Η επαναστατική πρακτική του να τρως ό,τι θες χωρίς τύψεις
- 6 ΜΑΙ 2025
Πράγματα που μπορεί να σκέφτεσαι κάθε φορά που θέλεις να φας: Τι θέλεις πραγματικά; Τι υπάρχει στο σπίτι; Τι μπορείς να αγοράσεις; Έχεις χρόνο να το φτιάξεις; Και μέσα σε όλα αυτά, υπάρχει και η κοινωνική πίεση που σου λέει τι «πρέπει» να φας για να δείχνεις και να είσαι αποδεκτή/ος. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που το φαγητό έχει γίνει τόσο περίπλοκο. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά της Δίαιτας (6 Μαΐου) ας μιλήσουμε για μια εναλλακτική προσέγγιση που δεν βασίζεται στην ενοχή ή στον περιορισμό: το intuitive eating ή στα ελληνικά, διαισθητική διατροφή.
Η διαισθητική διατροφή δεν είναι δίαιτα
Η διαισθητική διατροφή (intuitive eating) είναι μια πρακτική που βασίζεται στην ιδέα ότι το σώμα σου ξέρει καλύτερα. Μαθαίνεις να εμπιστεύεσαι τα εσωτερικά σου σήματα – πείνα, κορεσμός, ευχαρίστηση – και να τρως με βάση αυτά, όχι με βάση αυστηρούς διατροφικούς κανόνες.
Δεν υπάρχει μέτρημα θερμίδων, ούτε λίστα με «καλές» και «κακές» τροφές. Εσύ αποφασίζεις τι, πότε και πόσο θα φας. Η εστίαση δεν είναι στο τι τρως, αλλά στο πώς τρως.
Ουσιαστικά δεν μιλάμε για δίαιτα, αλλά για ακριβώς αντίθετο. Το intuitive eating αντιστέκεται στη κουλτούρα της δίαιτας και δεν έχει σκοπό την απώλεια βάρους. Μπορεί το βάρος σου να αλλάξει ή να μην αλλάξει καθόλου. Το ζητούμενο είναι να αποδεχτείς τη φυσική ποικιλομορφία των σωμάτων και να σταματήσεις να συγκρίνεσαι με τα κοινωνικά πρότυπα.
Πώς λειτουργεί στην πράξη;
Για να αρχίσεις να ακούς το σώμα σου, χρειάζεται χρόνος και εξάσκηση. Αν έχεις περάσει χρόνια σε δίαιτες, ίσως έχεις αποσυνδεθεί από αυτά τα φυσικά σήματα. Ένα απλό εργαλείο είναι η «κλίμακα πείνας»: βαθμολογείς από το 1 (καθόλου πείνα) έως το 10 (πολύ μεγάλη πείνα), πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το φαγητό.
Στόχος; Να σταματάς όταν νιώθεις ικανοποίηση, όχι όταν είσαι γεμάτος/η ασφυκτικά. Αν όμως κάποιες φορές φας παραπάνω, δεν πειράζει. Όλοι το κάνουμε. Το σώμα σου θα σου δείξει τα όριά του, αν του δώσεις χώρο να τα εκφράσει.
Μα αν τρώω ό,τι θέλω, δεν θα καταλήξω να τρώω μόνο σοκολάτες;
iStock
Είναι λογική η ανησυχία. Αλλά η αλήθεια είναι πως όταν δώσεις πραγματική άδεια στον εαυτό σου να φάει όλα τα φαγητά χωρίς απαγορεύσεις, αυτά που σε τραβούσαν «υπερβολικά» σταματούν να έχουν τόση δύναμη.
Το σώμα σου λαχταρά τροφές που το θρέφουν. Όταν μάθεις να το ακούς, δεν θα θέλεις να ζεις με ντόνατς και πατατάκια, γιατί απλά δεν θα νιώθεις καλά έτσι. Η ισορροπία έρχεται φυσικά.
Μπορείς να κάνεις διαισθητική διατροφή αν έχεις διατροφικούς περιορισμούς;
Ναι, με προσαρμογές. Αν έχεις κάποια ιατρική πάθηση όπως διαβήτη, μπορείς να συνδυάσεις την ακρόαση των σημάτων του σώματός σου με τις απαραίτητες ιατρικές οδηγίες. Δεν είναι όλα ή τίποτα – υπάρχει ευελιξία ακόμη και μέσα σε περιορισμούς.
Ποια είναι τα οφέλη της διαισθητικής διατροφής;
Έρευνες δείχνουν ότι η διαισθητική διατροφή συνδέεται με:
- Καλύτερη εικόνα σώματος.
- Αυξημένη αυτοεκτίμηση.
- Λιγότερες διαταραγμένες διατροφικές συμπεριφορές.
- Πιο υγιή σχέση με το φαγητό και τον εαυτό σου.
- Βελτιωμένη ψυχολογική ευεξία.
- Και το καλύτερο; Αποκτάς χώρο στο μυαλό σου για πιο ουσιαστικά πράγματα από το μέτρημα θερμίδων: τη ζωή σου.
Είναι για όλους;
Όχι απαραίτητα στην αρχή. Αν έχεις ενεργή διατροφική διαταραχή, ίσως χρειάζεσαι πιο δομημένη υποστήριξη από ειδικούς. Αλλά αν νιώθεις έτοιμος/η να αμφισβητήσεις όλα όσα σου έμαθαν για το φαγητό, τότε το intuitive eating μπορεί να είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα.
Γιατί χρειάζεται να «ξαναμάθεις» να τρως;
Γιατί η κοινωνία μάς έχει αποσυνδέσει από το σώμα μας. Οι δίαιτες, το άγχος, η δουλειά, οι διαφημίσεις και οι κοινωνικές νόρμες έχουν θολώσει τα εσωτερικά μας σήματα. Ανήκεις σε μια κουλτούρα που σου λέει ότι κάποια σώματα είναι πιο «σωστά» από άλλα. Η διαισθητική διατροφή είναι ένας τρόπος να επανασυνδεθείς με τον εαυτό σου και να του δείξεις εμπιστοσύνη.
Καμία δίαιτα
Η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Δίαιτας είναι μια υπενθύμιση πως δεν χρειάζεται να ζεις σε έναν φαύλο κύκλο περιορισμού, ενοχών και ελέγχου. Μπορείς να φας με χαρά, χωρίς τύψεις. Μπορείς να φροντίζεις το σώμα σου, χωρίς να το τιμωρείς. Μπορείς να σε ακούς – και να εμπιστεύεσαι ότι αυτό είναι αρκετό.
