Η «αθώα» συνήθεια που αυξάνει τον κίνδυνο κατάθλιψης
- 10 ΙΟΥΝ 2025
Ίσως να θεωρείς πως το να μένεις ξύπνια/ος μέχρι αργά το βράδυ είναι κάτι αθώο ή ακόμα και δημιουργικό. Ωστόσο, νέα δεδομένα ανατρέπουν αυτή την κοινή πεποίθηση. Σύμφωνα με σχετική επιστημονική μελέτη το να κοιμάται κανείς συστηματικά μετά τη 1 π.μ. αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης κατάθλιψης και άγχους.
Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από χιλιάδες άτομα και κατέληξαν στο συμπέρασμα πως οι «νυχτερινοί τύποι» -αυτοί που ξενυχτούν ή εργάζονται μέχρι πολύ αργά- παρουσιάζουν αυξημένη ευαλωτότητα στην ψυχική τους υγεία. Ο λόγος; Η απορρύθμιση του κιρκάδιου ρυθμού, δηλαδή του «βιολογικού ρολογιού» του οργανισμού μας.
Τι λέει η επιστήμη
Η επιστημονική εξήγηση είναι ξεκάθαρη: όταν κοιμόμαστε πολύ αργά, διαταράσσεται η λειτουργία του εγκεφάλου, η παραγωγή βασικών νευροδιαβιβαστών (όπως η σεροτονίνη και η μελατονίνη) και η ικανότητά μας να διαχειριζόμαστε το στρες.
Μάλιστα, η μελέτη υποστηρίζεται από παλαιότερες έρευνες που δείχνουν ότι:
Η μελατονίνη, η ορμόνη του ύπνου, εκκρίνεται φυσικά μεταξύ 21:00 και 01:00. Αν δεν κοιμόμαστε τότε, η ποιότητα του ύπνου μας επιδεινώνεται.
Η διαταραχή του ύπνου σχετίζεται με αυξημένη φλεγμονή στον εγκέφαλο, η οποία με τη σειρά της σχετίζεται με την κατάθλιψη.
Άλλες μελέτες που δημοσιεύθηκαν στο Journal of Psychiatric Research, δείχνουν ότι οι άνθρωποι με αντίστοιχο ωράριο ύπνου έχουν διπλάσιο κίνδυνο εμφάνισης αγχώδους διαταραχής.
Γιατί τα συχνά ξενύχτια μπορεί να απειλούν την ψυχική σου υγεία
Το πρόβλημα δεν είναι απλώς ότι ξυπνάς κουρασμένη/ος. Είναι ότι επηρεάζεις τη διάθεσή σου, τη συγκέντρωση, τη διαχείριση συναισθημάτων και τη γενικότερη ψυχολογική σου σταθερότητα.
Και το χειρότερο; Όσοι ξενυχτούν συχνά, παγιδεύονται σε έναν φαύλο κύκλο: περισσότερη μοναξιά τις νυχτερινές ώρες, αυξημένος χρόνος μπροστά σε οθόνες, περισσότερη σύγκριση στα social media και, τελικά, χαμηλότερη αυτοεκτίμηση και επιβαρυμένη ψυχική υγεία.
Τι μπορείς να κάνεις;
Αν αναγνωρίζεις τον εαυτό σου σε αυτό το μοτίβο, μην αγχωθείς – υπάρχουν βήματα που μπορείς να ακολουθήσεις:
- Σταθεροποίησε το ωράριό σου: Προσπάθησε να κοιμάσαι κάθε βράδυ περίπου την ίδια ώρα, ιδανικά πριν τη 1 π.μ
- Απόφυγε τις οθόνες μετά τις 23:00: Το μπλε φως των οθονών καθυστερεί την έκκριση μελατονίνης.
- Δημιούργησε ρουτίνα χαλάρωσης: Δοκίμασε ανάγνωση, βαθιές αναπνοές ή χαλαρή μουσική πριν τον ύπνο.
- Ζήτησε βοήθεια αν νιώθεις ότι οι αλλαγές στον ύπνο συνοδεύονται από αρνητικά συναισθήματα ή κατάθλιψη.
Μην υποτιμάς την ώρα που κοιμάσαι
Το ξενύχτι δεν είναι αθώο τουλάχιστον όχι για την ψυχική σου υγεία. Η έρευνα έρχεται να μας υπενθυμίσει ότι ακόμη και μια «αθώα» καθημερινή συνήθεια, όπως το να κοιμόμαστε μετά τη 1 π.μ., μπορεί να έχει βαθιές ψυχολογικές συνέπειες.
Μπορεί να μην μπορείς να ελέγξεις τα πάντα στη ζωή σου, αλλά τον ύπνο σου μπορείς. Και είναι μια από τις πιο ισχυρές «θεραπείες» που έχεις στη διάθεσή σου για να προστατεύσεις την ψυχική σου υγεία.
