Γυναίκες VS άντρες: Ποιος πονάει τελικά περισσότερο; Η επιστήμη έχει την απάντηση
- 18 ΣΕΠ 2025
Για χρόνια πιστεύαμε ότι οι γυναίκες, επειδή μπορούν να αντέξουν τον πόνο του τοκετού και τις μηνιαίες κράμπες της περιόδου, έχουν μεγαλύτερη αντοχή στον πόνο. Όμως η επιστήμη έρχεται να ανατρέψει αυτόν τον μύθο: οι περισσότερες έρευνες δείχνουν ότι οι γυναίκες είναι πιο ευαίσθητες στον πόνο από τους άντρες. Και αυτό έχει τεράστιες συνέπειες στον τρόπο που διαγιγνώσκονται και αντιμετωπίζονται τα προβλήματα πόνου.
Η βιολογία του πόνου διαφέρει ανά φύλο
Σύμφωνα με τον Jeffrey Mogil, καθηγητή στο McGill University, το ερώτημα «ποιος είναι πιο ευαίσθητος στον πόνο» έχει απαντηθεί ξεκάθαρα: οι γυναίκες. Η ευαισθησία τους συνδέεται με διαφορετικές ορμονικές, εγκεφαλικές και ανοσολογικές διεργασίες. Κατά την εφηβεία, όταν αλλάζουν τα επίπεδα των ορμονών, η συχνότητα εμφάνισης καταστάσεων όπως οι ημικρανίες διπλασιάζεται στις γυναίκες σε σχέση με τους άντρες. Επίσης, η ένταση των συμπτωμάτων χρόνιου πόνου μεταβάλλεται ανάλογα με τον κύκλο της περιόδου.
Πέρα από τις ορμόνες, ακόμη και η «καλωδίωση» του εγκεφάλου διαφέρει. Η περιοχή sgACC (subgenual anterior cingulate cortex), που παίζει ρόλο στο φυσικό σύστημα ανακούφισης του πόνου, λειτουργεί διαφορετικά σε γυναίκες και άντρες με την ίδια πάθηση. Έρευνες έδειξαν ότι γυναίκες με αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα παρουσιάζουν ισχυρότερη συνδεσιμότητα μεταξύ της sgACC και περιοχών του εγκεφάλου που επεξεργάζονται αισθητικές πληροφορίες – γεγονός που εξηγεί γιατί συχνά αναφέρουν εντονότερο πόνο και λιγότερη ανταπόκριση στις θεραπείες.
Πόνος σε κυτταρικό επίπεδο
Οι διαφορές δεν περιορίζονται στον εγκέφαλο. Μελέτες από τη δεκαετία του 1990 έδειξαν ότι υπάρχουν γονίδια ειδικά για κάθε φύλο που επηρεάζουν την αντίληψη του πόνου. Ακόμη και οι νευρώνες που στέλνουν τα σήματα πόνου, λειτουργούν διαφορετικά σε άντρες και γυναίκες, τόσο σε ανθρώπους όσο και σε ζώα. Αυτό σημαίνει ότι η εμπειρία του πόνου είναι βιολογικά διαφορετική από το πρώτο κιόλας βήμα.
Χρόνιος πόνος: Μια γυναικεία υπόθεση;
Περίπου το 25% των ενηλίκων πάσχει από χρόνιο πόνο, αλλά οι γυναίκες έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν παθήσεις όπως ημικρανίες, ινομυαλγία, ρευματοειδής αρθρίτιδα και σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου. Μάλιστα, μία διεθνής μελέτη σε πάνω από 42.000 άτομα έδειξε ότι ο χρόνιος πόνος είναι πιο συχνός στις γυναίκες ανεξάρτητα από το αν ζουν σε ανεπτυγμένες ή αναπτυσσόμενες χώρες.
Η έλλειψη εξατομίκευσης στις θεραπείες
Παρά τις αποδείξεις για τις διαφορές φύλου, πολλές κλινικές δοκιμές συνεχίζουν να μη λαμβάνουν υπόψη αυτές τις παραμέτρους. Πολλές μελέτες χρησιμοποιούν μόνο αρσενικά πειραματόζωα, γεγονός που μπορεί να οδηγεί σε αναποτελεσματικές θεραπείες για τις γυναίκες. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η πρωτεΐνη CGRP, που προκαλεί έντονο πόνο στις γυναίκες αλλά όχι στους άντρες. Σήμερα υπάρχουν φάρμακα που μπλοκάρουν το CGRP και έχουν αλλάξει τα δεδομένα για τη θεραπεία της ημικρανίας – κυρίως σε γυναίκες, που πλήττονται 3 φορές πιο συχνά από τους άνδρες.
Πώς μπορούν οι γυναίκες να διεκδικήσουν καλύτερη αντιμετώπιση σε θέματα υγείας;
Ειδικά οι γυναίκες καλούνται να είναι πιο ενεργές στη διεκδίκηση σωστής διάγνωσης και θεραπείας:
- Κατέγραψε τα συμπτώματά σου: Κράτα ημερολόγιο πόνου και παρουσίασέ το στον γιατρό.
- Μίλα ανοιχτά: Μην υποβαθμίζεις τον πόνο σου – περιέγραψε πώς επηρεάζει την καθημερινότητά σου.
- Ζήτα στήριξη: Ένας φίλος ή συγγενής στη συνάντηση με τον γιατρό μπορεί να βοηθήσει.
- Άλλαξε γιατρό αν χρειαστεί: Αν νιώθεις ότι οι ανησυχίες σου δεν ακούγονται, αναζήτησε δεύτερη γνώμη.
Ο πόνος δεν είναι ίδιος για όλους, άρα ούτε οι θεραπείες πρέπει να είναι. Η κατανόηση των βιολογικών διαφορών μεταξύ αντρών και γυναικών μπορεί να οδηγήσει σε πιο αποτελεσματικές, εξατομικευμένες λύσεις.
Μέχρι τότε, η ενημέρωση και η διεκδίκηση της φροντίδας που πραγματικά χρειαζόμαστε είναι το πιο ισχυρό μας όπλο. Μην αγνοείς τον πόνο σου, υπάρχει βοήθεια και θεραπεία που μπορεί να κάνει τη διαφορά.
