Η δικηγόρος που πάει το Πακιστάν στα δικαστήρια για τις πανάκριβες σερβιέτες και τα ταμπόν είναι ηρωίδα
- 13 ΝΟΕ 2025
Πολλές γυναίκες στο Πακιστάν δεν έχουν χρήματα να αγοράσουν σερβιέτες και ταμπόν. Ξέρει η κυβέρνηση του Πακιστάν ότι οι φτωχές γυναίκες αναγκάζονται να φτιάχνουν από υφάσματα εναλλακτικά DIY προϊόντα περιόδου; Ναι. Κάνει κάτι για αυτό; Φυσικά, βάζει φόρους στις σερβιέτες και τις κάνει ακόμα πιο ακριβές και απρόσιτες για τις φτωχές γυναίκες. Η Mahnoor Omer θέλει το Πακιστάν να καταργήσει τους φόρους στις σερβιέτες (γνωστό κι ως period tax), οι οποίοι προσθέτουν 40% στο κόστος τους.
Η Mahnoor Omer θέλει να γίνουν οι σερβιέτες βασικά αγαθά που εξαιρούνται από τον φόρο
Οι πακιστανικές κυβερνήσεις επιβάλλουν εδώ και καιρό φόρο πωλήσεων 18% στις τοπικά κατασκευασμένες σερβιέτες και τελωνειακό φόρο 25% στις εισαγόμενες, καθώς και στις πρώτες ύλες που απαιτούνται για την παρασκευή τους. Πρόσθεσε σε αυτούς και επιπλέον τοπικούς φόρους και η UNICEF Pakistan αναφέρει ότι αυτές οι σερβιέτες συχνά φορολογούνται ουσιαστικά με ποσοστό περίπου 40%. Αυτοί οι φόροι εισάγουν διακρίσεις και παραβιάζουν μια σειρά συνταγματικών διατάξεων που εγγυώνται την ισότητα και την αξιοπρέπεια, την εξάλειψη της εκμετάλλευσης και την προώθηση της κοινωνικής δικαιοσύνης.
Τι πραγματικά σημαίνει ο φόρος περιόδου στο Πακιστάν;
Μια τυπική συσκευασία σερβιετών στο Πακιστάν κοστίζει σήμερα περίπου 450 ρουπίες (1,60 ευρώ) για 10 τεμάχια. Σε μια χώρα με κατά κεφαλήν εισόδημα 120 ευρώ το μήνα, αυτό είναι το κόστος ενός γεύματος για μια 4μελή οικογένεια χαμηλού εισοδήματος. Αυτή τη στιγμή, μόνο το 12% των γυναικών στο Πακιστάν χρησιμοποιούν σερβιέτες, σύμφωνα με μελέτη του 2024 της UNICEF και του μη κερδοσκοπικού οργανισμού WaterAid. Οι υπόλοιπες αυτοσχεδιάζουν χρησιμοποιώντας ύφασμα ή άλλα υλικά και συχνά δεν έχουν καν πρόσβαση σε καθαρό νερό για να πλυθούν.
Είναι δυσβάσταχτος ο φόρος περιόδου βάσει του οποίου μόνο ένα μικρό ποσοστό γυναικών στο Πακιστάν μπορεί να αγοράσει σερβιέτες, σύμφωνα με τη UNICEF. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι μόνο το 16,2% των γυναικών σε αγροτικές περιοχές χρησιμοποιούσε σερβιέτες λόγω του κόστους. Γιατί οι σερβιέτες που χρειάζονται μηνιαίως πολλές από τα 109 εκατομμύρια γυναίκες της χώρας χαρακτηρίζονται ως μη απαραίτητα αγαθά και φορολογούνται ως είδη πολυτελείας μαζί με τα αρώματα και τα καλλυντικά; Αυτό αναρωτήθηκε η 25χρονη δικηγόρος από το Rawalpindi που θυμάται ακόμη μια συμμαθήτριά της που της είπε κάποτε ότι η μητέρα της θεωρούσε τις σερβιέτες «σπατάλη χρημάτων».
Υπέβαλε αίτηση στο Ανώτατο Δικαστήριο της Lahore, αμφισβητώντας αυτό που η ίδια και πολλοί άλλοι ακτιβιστές και ακτιβίστριες υποστηρίζουν ότι είναι ουσιαστικά ένας «φόρος περιόδου» που επιβάλλεται από το Πακιστάν στις περισσότερες από 100 εκατομμύρια γυναίκες του. Τη νομική προσπάθεια του της δικηγόρου υποστηρίζει η Mahwari Justice, μια οργάνωση με επικεφαλής νέους φοιτητές και φοιτήτριες που παρέχει εκπαίδευση για την υγεία και διανέμει προϊόντα περιόδου σε φτωχότερες κοινότητες.
Οι φορολογικές πολιτικές στο Πακιστάν εφαρμόζονται από «μια προνομιούχα ελίτ, κυρίως άνδρες που δεν χρειάστηκε ποτέ να σκεφτούν τι σημαίνει αυτός ο φόρος για τις συνηθισμένες γυναίκες» λέει η Mahnoor Omer.
Το Πακιστάν είναι μια χώρα που η οικονομία επιδεινώνει το κοινωνικό στίγμα για να τιμωρήσει τις γυναίκες, απλώς και μόνο επειδή είναι γυναίκες. Μια μελέτη για την υγεία της περιόδου στο Πακιστάν δείχνει ότι 8 στα 10 κορίτσια αισθάνονται αμηχανία ή άβολα όταν μιλούν για την περίοδο, και 2 στα 3 κορίτσια αναφέρουν ότι δεν έχουν λάβει ποτέ πληροφορίες για την έμμηνο ρύση πριν από την έναρξή της. Τα ευρήματα, που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Frontiers in Public Health το 2023, συνδέουν αυτή τη σιωπή με κακή υγιεινή, κοινωνικό αποκλεισμό και χαμένες σχολικές ημέρες.
