7 προειδοποιητικά σημάδια που μαρτυρούν μια κακοποιητική σχέση
- 9 ΑΠΡ 2024
Σε ταινίες και τηλεοπτικές εκπομπές, οι κακοποιητικές σχέσεις χαρακτηρίζονται συνήθως από σωματική βία ή άλλες κραυγαλέες πράξεις επιθετικότητας. Κι ενώ αυτά τα σημάδια είναι σίγουρα «κόκκινες σημαίες» δεν είναι τα μόνα όταν μιλάμε για συναισθηματική κακοποίηση. Στην πραγματικότητα, είναι πολύ εύκολο να παραβλέψεις ανεπαίσθητα χειριστικά μοτίβα, όπως για παράδειγμα το love bombing ή την ύπουλη κριτική, τα οποία μπορούν γρήγορα να εξελιχθούν σε κάτι πιο επικίνδυνο.
Η συναισθηματική κακοποίηση ουσιαστικά αφορά στη συστηματική χειραγώγηση των συναισθημάτων του θύματος. Περιλαμβάνει οποιεσδήποτε μη σωματικές συμπεριφορές, όπως οι απειλές ή η ταπείνωση, οι οποίες στοχεύουν πάντα στον έλεγχο, την απομόνωση ή τον εκφοβισμό του θύματος. Άλλες φορές, μπορεί να κρύβεται πίσω από φαινομενικά καλοπροαίρετες κουβέντες όπως: «Οι φίλοι σου είναι κακή επιρροή, εγώ προσπαθώ απλώς να σε προστατεύσω». Όλα αυτά δείχνουν ένα πράγμα: Μπορεί να είναι απίστευτα δύσκολο να γνωρίζεις πότε μια σχέση γίνεται κακοποιητική και συναισθηματικά καταχρηστική. Ειδικά όταν τοξικές συμπεριφορές βαφτίζονται «φυσιολογικές».
Παρακάτω λοιπόν παρουσιάζουμε 7 κοινά, αλλά διακριτικά προειδοποιητικά σημάδια μιας κακοποιητικής σχέσης που πρέπει να προσέξεις.
iStock
Προσπαθεί να ελέγξει τι κάνεις, τι λες ή φοράς
Ένα από τα ενδεικτικά χαρακτηριστικά μιας κακοποιητικής σχέσης μα συναισθηματικά καταχρηστική δυναμική, είναι ο καταναγκαστικός έλεγχος, ο οποίος δεν βασίζεται στη σωματική βία, αλλά μάλλον σε ψυχολογικές τακτικές χειραγώγησης και εκφοβισμού.
Προφανείς εκδοχές αυτής της περίπτωσης είναι όταν ένα άτομο παρακολουθεί τα οικονομικά σου ή κάνει συνεχώς ανεπιθύμητα σχόλια σχετικά με τα «πολύ αποκαλυπτικά» ρούχα σου. Ωστόσο, μπορεί να μη σου μιλάει αν δεν κάνεις αυτό που θέλει, ή να επιμένει ότι πρέπει να γνωρίζει κάθε μικρή λεπτομέρεια στη ζωή σας «γιατί αυτό είναι η αγάπη». Προσπαθώντας να ελέγξει τι λες ή πώς ενεργείς, σε αφήνει να αισθάνεσαι ανίσχυρη και εξαρτημένη.
Μια άλλη ύπουλη τακτική ελέγχου είναι η συγκάλυψη των παράλογων απαιτήσεων, ως φυσιολογικών ορίων.
Ορισμένοι κανόνες και όρια μπορούν φυσικά, να προστατεύουν την ευημερία ενός ατόμου, αλλά υπάρχει διαφορά ανάμεσα στο «Θα μου στείλεις ένα μήνυμα όταν γυρίσεις για να ξέρω ότι είσαι ασφαλής;» και «Πρέπει να με καλείς κάθε 15′ για να ξέρω ότι είσαι καλά».
Τα υγιή όρια είναι ξεκάθαρα για το άτομο που τα θέτει, ενώ τα δυνητικά καταχρηστικά όρια περιορίζουν την ανεξαρτησία των άλλων και πρόκειται για επιβλαβείς συμπεριφορές.
Σε περιπτώσεις συναισθηματικής κακοποίησης δεν σέβεται τα όριά σου
Μιλώντας για όρια, ο καθένας έχει τα δικά του, είτε χρειάζεται λίγο χρόνο μόνος τα σαββατοκύριακα, ας πούμε, είτε δεν θέλει να μοιραστεί κωδικούς πρόσβασης. Ανεξάρτητα από το ποιες είναι οι προσωπικές σου ανάγκες, ωστόσο, ο σύντροφός σου θα πρέπει να τις σέβεται.
Θα πρέπει επίσης να είσαι επιφυλακτική με κάποιον που συνεχίζει να σε πιέζει να προχωρήσετε γρήγορα, παρόλο που έχεις ξεκαθαρίσει ότι δεν είσαι έτοιμη για τίποτα σοβαρό. Το ίδιο ισχύει και για κάποιον που εμφανίζεται απρόσκλητος, ενώ είσαι με τους φίλους σου και μετά σε επικρίνει που δεν εκτίμησες την «έκπληξη». Αν είναι πρόθυμος να παραβιάσει τα όριά σου και να αγνοήσει τα όχι σου, πιθανότατα θα κάνει το ίδιο στην αυτονομία και την ανεξαρτησία σου.
Σε γεμίζει ενοχές όταν περνάς χρόνο χωρίς εκείνον
Οι συναισθηματικά καταχρηστικοί άνθρωποι, μπορούν επίσης να σε κάνουν να αισθάνεσαι ένοχη, που εξαρχής βάζεις όρια. Ο γενικός στόχος της ενοχής είναι να κάνεις το άλλο άτομο να πιστεύει ότι είναι υπεύθυνο για τη στενοχώρια σου, ακόμα κι όταν δεν φταίει αυτός.
Ως αποτέλεσμα, τα θύματα αυτού του τύπου χειραγώγησης μπορεί να υποθέσουν λανθασμένα ότι πρέπει να κάνουν ό,τι χρειάζεται για να μετριάσουν το θυμό, την απογοήτευση ή τη θλίψη ενός χειριστικού ατόμου. Είναι ένας ακόμη ύπουλος τρόπος να σε κάνουν να κάνεις ακριβώς αυτό που θέλουν.
Χρησιμοποιεί εμπιστευτικά πράγματα εναντίον σου
Ένας καταχρηστικός σύντροφος μπορεί να χρησιμοποιήσει στρατηγικά τα πράγματα που αποκάλυψες εμπιστευτικά και να τα στρέψει εναντίον σου. Για παράδειγμα, αν του έχεις πει ότι ένας πρώην σου σε απάτησε, μπορεί πάνω σε έναν καυγά να πει κάτι σαν: «Γι’ αυτό σε άφησε». Εάν ο σύντροφός σου χρησιμοποιεί σκόπιμα προσωπικές λεπτομέρειες που έχεις μοιραστεί μαζί του ως «πυρομαχικά» για να σε χτυπήσει εκεί που πονάει και να σε κάνει να νιώθεις άσχημα για τον εαυτό σου, αυτό είναι ένα σημαντικό προειδοποιητικό σημάδι.
Σε υποβιβάζει με υποτιμητικά «αστεία»
Όχι, δεν μιλάμε για το περιστασιακό, παιχνιδιάρικο χιούμορ ή για τα πειράγματα για την «υπερεκτιμημένη» αγαπημένη σου μουσική. Πρόκειται για ένα πιο ύπουλο μοτίβο εξευτελιστικών προσβολών και σαρκασμού που δεν σου φαίνονται τόσο αστεία, παρόλο που ο ίδιος επιμένει ότι «απλά αστειεύεται». Η κριτική που δεν είναι εποικοδομητική, μπορεί να είναι συναισθηματικά καταχρηστική και έχει σκοπό να σε υποβιβάσει, ανεξάρτητα αν γίνεται δημοσίως ή κατ΄ιδίαν. Μόνο και μόνο επειδή δηλώνει πως κάνει «πλάκα», αυτό δεν κάνει λιγότερο επιβλαβή ή σκληρά τα σχόλια του.
Τα σημάδια που μαρτυρούν μια κακοποιητική σχέση:
Αντιδρά με θυμό ή ρίχνει αμέσως την ευθύνη πάνω σου κάθε φορά που εκφράζεις μια ανησυχία για τη σχέση
Ο τρόπος με τον οποίο αντιδρά ο σύντροφός σου, όταν του λες ότι σε έχει πληγώσει μπορεί να είναι ένας καλός δείκτης για το αν ενδιαφέρεται πραγματικά για εσένα. Απλά σκέψου: Αναγνωρίζει την μεριά σου με ενσυναίσθηση; Ή μήπως η άμεση αντίδρασή του είναι θυμός και άρνηση;
Επίσης, σκέψου γενικότερα τι θα συμβεί αν δεν κάνεις αυτό που θέλει ο σύντροφός σου. Σε μια καταχρηστική δυναμική, μπορεί να φοβάσαι ότι θα γίνει έξαλλος αν περάσεις τη νύχτα σε έναν φίλο αντί μαζί του, για παράδειγμα. Ή μπορεί να φοβάσαι ότι θα σε εκδικηθεί αν του ζητήσεις να χωρίσετε.
Αν ο φόβος για αντίποινα ή τιμωρία είναι μια από τις πρώτες αντιδράσεις σου σε οποιαδήποτε σύγκρουση, το σώμα σου φωνάζει ότι δεν αισθάνεσαι ασφαλής.
Οι απειλές και τα τελεσίγραφα μαρτυρούν επίσης κακοποιητική σχέση
Οι απειλές μπορεί να είναι άμεσες όπως: «Θα σε χωρίσω αν δεν με αφήσεις να δω το τηλέφωνό σου» ή τόσο διακριτικές, όσο μια συγκεκριμένη ματιά όταν παραγγέλνεις το αγαπημένο σου burger, αντί για σαλάτα. Από μόνο του, το τελευταίο μπορεί να μην χαρακτηριστεί ως κακοποίηση, αλλά τα πράγματα αλλάζουν όταν χρησιμοποιεί συνεχώς μη λεκτικές ενδείξεις για να σε εκφοβίσει ή να σε ελέγξει.
Ακόμα κι αν η απειλή μείνει στα λόγια, ο εκφοβισμός στοχεύει στο να προκαλέσει φόβο στο θύμα, το οποίο στη συνέχεια θα αλλάξει τη συμπεριφορά του μόνο και μόνο για να αποφύγει να προκαλέσει τον σύντροφό του. Με άλλα λόγια, όλα έχουν να κάνουν με τη διατήρηση της εξουσίας πάνω σου και τελικά στο να σε δυσκολέψει να φύγεις από τη σχέση.
