ΚΑΡΙΕΡΑ

Κυρίαααα, Όλγα Εξαρχοπούλου, αυτοί οι υπολογιστές που έχουμε είναι από προ Χριστού;

Η Όλγα Εξαρχοπούλου τα τελευταία δώδεκα χρόνια διδάσκει πληροφορική. Μαθαίνει όσα δεν έχουμε δείξει εμείς στα παιδιά μας στο σπίτι για τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, πέρα από τα παιχνίδια...

“Τα παιδιά” μας λέει “διδάσκονται τις βασικές καλές αρχές των ηλεκτρονικών υπολογιστών, με το ενιαίο αναμορφωμένο πρόγραμμα που πλέον έχουν τα περισσότερα δημοτικά σχολεία, από τη πρώτη δημοτικού, δηλαδή σε ηλικία 6 ετών περίπου. Αυτό, επίσημα! Ανεπίσημα, τα περισσότερα παιδιά έχουν ήδη επαφή με τον υπολογιστή από μικρότερη ηλικία από το σπίτι”.

Από τις πρώτες ερωτήσεις που της κάνουν είναι:

“Κυρίαααα… πότε θα παίξουμεεεεε;”

ή

“Κυρίαααα, από πού ανοίγει ο υπολογιστής;”. 

Έχει και καλύτερη:

“Κυρίαααα; Αυτοί οι υπολογιστές που έχουμε είναι προ Χριστού;”

“Φυσικά, υπάρχουν και αρκετές άβολες ερωτήσεις, όπως εκείνες για τους πιο ψαγμένους από εσένα ή μια ακόμα αρκετά άβολη περίπτωση, όταν προσδιορίστηκα σε ηλικία 24 ετών, κάποια στιγμή στη διάρκεια του μαθήματος ένας μαθητής της τρίτης Λυκείου σήκωσε το χέρι και με ρώτησε αν θέλω να πάμε για καφέ! Άλλαξα 10 χρώματα από ντροπή και ευγενικά αρνήθηκα”.

Επειδή στο σπίτι τα πιο μικρά παιδιά αντιμετωπίζουν τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές σαν παιχνίδι, η Όλγα μας εξηγεί πόσο δυσκολεύεται να τους δείξει την πιο χρηστική πλευρά τους. “Τα παιδιά καθώς από μικρή ηλικία έχουν ήδη έρθει σε επαφή με προσωπικό υπολογιστή, laptop, tablet, έξυπνα κινητά, όπου η βασική τους ενασχόληση είναι τα παιχνίδια, έχουν δυστυχώς ταυτίσει τον υπολογιστή με το παιχνίδι ή τα μεγαλύτερα και με τη χρήση του διαδικτύου”.

Ήταν απίστευτα σοκαριστικό για μένα την πρώτη χρονιά που δούλεψα σε δημοτικό να ακούω πιτσιρικάκια δευτέρας και τρίτης δημοτικού να μου λένε ότι έχουν δικό τους tablet και λογαριασμό στο facebook για να παίζουν παιχνίδια!

Στο δημοτικό το μάθημα των νέων τεχνολογιών, περιλαμβάνει διαφορετικής δυσκολίας και επιπέδου γνωστικά αντικείμενα. Τα παιδιά ξεκινούν από τα πλέον βασικά και η λογική είναι “παίζω και μαθαίνω τον υπολογιστή. Στις επόμενες τάξεις προστίθενται εφαρμογές γραφείου, πιο σύνθετα προγράμματα ζωγραφικής, αναφορά και αναγνώριση περιφερειακών συσκευών του υπολογιστή, επαφή με το διαδίκτυο και τις εφαρμογές του, γίνεται εισαγωγή στον προγραμματισμό και έρχονται σε  επαφή με νέα λογισμικά που σκοπό έχουν την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης και της εφαρμογής αυτών σε όλη την κλίμακα των μαθημάτων τους.

Ένα βασικό σχεδόν σε όλες τις ηλικίες του δημοτικού, κυρίως όμως στις μικρότερες είναι ότι το να καταλάβουν ότι υπολογιστής σημαίνει ένα σύνολο από συσκευές, καθώς συνήθως όταν τους ζητώ να μου δείξουν τον υπολογιστή μου δείχνουν μόνο την οθόνη. Επίσης η εξοικείωση με το πληκτρολόγιο είναι ένα κομμάτι που τους παίρνει χρόνο. Εύκολο τους φαίνεται το να κάνουν οτιδήποτε έχει παιγνιώδη χαρακτήρα και δεν απαιτεί και πολύ κόπο.

Γενικά η επαφή με οθόνη είτε τηλεόρασης είτε υπολογιστή δεν πρέπει να υπερβαίνει τις δυο ώρες ημερησίως .Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζουν οι ειδικοί.

Το να αφήνεις ανεξέλεγκτο ένα μικρό παιδί να πλοηγείται στο διαδίκτυο είναι σα να το αφήνεις μόνο του στην εθνική οδό χωρίς να ξέρει που βρίσκεται και προς ποια κατεύθυνση  πρέπει να κινηθεί!

Τα παιδιά ειδικά όταν παίζουν παιχνίδια νιώθουν κυρίαρχα, νιώθουν ότι αυτά καθοδηγούν, αποφασίζουν και αυτό τους δίνει δύναμη και τα ωθεί να συνεχίζουν να θέλουν να ζουν σε έναν τέτοιο πλασματικό κόσμο.

Θεωρώ πως τα παιδιά θα χρησιμοποιήσουν τον ηλεκτρονικό υπολογιστή με όποιον τρόπο τους υποδείξουμε εμείς. Αν η γνωριμία τους με τον υπολογιστή γίνει μέσω παιχνιδιών τα παιδιά θα τον ταυτίσουν με αυτό. Θα πρέπει εμείς να οριοθετήσουμε, αλλά και να κατευθύνουμε την χρήση των υπολογιστών στο σπίτι. Συνεπώς θα πρέπει να τους παρουσιάσουμε τον υπολογιστή ως αυτό που πραγματικά είναι. Να δώσουμε όλες τις διαστάσεις. Αυτή είναι και η αλήθεια άλλωστε.

Γενικά το μάθημα δεν θεωρείται από τα βασικά. Το χειρότερο είναι στο λύκειο που έχουν ορίσει μάθημα υπολογιστών ως επιλεγόμενο και ο βαθμός που παίρνουν γι’ αυτόδεν μετράει καν στον μέσο όρο! Παίζει σημαντικό ρόλο η θέση και η προσπάθεια του διευθυντή αλλά και του εκπαιδευτικού όσον αφορά στη σημαντικότητα που θα δοθεί στο μάθημα. Γενικά κρίνοντας από το δικό μου σχολείο, αλλά και από άλλα δημοτικά, καταβάλλονται φιλότιμες προσπάθειες τόσο από διευθυντές όσο και από τους δασκάλους να γίνεται το μάθημα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Τα μέσα που παρέχονται δυστυχώς είναι ελάχιστα και παλαιωμένα. Στο δημοτικό σχολείο στο οποίο είμαι πλέον για δεύτερο χρόνο το μάθημα της πληροφορικής εντάχθηκε πριν ένα χρόνο. Θα θεωρούσε λοιπόν κάποιος αυτονόητο ότι με το που εντάσσεται μάθημα πληροφορικής θα πρέπει να αποσταλεί στο σχολείο αυτό ο κατάλληλος εξοπλισμός. Λάθος μεγάλο!

Αυτό που αντίκρισα ως εργαστήριο υπολογιστών ήταν μια αίθουσα με σκόρπια μηχανήματα τουλάχιστον μιας δεκαπενταετίας πίσω, τα οποία έπρεπε να συναρμολογήσω σαν lego για να βγάλω άκρη ποια δουλεύουν και ποια όχι. Ευτυχώς αρκετά δούλευαν! Τα μηχανήματα αυτά είχε καταφέρει να μαζέψει με κόπο η διευθύντρια του σχολείου από σκόρπιες πηγές (τράπεζες, ή καταστήματα που τα απέσυραν) για μπορέσει να λειτουργήσει υποτυπωδώς το μάθημα πληροφορικής στο ολοήμερο σχολείο.

Για το μάθημα στο δημοτικό δεν υπάρχει βιβλίο! Υπάρχει ένα αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών το οποίο δίνει κατευθυντήριες γραμμές για το τι πρέπει να μάθουν τα παιδιά σε κάθε τάξη και προτείνει δραστηριότητες πολλές από τις οποίες όμως είναι ανέφικτες. Για παράδειγμα: Μιλά για εύρεση πληροφοριών στο διαδίκτυο και αποστολή email.  Τι γίνεται όμως όταν τα περισσότερα μηχανήματα δεν έχουν κάν κάρτα δικτύου για να συνδεθούν στο δίκτυο;

Εξίσου τεράστια είναι και η απογοήτευση που παίρνεις όταν δεν έχεις την υλικοτεχνική υποδομή να τα χρησιμοποιήσεις και να δουλέψεις με αυτά!

Η επαφή με τα παιδιά και η ηθική ικανοποίηση που παίρνω όταν βλέπω ότι συμβάλλω θετικά ως ένα βαθμό τόσο στην διάπλαση της προσωπικότητάς τους όσο και στον εμπλουτισμό των γνώσεών τους με κάνει και αγαπώ πολύ την δουλειά μου. Ειδικά στο μάθημα που έκανα στο λύκειο το οποίο έδιναν και στις πανελλήνιες εξετάσεις η ικανοποίηση ήταν πολύ μεγάλη όταν τα παιδιά έγραφαν καλά. Μεγάλη ικανοποίηση παίρνω και όταν καταφέρω να “κερδίσω” ένα δύσκολο παιδί και λέγοντας δύσκολο εννοώ άτακτο ή αδιάφορο. Όταν καταφέρω να κερδίσω το ενδιαφέρον του και να το βοηθήσω να πετύχει κάτι που πριν δεν μπορούσε ή αρνιόταν να κάνει, η λάμψη στα μάτια του και το χαμόγελό του όταν τελικά τα καταφέρνει είναι η καλύτερη ανταμοιβή!

Από τα πολύ όμορφα στοιχεία στη δουλειά αυτή είναι η αγάπη που εισπράττω απο τα παιδιά. Ειδικά απο τα μικρότερα όπου η αθωότητα και ο αυθορμητισμός είναι κυρίαρχα στοιχεία.Είναι πολύ γλυκό όταν εκφράζουν την αγάπη τους με αγκαλιές και μου λένε “Σ’αγαπώ κυρία της πληροφορικής”!

Η μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετωπίζω είναι να τους πείσω ότι ο υπολογιστής δεν είναι μόνο για παιχνίδια, πως το μάθημα της πληροφορικής είναι ένα μάθημα που και αυτό έχει αξία όπως και τα άλλα και δεν είναι η “ώρα του παιδιού”.

Οι υπολογιστές είναι λίγοι και τα παιδιά πολλά.

Σε κάθε υπολογιστή θα πρέπει να κάθονται δυο ή και τρία παιδιά μαζί. Αν δεν τα πάνε και πολύ καλά μεταξύ τους αρχίζουν οι γκρίνιες:”δεν μου δίνει το ποντίκι”, “δεν με αφήνει να γράψω”, “κάνει ότι θέλει και εγώ δεν κάνω τίποτα”, “μας αντιγράφει η άλλη ομάδα”…

Υπομονή, αγάπη για τα παιδιά και για αυτό που κάνει, συνεχής αναζήτηση για βελτίωση, αλλά και προσπάθεια να αντιλαμβάνεται τις ιδιαιτερότητες κάθε παιδιού και να το προσεγγίζει με τον κατάλληλο τρόπο, αυτά χρειάζεται σήμερα μια καλή δασκάλα.

Να προσπαθώ να γίνομαι καλύτερη, πιο ευέλικτη και να βρίσκω νέους τρόπους να προσεγγίζω τα πράγματα. Αυτό σου μαθαίνουν τα παιδιά. Και το πιο σημαντικό: Να βρίσκω τη χαρά και το χαμόγελο σε ότι κάνω ακόμα και στο πιο απλό, να προσπαθώ τουλάχιστον, όπως κάνουν τα παιδιά.

Δοκιμάζω συνεχώς και καινούρια πράγματα, καινούρια προγράμματα που θα αρέσουν στα παιδιά. Γενικά σκοπός είναι να τους δείξω όσα περισσότερα μπορώ και μπορούν φυσικά ανάλογα με την ηλικία τους να αφομοιώσουν, ώστε να γνωρίσουν τις τεράστιες δυνατότητες που μπορεί να τους προσφέρει αυτό το εργαλείο που λέγεται ηλεκτρονικός υπολογιστής και να μπορούν να τις αξιοποιούν στα μαθήματά τους και στην ψυχαγωγία τους.

Σε αυτή τη δουλειά πρέπει να είσαι παρών κάθε στιγμή που κάνεις μάθημα, με όλες σου τις αισθήσεις. Δεν μπορείς να μην είσαι καλά, να μην έχεις διάθεση, να έχεις μια κακή μέρα, να κρυφτείς πίσω απο ένα γραφείο γιατί δεν θές να μιλήσεις σε άνθρωπο! Πρέπει να είσαι εκεί, σε εγρήγορση, με υπομονή, καλή διάθεση, είτε έισαι καλά είτε όχι γιατί έχεις απέναντί σου πολλά ζευγάρια μάτια που σε “σκανάρουν”, περιμένουν απο σένα να τους δώσεις ό,τι καλύτερο μπορείς και ξέρεις πως ως ένα βαθμό αποτελείς ένα πρότυπο για αυτά. ‘Οπως λέει και ένα υπέροχο τραγούδι του Διονύση Σαββόπουλου:”Πώς να κρυφτείς απ’τα παιδιά, έτσι κι αλλιώς τα ξερουν όλα”.

Δεν νομίζω πως μπορώ να τους φανταστώ τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές σε 15 χρόνια. Όπως και πριν από 15 χρόνια δεν νομίζω πως μπορούσε εύκολα κάποιος να φανταστεί την εξέλιξή που έχουν σήμερα. Μια μάλλον σίγουρη πρόβλεψη θα μπορούσε να είναι πως θα είναι ακόμα πιο μικροί σε μέγεθος κι ακόμα πιο γρήγοροι. Εύχομαι πάντω  η εξέλιξη αυτή να έρθει και στα σχολεία και να μην είμαστε 15 χρόνια πίσω όπως δυστυχώς γίνεται σήμερα!

 

Φωτογραφία: Gertrude Gary Milk

Διάβασε για περισσότερες επιτυχημένες γυναίκες στο Ladylike:

Έφη Κασούρα: Creative Director από έρωτα

Γιώτα Χουλιαρά, Managing Director: “Για να πετύχεις στις δημόσιες σχέσεις πρέπει να αφουγκράζεσαι τα πάντα”

Η Ολυμπιονίκης μαραθωνοδρόμος Joan Benoit Samuelson θέλει να έχεις πάθος