Πώς το μικροβίωμα του εντέρου διαμορφώνει την προσωπικότητά σου
- 3 ΝΟΕ 2025
Μπορεί το έντερό μας να επηρεάζει την προσωπικότητά μας; Νέα επιστημονική έρευνα δείχνει πως ναι. Οι μικροοργανισμοί που ζουν μέσα μας, το λεγόμενο μικροβίωμα του εντέρου φαίνεται ότι δεν περιορίζονται μόνο στη ρύθμιση της πέψης ή του ανοσοποιητικού. Παίζουν πιθανώς ενεργό ρόλο και στη διαμόρφωση του χαρακτήρα μας, από την παιδική ηλικία ακόμη.
Μια πρωτοποριακή μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Turku στη Φινλανδία αποκάλυψε πως τα βακτήρια του εντέρου μπορεί να σχετίζονται με την εξωστρέφεια, τη χαρά και τη διάθεση για εξερεύνηση. Οι ερευνητές μετέφεραν δείγματα εντερικού μικροβιώματος από νήπια ηλικίας 2,5 ετών σε νεαρούς αρουραίους. Τα παιδιά είχαν χωριστεί σε 2 ομάδες: εκείνα που χαρακτηρίζονταν ως «εξωστρεφή και ενθουσιώδη» και εκείνα που ήταν «συγκρατημένα και εσωστρεφή». Όταν οι αρουραίοι έλαβαν μικροβίωμα από τα πιο εξωστρεφή παιδιά, παρουσίασαν μεγαλύτερη περιέργεια και εξερευνητική συμπεριφορά συγκριτικά με τα υπόλοιπα.
Η επικεφαλής της μελέτης, σημειώνει πως «αν και δεν μπορούμε να μελετήσουμε άγχος ή διαταραχές προσωπικότητας σε δίχρονα παιδιά, μπορούμε να εντοπίσουμε τάσεις εξωστρέφειας ή συστολής». Αυτές οι πρώιμες διαφορές φαίνεται να συνδέονται με το μικροβίωμα του εντέρου.
Το έντερο «δεύτερος εγκέφαλος» και η ντοπαμίνη
Η ερευνητική ομάδα προχώρησε ένα βήμα παραπέρα: ανέλυσε τον εγκέφαλο των αρουραίων για να δει πώς επηρεάζεται η λειτουργία του. Οι αρουραίοι που είχαν λάβει δείγματα από πιο «ντροπαλά» παιδιά εμφάνισαν χαμηλότερη δραστηριότητα στα νευρικά κύτταρα που παράγουν ντοπαμίνη, τη χημική ουσία που σχετίζεται με την ανταμοιβή, την περιέργεια και το κίνητρο.
Η Harriët Schellekens από το University College Cork στην Ιρλανδία, η οποία δεν συμμετείχε στη μελέτη, σχολίασε: «Η έρευνα αυτή δείχνει υπέροχα πώς το μικροβίωμα στα πρώτα χρόνια ζωής μπορεί να βοηθά στη διαμόρφωση της συμπεριφοράς και της συναισθηματικής ανάπτυξης».
Προηγούμενες μελέτες έχουν ήδη δείξει ότι οι άνθρωποι με φτωχότερη μικροβιακή ποικιλία στο έντερο παρουσιάζουν υψηλότερα ποσοστά κατάθλιψης και άγχους. Εντυπωσιακό είναι επίσης ότι η μεταμόσχευση μικροβιώματος από ασθενείς με κατάθλιψη σε πειραματόζωα προκάλεσε παρόμοια συμπτώματα στα ζώα, ενώ το αντίθετο βελτίωσε τη διάθεση σε ανθρώπους με συμπτώματα κατάθλιψης.
Πώς το έντερο «επικοινωνεί» με τον εγκέφαλο
Η σχέση μεταξύ εντέρου και εγκεφάλου γνωστή ως άξονας εντέρου- εγκεφάλου, είναι πλέον ένα από τα πιο «καυτά» θέματα στη νευροεπιστήμη. Οι μικροοργανισμοί στο έντερο μπορούν να παράγουν ουσίες που επηρεάζουν τη λειτουργία του εγκεφάλου, συμπεριλαμβανομένων των νευροδιαβιβαστών, όπως η σεροτονίνη και η ντοπαμίνη.
Η νέα μελέτη υποδηλώνει ότι αυτός ο μηχανισμός ξεκινά από πολύ νωρίς στη ζωή και ίσως συνδιαμορφώνει πτυχές της προσωπικότητας, όπως η εξωστρέφεια, η περιέργεια και η διάθεση για κοινωνική επαφή.
Τι σημαίνει αυτό για εμάς;
Φυσικά, η επιστήμη δεν υποστηρίζει ότι τα βακτήρια «καθορίζουν» ποιοι είμαστε. Όπως εξηγούν οι ερευνητές, η προσωπικότητα των ενηλίκων επηρεάζεται κυρίως από τη γενετική και το περιβάλλον. Όμως, φαίνεται πως το μικροβίωμα του εντέρου μπορεί να προσθέτει τη δική του πινελιά στη συμπεριφορά και την ψυχολογία μας.
Η διατροφή, η επαφή με τη φύση, ο θηλασμός και η καλή υγιεινή του εντέρου είναι μερικοί τρόποι για να καλλιεργήσουμε ένα υγιές μικροβίωμα και ίσως, έμμεσα, μια πιο θετική στάση ζωής.
Η νέα αυτή έρευνα ανοίγει έναν συναρπαστικό δρόμο: το έντερο δεν είναι απλώς «ο δεύτερος εγκέφαλος», αλλά ίσως είναι και ένας καθρέφτης της προσωπικότητάς μας. Αν οι μικροσκοπικοί κάτοικοι του οργανισμού μας μπορούν να επηρεάσουν τη διάθεση, το θάρρος και τη χαρά μας, τότε η φροντίδα του μικροβιώματος μπορεί να αποδειχθεί το πιο αναπάντεχο «μυστικό» για ψυχική ευεξία.
