PROFILE

Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα: 5 πράγματα που δεν ξέρεις για την πρόεδρο της Βόρειας Μακεδονίας για την οποία όλοι μιλάνε

Boris Grdanoski/AP Images

Η Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα δημιούργησε με το «καλησπέρα σας» διπλωματικό πατατράκ. Επιμένει να αποκαλεί τη χώρα της οποίας αναδείχτηκε νέα πρόεδρος «Μακεδονία» αφήνοντας στην άκρη τη συνταγματική ονομασία της ως Βόρεια Μακεδονία και τα τόσα πολλά χρόνια που χρειάστηκαν για την επίλυση του Μακεδονικού ζητήματος.

Η Γκορτνάνα Σιλιάνοφσκα είπε τη Βόρεια Μακεδονία, σκέτο Μακεδονία, στην ορκωμοσία της, παρά το ότι στο κείμενο του όρκου αναφερόταν η χώρα ως Βόρεια Μακεδονία. Η πρέσβης της Ελλάδας αποχώρησε, το υπουργείο Εξωτερικών μας, κατήγγειλε παράβαση της Συμφωνίας των Πρεσπών, ο πρωθυπουργός της Ελλάδας μίλησε για «προκλητική επιλογή» σε δήλωσή του στην επομένη, το υπουργείο Δικαιοσύνης της Βόρειας Μακεδονίας εξέδωσε ανακοίνωση για να ενημερώσει ότι η ορκωμοσία θεωρείται άκυρη μετά από αυτό, το υπουργείο Εξωτερικών στράφηκε κατά της νέας προέδρου ενώ και η πρόεδρος της Κομισιόν, Ursula von der Leyen, συνέστησε πλήρη σεβασμό στην Συμφωνία των Πρεσπών για να ολοκληρωθεί η ένταξη της χώρας στην ΕΕ.

Το αυτί της Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα ίδρωσε; Δεν νομίζω. Η πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας, σχολιάζοντας την ανάρτηση της πρεσβείας της Σουηδία με την οποία της εξέφραζαν συγχαρητήρια για την εκλογή της, επέμεινε στη «Μακεδονία» άνευ γεωγραφικού προσδιορισμού.

«Σας ευχαριστώ για τα ειλικρινή σας συγχαρητήρια. Η Σουηδία και η ΕΕ θα έχουν όπως πάντα έναν αφοσιωμένο σύμμαχο στο πρόσωπο του προέδρου της Μακεδονίας για την επίτευξη των ευρωπαϊκών στόχων και της ισότητας των φύλων», είπε μετά από όλο αυτόν τον χαμό η πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας.

Ποια είναι η Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα για την οποία όλοι μιλάνε (και μάλλον θα συνεχίσουν να το κάνουν)

Η Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα γεννήθηκε στις 11 Μαΐου 1953 στην Οχρίδα της Γιουγκοσλαβίας, που τώρα είναι μέρος της Βόρειας Μακεδονίας. Πράγμα που σημαίνει ότι είναι 71 ετών σήμερα.

Είναι συνταξιούχος τακτική καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου και Πολιτικού Συστήματος στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου «Άγιος Κύριλλος και Μεθόδιος» στα Σκόπια. Κι αυτά είναι μερικά ακόμα πράγματα που δεν ξέρεις για εκείνη.

Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα Boris Grdanoski/AP Images

Από την έδρα του Πανεπιστημίου στα έδρανα της Βουλής

Η Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα τέλειωσε τη Νομική το 1978 και το 1989 έγινε βοηθός καθηγητή Πολιτικών Συστημάτων στη Νομική Σχολή της πρωτεύουσας της Βόρειας Μακεδονίας. Έγινε τακτική καθηγήτρια συνταγματικού δικαίου, πολιτικών συστημάτων και αυτοδιοίκησης από το 2004 και έπειτα. Εργαζόταν παράλληλα για το συμβούλιο της Ευρώπης ως ανεξάρτητη σύμβουλος και για διάφορους μεγάλους οργανισμούς όπως τα Ηνωμένα Έθνη. Έχει περισσότερες από 200 δημοσιεύσεις στο συνταγματικό δίκαιο.

Το 2019 αποφάσισε να κατέβει πρώτη φορά στις εκλογές για την προεδρία ως εκπρόσωπος του δεξιού – εθνικιστικού κόμματος VMRO – DPMNE και έχασε. Το 2024 προσπάθησε ξανά και κέρδισε.

Είναι η πρώτη γυναίκα που εκλέγεται πρόεδρος στη χώρα της

Η Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα στις 8 Μαΐου 2024 εκλέχτηκε πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας. Αυτή είναι η πρώτη φορά που η χώρα της έχει γυναίκα αρχηγό κράτους.

Κέρδισε σαρωτικά τον Pendarovski, με 65,1%.

Δηλώνει φεμινίστρια

Από το 1999 έως το 2002, προέδρευσε της Εθνικής Επιτροπής για την Ισότητα των Φύλων της Βόρειας Μακεδονίας και τα επόμενα 2 χρόνια στο Γυναικείο Λόμπι, την ομάδα εργασίας για θέματα φύλου. Έχει επίσης εργαστεί από το 1994 ως εμπειρογνώμονας για θέματα φύλου στο UNDP. Έχει επίσης λάβει μετάλλιο για το έργο της για την ισότητα των φύλων από την Ένωση Γυναικών της Βόρειας Μακεδονίας.

Στην ομιλία της στην ορκωμοσία αναφέρθηκε στον ρόλο των γυναικών στη Βόρεια Μακεδονία την οποία δεσμεύτηκε να «θηλυκοποιήσει».

«Δυστυχώς, οι γυναίκες δεν είναι πολύ παρούσες στην πολιτική. Είμαι χαρούμενη που θα τις εμπνεύσω. Αν μπορώ να γίνω πρόεδρος τότε μπορείς κι εσύ», είπε μεταξύ άλλων τονίζοντας ότι αν και η πατριαρχεία είναι ακόμα ζωντανή στα Βαλκάνια, μερικές δυνατές γυναίκες μπορούν να λύσουν τα πράγματα διαφορετικά. Η ίδια συγκαταλέγει τον εαυτό της ανάμεσά τους.

Γκορντάνα: Ποια είναι η νέα πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας; Boris Grdanoski/AP Photos

Μην περιμένεις να πει Βόρεια Μακεδονία

Την πρώτη φορά που έβαλε υποψηφιότητα στις εκλογές είχε υποσχεθεί ότι αν κέρδιζε θα διεξήγαγε νέο δημοψήφισμα για να επαναφέρει την παλιά ονομασία στη χώρα της, εννοώντας το «Μακεδονία». Και μάλλον δεν έχει αλλάξει γνώμη γι’ αυτό, όπως δείχνει το γεγονός ότι επιμένει στη χρήση αυτής της ονομασίας για να αναφέρεται στη χώρα της. Βασικά είχε δηλώσει εκ των προτέρων ότι θα σεβαστεί την αλλαγή του ονόματος, αλλά δεν θα το χρησιμοποιεί.

Άλλωστε δεν πίστεψε και ποτέ στη Συμφωνία των Πρεσπών, έχοντας δηλώσει στο παρελθόν ότι αποτελεί «παραβίαση της εθνικής νομοθεσίας», και «σοβαρή παραβίαση των συλλογικών και ατομικών ανθρώπινων δικαιωμάτων των πολιτών» της χώρας της.

Είναι μητέρα

Η Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα είναι παντρεμένη και μητέρα 2 παιδιών.