ΣΧΕΣΕΙΣ

Ετεροπεσιμισμός: Η φάση στο dating που «κανείς δεν αξίζει τον κόπο»

iStock

Έχεις νιώσει ποτέ ότι οι σχέσεις σου με άνδρες απλώς δεν αξίζουν τον κόπο; Ότι όση προσπάθεια κι αν καταβάλλεις στη σύγχρονη ζούγκλα του dating life, νιώθεις ότι όλοι τους είναι συναισθηματικά απόντες, ανώριμοι ή απλώς «λίγοι»; Αν ναι, δεν είσαι μόνη. Καλώς ήρθες στον κόσμο του ετεροπεσιμισμού.

Η αλήθεια είναι πως όλο και περισσότερες γυναίκες νιώθουν βαθιά απογοήτευση από τις ετεροφυλοφιλικές σχέσεις και δεν το κρατούν πια μόνο για τον εαυτό τους. Το TikTok, το Instagram, ακόμα και οι συζητήσεις μεταξύ φίλων, κατακλύζονται από ένα γνώριμο μοτίβο: οι άνδρες μοιάζουν ανώριμοι, απρόθυμοι να προσφέρουν ουσιαστική συναισθηματική σύνδεση και, πολλές φορές, απλώς βαρετοί. Αυτό το φαινόμενο έχει πλέον και όνομα: ετεροπεσιμισμός.

Τι ακριβώς είναι ο ετεροπεσιμισμός;

Ο όρος ετεροπεσιμισμός (heteropessimism) διαμορφώθηκε το 2019 από τον ερευνητή Asa Seresin και περιγράφει την αίσθηση ότι οι ετεροφυλοφιλικές σχέσεις είναι εκ φύσεως απογοητευτικές, άνισες και –σε τελική ανάλυση– αναπόφευκτα προβληματικές. Δεν πρόκειται για μίσος προς τους άνδρες, αλλά για μια βαθύτερη παραδοχή: ότι δεν περιμένουμε πια πολλά από αυτούς.

Σε σχετικό άρθρο της Rachel Connolly στον Guardian, η ετεροπεσιμιστική αφήγηση παρουσιάζεται μέσα από την ταινία Companion, όπου ένας άντρας συνάπτει σχέση με ένα ρομπότ–γυναίκα προγραμματισμένο να τον λατρεύει. Το ειρωνικό; Πολλές γυναίκες ένιωσαν ότι ταυτίζονται με αυτή τη φιγούρα: πρόθυμες, τρυφερές, δοτικές, αλλά εξαντλημένες από την έλλειψη ανταπόκρισης.

Γιατί τόση απογοήτευση;

Ετεροπεσιμισμός: Η φάση στο dating που «κανείς δεν αξίζει τον κόπο» iStock

Ο ετεροπεσιμισμός δεν εμφανίστηκε ξαφνικά. Είναι το αποτέλεσμα χρόνιων ανισοτήτων:

  • Συναισθηματική εργασία:

Σύμφωνα με έρευνες, οι γυναίκες συνεχίζουν να αναλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος της συναισθηματικής φροντίδας στις σχέσεις, από το να διατηρούν την επικοινωνία μέχρι το να εντοπίζουν προβλήματα και να προτείνουν λύσεις.

  • Μη ικανοποιητική επικοινωνία:

Οι millennial και Gen Z γυναίκες, έχουν πλέον εκπαιδευτεί να επιζητούν συναισθηματικό βάθος. Όπως επισημαίνει και η συγγραφέας Shon Faye, πολλοί άνδρες δεν έχουν εκπαιδευτεί κοινωνικά, ώστε να ανταποκρίνονται σε αυτή την ανάγκη.

  • Αλλαγή προτεραιοτήτων:

Η αυτοπραγμάτωση, η φιλία και η ψυχική υγεία συχνά μπαίνουν πάνω από τις σχέσεις. Hashtags στα social media, όπως #boysober και #selfpartnered δεν είναι τυχαία. Δείχνουν μια αυξανόμενη προθυμία των γυναικών να ζήσουν καλά και χωρίς σχέση.

Το κλισέ του «ανώριμου φίλου» δεν είναι απλώς meme. Για πολλές γυναίκες, είναι μια επίπονη πραγματικότητα.

Όταν οι γυναίκες λένε «αρκετά»

Η Marie Solis, σε άρθρο της στους New York Times, παρατηρεί ότι από την εποχή της επανεκλογής Trump και μετά, υπάρχει έξαρση τέτοιων δηλώσεων: νέες γυναίκες διαγράφουν dating apps, ορκίζονται αποχή από το σεξ, ενώ συγγραφείς όπως η Shon Faye (με το Love in Exile) προτείνουν μια πιο ώριμη, ειλικρινή επανεξέταση του πώς και γιατί σχετιζόμαστε ετεροφυλοφιλικά.

Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι οι γυναίκες σταματούν να επιθυμούν σχέσεις. Σημαίνει όμως ότι πια δεν δέχονται τον ελάχιστο κόπο, το κανονικοποιημένο αντρικό χάος, τη συναισθηματική αδράνεια ως κανόνα.

Είμαστε πιο μορφωμένες, οικονομικά ανεξάρτητες, κοινωνικά συνδεδεμένες. Δεν παντρευόμαστε πλέον για επιβίωση, δεν συγκατοικούμε επειδή δεν έχουμε άλλη επιλογή.

Μήπως όμως ο ετεροπεσιμισμός περιγράφει κάτι βαθύτερο;

Ετεροπεσιμισμός: Η φάση στο dating που «κανείς δεν αξίζει τον κόπο» iStock

Οι κοινωνιολόγοι και οι ψυχοθεραπευτές, συμφωνούν πως σήμερα περιμένουμε από έναν σύντροφο να είναι: εραστής, φίλος, συνεργάτης, σύμβουλος, συγκατοίκου και συν-γονιός. Όλα σε έναν άνθρωπο.

Και πολλοί άνδρες, απλώς, δεν έχουν κοινωνικοποιηθεί για να αντεπεξέλθουν σε αυτό. Αντί να προσαρμοστούν, παλινδρομούν σε παιδικότητες. Και κάπως έτσι, το βάρος πέφτει και πάλι στις γυναίκες.

Η ερώτηση λοιπόν δεν είναι μόνο «γιατί οι άνδρες δεν αλλάζουν». Αλλά και γιατί οι γυναίκες συνεχίζουν να επενδύουν σε σχέσεις που τις κουράζουν;

Πώς μπορεί να αλλάξει αυτό;

  • Αναγνώριση του φαινομένου

Το πρώτο βήμα είναι να παραδεχτούμε ότι η απογοήτευση δεν είναι ντροπή. Δεν είσαι υπερβολική επειδή περιμένεις περισσότερα. Δεν είσαι «δύσκολη» όταν ζητάς επικοινωνία, τρυφερότητα, κατανόηση.

  • Οριοθέτηση και αυτοσεβασμός

Το να βάζεις όρια και να απορρίπτεις άντρες, που δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες σου δεν είναι «αποτυχία». Είναι ένδειξη αυτοφροντίδας.

  • Εναλλακτικές μορφές σχέσεων

Πρέπει μια σχέση να τα περιλαμβάνει όλα; Ίσως όχι. Μπορεί η ικανοποίηση να έρθει από διαφορετικές πηγές: φίλες, κοινότητες, προσωπικά πρότζεκτ. Η αγάπη δεν είναι μόνο ρομαντική.

Είναι ο ετεροπεσιμισμός το μέλλον όλων των straight σχέσεων;

Ο ετεροπεσιμισμός δεν είναι τελική κατάληξη, αλλά ένα κάλεσμα. Μας λέει ότι δεν φταίμε εμείς που οι σχέσεις μάς κουράζουν, ωστόσο έχουμε τη δύναμη να τις επαναπροσδιορίσουμε. Να μη συμβιβαζόμαστε με τα ελάχιστα.

Να μην «αναλαμβάνουμε» πάντα το βάρος της προσπάθειας.