WOMAN TODAY

Η Naomi Osaka εγκατέλειψε το Roland Garros γιατί δεν είναι καλά και κουράστηκε να το κρύβει

Al Bello/Getty Images

Για να καταλάβεις την πραγματική σημασία της απόφασης της Naomi Osaka να αποσυρθεί το Roland Garros, εκ των κορυφαίων διοργανώσεων του τένις (ως ένα από τα τέσσερα Grand Slam), λίγες ώρες μετά την άρνησή της να μιλήσει στα media κάτι που είναι μέρος της δουλειάς της («γιατί συχνά νιώθω πως οι άνθρωποι δεν σέβονται τη ψυχική υγεία των αθλητών, κάτι που αντιλαμβάνομαι σε κάθε συνέντευξη Τύπου»), είναι χρήσιμο να γνωρίζεις δυο-τρία πράγματα για την 23χρονη. Που είναι η δεύτερη καλύτερη του είδους της, στον πλανήτη. Και έχει κατάθλιψη από τον Αύγουστο του 2018.

Γεννήθηκε (στις 16/10 του 1997) στο Chūō-ku της Osaka, έδρα της οικονομικής βιομηχανίας της Ιαπωνίας. Η μητέρα της, Τamaki Osaka είναι από την Ιαπωνία. Ο πατέρας της, Leonard François είναι από την Αϊτή. Γνωρίστηκαν στο Hokkaido (νοτιότερο άκρο της Ιαπωνίας -γνωστό για τα ηφαίστεια του), όπου ζούσε η Tamaki και είχε πάει ως τουρίστας ο Leonard, όταν ήταν φοιτητής στη Νέα Υόρκη.

Για την Ιαπωνία η Νaomi Osaka ήταν η ‘hafu’ και για την Αμερική η Ιάπωνας

Ερωτεύτηκαν, παντρεύτηκαν και στη συνέχεια η οικογένεια της Tamaki την αποκλήρωσε. Βλέπεις, εκείνη είχε αρνηθεί να ακολουθήσει την πεπατημένη. Δηλαδή, να της βρουν οι γονείς της τον γαμπρό. Επίσης, η επιλογή της ήταν “πέρα για πέρα ντροπιαστική”, καθώς προτίμησε έναν μη Ιάπωνα που ήταν και μαύρος. Είναι αλήθεια πως σε αυτό το κομμάτι της γης δεν θα έλεγες πως δέχονται πολύ εύκολα ανθρώπους, οι οποίοι δεν είναι όμοιοι με το γενικό πληθυσμό. Που δεν είναι Ιάπωνες.

Εξ ου και μέχρι σήμερα, τα παιδιά του Leonard και της Tamaki (η Naomi και η αδελφή της Μari) είναι ‘hafu’. Δηλαδή, half, δηλαδή μισές, δηλαδή μιγάδες. Και όχι, οι Ιάπωνες δεν νοιάζονται που η εκ των κορυφαίων τενιστριών του κόσμου έχει επιλέξει να παίζει ως εκπρόσωπος της χώρας αυτής.

Την απόφαση αυτήν την πήρε ο πατέρας της, ο οποίος είχε δει πως η αμερικανική ομοσπονδία (χώρα όπου ζούσε η οικογένεια) δεν είχε κάνει κάτι για τα παιδιά του, τα οποία από πολύ μικρά ξεχώριζαν στα courts. Για να βοηθήσει την εξέλιξη τους. Συν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον που έδειχναν τα brands, να “στηρίξουν” μια Γιαπωνέζα ως χορηγοί, ο Leonard της πρότεινε να εκπροσωπήσει την Ιαπωνία. Κι εκείνη δέχθηκε. Τώρα λέει ότι “όλοι μπορούν να πανηγυρίζουν για εμένα, αφού κανείς δεν είναι σε θέση να δώσει μια χώρα καταγωγής!”.

Σημείωσε σε παρακαλώ και ότι α) την απόφαση να λέγονται τα κορίτσια Osaka, την είχε πάρει πάλι ο Leonard (ήταν πιο πρακτικό για τη ζωή τους στο Chūō-ku) και β) ο ίδιος σύστησε στις κόρες του το τένις, γιατί έβλεπε στο πρόσωπο τους τις αδελφές Williams. Σκέφτηκε να γίνει και προπονητής -σαν τον πατέρα των Williams. Επικράτησε η λογική, αφού δεν είχε ιδέα από το σπορ. Αν η Mari δεν είχε διαδοχικούς τραυματισμούς, οι Osaka θα γίνονταν οι Williams.

Η φαμίλια άφησε την Ιαπωνία για τις ΗΠΑ, όταν η Νaomi Osaka ήταν τριών χρόνων και η Mari τέσσερα. Ο προορισμός τους ήταν το Long Island, της Νέας Υόρκης “σε σπίτι που ήταν κοντά σε δημόσια γήπεδα και γυμναστήρια”. Έξι χρόνια αργότερα (2006) μετεγκαταστάθηκαν στη Florida, για να μπορούν τα κορίτσια να κάνουν τις καλύτερες δυνατές προπονήσεις, στην Ever Tennis Academy. Από τότε οι αδελφές έκαναν δύο ώρες προπόνηση την ημέρα. Μετά ανταγωνίζονταν για τέσσερις ώρες στο Overwatch.

Η Mari επέλεγε επιθετικούς χαρακτήρες και η Naomi αμυντικούς “που στήριζαν τους συμπαίκτες τους”. Τελικά, η Naomi -που πιστεύει πως είναι καλύτερη στο Overwatch από ό,τι στο τένις- έγινε αυτή με το επιθετικό παιχνίδι στα courts -και το σερβίς των 193 χιλιομέτρων, την ώρα. Πώς έγινε αυτό; “Για να μιλήσω με όρους του gaming, το τένις είναι μια αποστολή που πρέπει να ολοκληρώσω. Επικεντρώνομαι σε αυτήν, ό,τι και αν συμβαίνει”.

Αρχικά δεν λάτρεψε ακριβώς το τένις. Όπως έχει πει, βαριόταν αφόρητα να χτυπά χίλιες μπάλες την ημέρα. Αυτό που της άρεσε ήταν ο ανταγωνισμός με την αδελφή της. Τον πρώτο καιρό η Mari ήταν η νικήτρια των μεταξύ τους αγώνων. Το “αύριο θα σε κερδίσω” ήταν η σκέψη που κράτησε την Naomi στο σπορ. Αυτό το “αύριο” ήλθε μια ντουζίνα χρόνια αργότερα.

Μετά τη νίκη επί της Mari, η Naomi έθεσε ως στόχο να βρεθεί απέναντι στο ίνδαλμα της, τη Serena Williams. Βάσει αυτού του πλάνου, επέλεξε για προπονητή τον επί οκτώ χρόνια hitting partner της Serena. Fast forward στο 2019, το είδωλο της την χαρακτήρισε πολύ επικίνδυνη. Λίγο αργότερα, η ‘μαθήτρια’ νίκησε τη ‘δασκάλα’. Αυτό έγινε τη μέρα που η Osaka κέρδισε το πρώτο Grand Slam της καριέρας της. Έγινε η πρώτη Ιάπωνας που κατέκτησε Grand Slam.

Ήταν στον τελικό του US Open, το Σεπτέμβριο του 2018. Δηλαδή, την περίοδο που ήλθε για πρώτη φορά αντιμέτωπη με συμπτώματα κατάθλιψης, όταν το κοινό την αποδοκίμασε στην απονομή. Η Serena δεν δέχθηκε να απαντήσει σε ερωτήσεις. Ήθελε μόνο να πει πως “είναι το πρώτο Grand Slam της Naomi. Έπαιξε πολύ καλά. Σταματήστε τις αποδοκιμασίες”. Η νεαρή ήξερε πως όλος ο κόσμος είναι με το είδωλο της και ζήτησε συγγνώμη που η επιστροφή της θρυλικής τενίστριας στα γήπεδα, μετά τη γέννηση του παιδιού της δεν είχε το τέλος που όλοι ήθελαν. Αντί να απολαύσει την πρώτη μεγάλη επιτυχία, ήταν πιο δυστυχισμένη από την Williams που είχε χάσει.

Στη διαδρομή της έως τις κορυφαίες θέσεις της παγκόσμιας κατάταξης έκανε συχνά δηλώσεις που έδειχναν πως ο ψυχικός της κόσμος δεν ‘συμβάδιζε’ με αυτά που ζούσε. Παράδειγμα; Μετά την κατάκτηση του Indian Wells (με νίκη επί της Serena Williams) το Μάρτιο του 2018 είχε πει “το όνομα μου είναι.... Whatever. Αυτή πρέπει να είναι η χειρότερη ομιλία απονομής”. Θα σκέφτεσαι πως ήταν ντροπαλή. Στην επόμενη διοργάνωση, μετά τον αποκλεισμό της στον τρίτο γύρο του “Charleston Open” ενημέρωσε το κοινό πως “χθες ξύπνησα και ένιωθα πως είμαι στενοχωρημένη. Δεν ξέρω γιατί. Είχα τη δυνατότητα να πάρω δυο ματς, αλλά νιώθω πως αυτό δεν απέδειξε ότι μπορώ να παίξω καλά στο χώμα. Πιστεύω ότι είμαι μια okay παίκτρια που παίζει okay. Πραγματικά νιώθω θλιμμένη”. Είχε προηγηθεί η μεγαλύτερη σε διάρκεια περιοδεία (από τουρνουά σε τουρνουά). Δηλαδή το μεγαλύτερο διάστημα που είχε μείνει μακριά από την οικογένεια της. Εξήγησε και ότι το μόνο που θέλει είναι να γυρίσει σπίτι της “να καταλάβω τι έκανα και να γεμίσω ξανά τις μπαταρίες μου”.

Όσα χρόνια τη θυμούνται οι ρεπόρτερ στη μεγαλύτερη σκηνή του τένις, τη θυμούνται και να απομονώνεται στον εαυτό της, πριν κάθε αγώνα της. Να φορά τα ακουστικά της και να ακούει μουσική, στη διαπασών. Για την ακρίβεια, άκουγε ένα συγκεκριμένο τραγούδι. Αν νικούσε στον αγώνα, συνέχιζε με αυτό το τραγούδι έως ότου χάσει. Τότε έκανε αλλαγή.

Σήμερα εξήγησε πως αυτή η απομόνωση δεν είχε ως στόχο την αυτοσυγκέντρωση.

“Αυτή είναι μια κατάσταση που δεν φανταζόμουν ή σκόπευα να δημιουργήσω, με το προ ημερών μου ποστ (σ.σ. για την άρνηση της να εμφανιστεί ενώπιον δημοσιογράφων). Πιστεύω πως το καλύτερο πράγμα που έχω να κάνω τώρα για το τουρνουά, τους άλλους παίκτες και την υγεία μου είναι να αποσυρθώ, ώστε όλοι να μπορούν να συγκεντρωθούν και πάλι στο τένις. Δεν ήθελα ποτέ να αποδιοργανώσω και δέχομαι πως το timing μου δεν ήταν το ιδεατό. Όπως και ότι το μήνυμα μου θα μπορούσε να είναι πιο ‘καθαρό’. Πιο σημαντικά, δεν θα υποβάθμιζα ποτέ τη ψυχική υγεία και δεν θα έκανα ελαφρά χρήση του όρου. Η αλήθεια είναι πως έχω υποφέρει πολλές φάσεις κατάθλιψης, από το US Open του 2018. Kαι πέρασα πάρα πολύ δύσκολα, προσπαθώντας να ανταπεξέλθω. Όσοι με ξέρουν, γνωρίζουν πως είμαι εσωστρεφής. Όσοι με έχουν δει στα τουρνουά, θα παρατηρήσουν ότι συχνά φορώ ακουστικά, καθώς με βοηθούν να αντιμετωπίσω τη διαταραχή κοινωνικού άγχους που έχω.

Μολονότι οι ρεπόρτερ του τένις ήταν πάντα καλοί μαζί μου -και θέλω να ζητήσω συγγνώμη, ειδικά από όλους αυτούς τους cool δημοσιογράφους που ενδεχομένως να πλήγωσα-, δεν είμαι από τη φύση μου ικανή να μιλώ σε κοινό και νιώθω τεράστια κύματα άγχους, όταν μιλώ στα media του κόσμου. Γίνομαι πολύ νευρική και είναι κάτι που βρίσκω στρεσογόνο κάθε φορά που καλούμαι να το αντιμετωπίσω, ώστε να δώσω τις καλύτερες δυνατές απαντήσεις. Εδώ στο Παρίσι ήδη αισθανόμουν ευάλωτη και αγχωμένη, οπότε έκρινα πως θα ήταν καλύτερο για εμένα να φροντίσω τον εαυτό μου και να απέχω των συνεντεύξεων Τύπου. Νιώθω πως κάποια σημεία των κανονισμών είναι κάπως απαρχαιωμένοι και ήθελα να το υπογραμμίσω. Έγραψα ιδιωτική επιστολή προς το τουρνουά, για να απολογηθώ. Τους ενημέρωσα πως θα ήμουν χαρούμενη να μιλήσω μαζί τους, μετά το τέλος του Grand Slam. Θα πάρω λίγο χρόνο για τον εαυτό μου, μακριά από τα courts. Όταν όλα είναι καλά, θα ήθελα να δουλέψω με τους ιθύνοντες και να συζητήσουμε τρόπους που να κάνουν καλύτερες τις συνθήκες για τους παίκτες, τον Τύπο και τους φαν. Ελπίζω να είστε όλοι καλά και ασφαλείς. Σας αγαπώ. Θα σας δω όταν θα σας δω”.

Λίγες ώρες αργότερα εμφανίστηκε ένα post στο λογαριασμό της αδελφής της, που έδινε λίγες περισσότερες πληροφορίες για την Naomi. Μην μπεις στη διαδικασία να το αναζητήσεις. Έχει διαγραφεί. Προφανώς και κάποιοι πρόλαβαν να το κάνουν screen shot.

Η Mari εξήγησε πως η αδελφή της τα σκάτωσε και μετά προχώρησε σε διευκρινίσεις. “Δεν ήταν ποτέ καλή στο να εξηγεί τις πράξεις της και πράγματα που δεν θέλει καν να σκέφτεται η ίδια”, πόσο μάλλον εν μέσω ενός Grand Slam. “Πριν το τουρνουά μου είχε πει πως ένα μέλος της οικογενείας μας την είχε πλησιάσει και είχε σχολιάσει πως είναι κακή στο χώμα. Αυτό ήταν κάτι που άκουγε σε κάθε συνέντευξη Τύπου. Μετά την ήττα στη Ρώμη, δεν ήταν καλά ψυχολογικά. Η αυτοπεποίθηση της είχε καταστραφεί. Τα σχόλια που έκαναν οι πάντες είχαν κολλήσει στο μυαλό της και τελικά, πίστεψε πως όντως δεν παίζει καλά σε χωμάτινα courts. Κάτι που δεν είναι αλήθεια. Αλλά για να νικήσει, πρέπει κατ’ αρχάς η ίδια να πιστέψει στον εαυτό της. Η δική της λύση είναι να μπλοκάρει τα πάντα. Να μην μιλάει σε κανέναν, ώστε να μη γνωρίσει άλλη αμφισβήτηση. Να προστατέψει το μυαλό της και την ψυχική της υγεία.

Πολλοί είναι εξόχως ιδιότροποι με αυτόν τον όρο, θεωρώντας πως πρέπει να έχεις κατάθλιψη ή κάποια διαταραχή για να έχεις και το δικαίωμα να τον χρησιμοποιείς. Δεν ξέρω τι θα κάνει στο μέλλον, αλλά στηρίζω κάθε της πράξη, γιατί προσπαθεί να κάνει ό,τι είναι καλύτερο για εκείνη. Οι τενίστες δεν πληρώνονται για τις συνεντεύξεις Τύπου. Πληρώνονται για τις νίκες. Πολλοί είπαν πως μπορούσε να μην πάει (σ.σ. της επιβλήθηκε πρόστιμο 15.000 δολαρίων), ενώ άλλοι δεν έχουν αυτήν τη δυνατότητα. Και αν θέλουν και η Νaomi θέτει δεδικασμένο, ώστε να μπορούν να το κάνουν στο μέλλον; Μετά μια ήττα μου σε ματς για το WTA (Women Tennis Association) θυμάμαι λύγισα στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε -ξέσπασα σε κλάματα και η φωτογραφία μου ήταν παντού, με ανάλογους τίτλους. Είχα νιώθει μεγάλη ντροπή. Οι συνεντεύξεις Τύπου μετά τους αγώνες είναι υποχρεωτικές για τους αθλητές. Κάποιοι τις αντέχουν. Άλλοι όχι. Ευχαριστώ για το χρόνο που αφιερώσατε στο να διαβάσετε τις σκέψεις μου. Ελπίζω να δώσει μεγαλύτερη διαύγεια σε εκείνους που νιώθουν την ανάγκη να επικρίνουν αυτούς που δεν ακολουθούν τους κανόνες”.