκάθαρα προωθεί την σεξουαλική βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών, όπως επίσης και το mentality του βιαστή μεταξύ των ανδρών. Αυτή η διαφήμιση μας κάνει να αισθανόμαστε άβολα και δεν θα έπρεπε να επιτρέπεται να προβάλλεται στα ΜΜΕ», έγραψε χαρακτηριστικά.

Το υπουργείο ζήτησε μέσα σε 24 ώρες από το Twitter και το Youtube να αποσύρει τη διαφήμιση από τις πλατφόρμες, καθώς όπως υποστήριξε σε επιστολή του «είναι επιζήμια για την απεικόνιση των γυναικών σε ό,τι αφορά την ευπρέπεια και την ηθική» και παραβίαζε τον ηθικό κώδικα των ψηφιακών μέσων.

Η ηθοποιός Richa Chadha ήταν ανάμεσα σε εκείνους που αντέδρασαν έντονα στο Twitter για τη διαφήμιση του body spray στην Ινδία. Το έκανε αναδημοσιεύοντας ένα tweet του καθηγητή του πανεπιστημίου της Upsala, Ashok Swain στο οποίο εκείνος έγραφε «Γιατί η Ινδία είναι η πρωτεύουσα του βιασμού στον κόσμο και η πιο επικίνδυνη χώρα για τις γυναίκες. Μία διαφήμιση ρομαντικοποιεί τον βιασμό».

«Αυτή η διαφήμιση δεν είναι ατύχημα. Για να φτιάξει μία διαφήμιση μία εταιρεία, περνά διάφορα στάδια λήψης αποφάσεων. Οι παραγωγοί, το σενάριο, το πρακτορείο, ο πελάτης, το casting, πιστεύουν όλοι ότι ο βιασμός είναι αστείο;», αναρωτήθηκε η ηθοποιός από την Ινδία, Richa Chadha. «Είναι αποκαλυπτικό! Αυτή η εταιρεία, το πρακτορείο που έκανε το διαφημιστικό πρέπει να μηνυθούν για τη βρωμιά που σερβίρουν», τόνισε στη συνέχεια.

Απαντώντας στη δική της ανάρτηση, η Priyanka Chopra χαρακτήρισε «ντροπιαστική κι αηδιαστική» την διαφήμιση και εξέφρασε την ικανοποίησή της που το υπουργείο αποφάσισε να την αποσύρει.

Το δικό του αρνητικό σχόλιο έκανε και ο σεναριογράφος και σκηνοθέτης Farhan Khan. «Τι απίστευτα κακόγουστα και διεστραμμένα μυαλά θα χρειάστηκαν για να σκεφτούν, να εγκρίνουν και να δημιουργήσουν αυτή τη διαφήμιση του body srpay που βρωμάει “ομαδικό βιασμό”», έγραψε σε tweet του ο Farham Khan που είναι επίσης και πρέσβης καλής θέλησης του ΟΗΕ για τις γυναίκες.

Μία απολογία που δεν βλέπει κανένα λάθος στο μήνυμα

Η εταιρεία Layer’s Shot, στην οποία ανήκει το προϊόν και η διαφήμισή του που προβλήθηκε στην Ινδία, απολογήθηκε τη Δευτέρα 6 Ιουνίου για τις τηλεοπτικές διαφημίση. «Δεν είχαμε ποτέ την πρόθεση να πληγώσουμε τα αισθήματα κανενός ή να προκαλέσουμε οργή στη σεμνότητα οποιαδήποτε γυναίκας, ή να προωθήσουμε οποιουδήποτε είδους κουλτούρα, όπως λανθασμένα εκλαμβάνεται από κάποιους», ανέφερε η εταιρεία που τόνισε ότι εθελοντικά ζήτησε από τα media να σταματήσουν να προβάλουν τη διαφήμιση. Οπότε καταλαβαίνεις αυτό δεν σταμάτησε τις αντιδράσεις καθώς ήταν μία απολογία που δεν αναγνώριζε κανένα λάθος στο μήνυμα, αλλά μόνο στην ευθιξία των αποδεκτών.

Είμαστε γυναίκες κι έχουμε ακούσει πολλές φορές ανθρώπους να υποτιμούν τους φόβους μας και να προσπαθούν να παρουσιάσουν τη μαύρη πραγματικότητα στην οποία ζούμε στην Ινδία και σε πολλές άλλες γωνιές του πλανήτη ως άσπρη, μιλώντας για υπερβολικές αντιδράσεις εκ μέρους μας. Ας είμαστε υπερβολικές στα δικά τους μάτια. Λυπούμαστε αν εκλαμβάνουν ως υπερβολή το γεγονός ότι θέλουμε μία κοινωνία που ο φόβος του βιασμού να μην είναι αστείο, μία κοινωνία όπου ο φόβος του βιασμού δεν θα εντείνεται από την κουλτούρα μας, αλλά θα έχει εξαλειφθεί.