Ο εγκέφαλός μας εστιάζει στα αρνητικά: 6 τρόποι για να δεις τη ζωή με αισιοδοξία

Αυτό το φαινόμενο ονομάζεται αρνητική προκατάληψη (negativity bias) και, αν δεν το διαχειριστούμε σωστά, μπορεί να αυξήσει το άγχος μας και να μας κρατά κολλημένους σε έναν φαύλο κύκλο αρνητικότητας. Πώς μπορούμε όμως να περιορίσουμε την αρνητική σκέψη και να δούμε τη ζωή πιο αισιόδοξα;

Τι είναι η αρνητική προκατάληψη και γιατί υπάρχει

Ας ξεκινήσουμε από τα βασικα. Η αρνητική προκατάληψη εξελίχθηκε ως μηχανισμός επιβίωσης. Οι πρόγονοί μας έπρεπε να είναι σε επιφυλακή για απειλές, όπως ένα άγριο ζώο, ώστε να επιβιώσουν. Ο εγκέφαλος λοιπόν έμαθε να αντιδρά πιο έντονα σε αρνητικά ερεθίσματα απ’ ό,τι στα θετικά.

Σήμερα, μπορεί να μην κινδυνεύουμε από τίγρεις, αλλά βιώνουμε άλλες «απειλές»: οικονομικές δυσκολίες, πίεση στη δουλειά, προβλήματα υγείας. Το μυαλό μας εξακολουθεί να δίνει μεγαλύτερη έμφαση σε αυτά παρά στις θετικές στιγμές. Γι’ αυτό και μια κριτική συναδέλφου μπορεί να μας επηρεάσει περισσότερο από μια καλή κουβέντα που ακούσαμε την ίδια μέρα.

Πώς η αρνητική σκέψη επηρεάζει τον εγκέφαλο και τη διάθεσή μας

Μελέτες με μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου έχουν δείξει ότι τα αρνητικά ερεθίσματα προκαλούν ισχυρότερη και πιο παρατεταμένη αντίδραση στον εγκέφαλο σε σχέση με τα θετικά. Μάλιστα, οι αρνητικές μνήμες και εντυπώσεις μπορεί να παραμένουν ενεργές για μήνες.

Επιπλέον, η αρνητική προκατάληψη δεν είναι ίδια σε όλους. Έρευνες δείχνουν ότι οι γυναίκες τείνουν να έχουν εντονότερη αντίδραση σε αρνητικές εικόνες, ενώ οι άνδρες συχνά εμφανίζουν μικρότερη ευαισθησία, κάτι που ίσως σχετίζεται με μεγαλύτερη τάση για ρίσκο.

Γιατί η αρνητική σκέψη μπορεί να είναι χρήσιμη

Παρά τη «κακή φήμη» της, η αρνητικότητα δεν είναι πάντα κακή. Οι αρνητικές σκέψεις μπορούν να λειτουργήσουν σαν καμπανάκι που μας ωθεί να λύσουμε προβλήματα και να κάνουμε αλλαγές.

Ωστόσο, όταν η αρνητική προκατάληψη είναι υπερβολική, μπορεί να μας γεμίσει άγχος, να φέρει εξουθένωση και να επηρεάσει την ψυχική μας υγεία. Το κλειδί είναι να βρούμε την ισορροπία.

 

 

 

Αρνητική σκέψη: 6 τρόποι να αλλάξεις την οπτική σου

Αν νιώθεις ότι η αρνητικότητα σε κατακλύζει, υπάρχουν πρακτικές που μπορείς να εφαρμόσεις:

1. Άλλαξε εστίαση συνειδητά

Όταν πιάνεις τον εαυτό σου να κολλάει σε μια αρνητική σκέψη, γύρνα την προσοχή σου σε κάτι θετικό. Υπενθύμισε στον εαυτό σου τα καλά που έχεις – όσο μικρά κι αν φαίνονται.

2. Καλλιέργησε την ευγνωμοσύνη

Γράψε κάθε μέρα 3 πράγματα για τα οποία νιώθεις ευγνωμοσύνη. Με τον καιρό, ο εγκέφαλος «εκπαιδεύεται» να βλέπει περισσότερα θετικά.

3. Χρησιμοποίησε την αρνητικότητα για αλλαγή

Θες να κόψεις μια κακή συνήθεια; Σκέψου τις αρνητικές συνέπειες αυτής της συνήθειας – π.χ. το κάπνισμα που βλάπτει την υγεία. Η αρνητική σκέψη μπορεί να γίνει κίνητρο για δράση.

4. Κάνε κάτι που σε χαλαρώνει

Μια βόλτα, λίγη άσκηση ή ένας καφές με φίλους μπορούν να σπάσουν τον κύκλο των αρνητικών σκέψεων.

5. Μίλησε σε άλλους και πρόσφερε βοήθεια

Όταν βγαίνεις από το επίκεντρο των δικών σου προβλημάτων και βοηθάς κάποιον άλλον, η διάθεση βελτιώνεται άμεσα.

6. Μετέτρεψε τον θυμό σε δράση

Αν κάτι σε εξοργίζει, βρες έναν τρόπο να το αλλάξεις προς το καλύτερο, αντί να το αφήσεις να σε καταβάλει.

Η αρνητική προκατάληψη είναι κομμάτι της ανθρώπινης φύσης. Μάς βοηθά να επιβιώσουμε, αλλά αν μείνει ανεξέλεγκτη μάς εγκλωβίζει σε έναν κύκλο άγχους και απαισιοδοξίας. Μαθαίνοντας να ισορροπούμε την προσοχή μας και να καλλιεργούμε θετικά συναισθήματα, μπορούμε να ενισχύσουμε τη θετική μας σκέψη, την ψυχική μας ανθεκτικότητα και να ζούμε πιο ήρεμα και χαρούμενα.