4 τρόποι για να πετύχεις να είσαι λιγότερο επικριτική
- 4 ΜΑΙ 2025
Μια τάση που έχουμε όλοι οι άνθρωποι, λίγο ή πολύ, είναι το να κρίνουμε. Αν και αυτή η συμπεριφορά συνήθως έχει αρνητικό πρόσημο, πρέπει να θυμηθούμε ότι αποτελεί μια πρωταρχική ανθρώπινη τάση. «Από εξελικτικής άποψης, έχουμε την ανάγκη να αξιολογούμε τους άλλους, για να διαπιστώσουμε αν αποτελούν απειλή», εξηγεί κλινική ψυχολόγος.
«Οι κρίσεις που σχηματίζουμε είναι απλώς τα συμπεράσματα στα οποία καταλήγουμε όταν αναρωτιόμαστε: Πώς συγκρίνεται αυτό το άτομο με εμένα;» επισημαίνει αργότερα. Παρότι το να κρίνεις είναι ανθρώπινο, όταν επικριτικές σκέψεις αρχίζουν να επηρεάζουν τη διάθεσή σου, τις σχέσεις σου ή την αυτοεικόνα σου, τότε μπορεί να γίνει επιβλαβείς συνήθεια. Η υπερβολική κριτική μπορεί να ενισχύσει την αρνητικότητα και την αυτοκριτική.
Θεραπευτής προσθέτει πως, αν και η επίκριση φαίνεται έμφυτη, είναι συχνά αποτέλεσμα επίκτητων προτύπων που μπορούν να αλλάξουν με εξάσκηση και επίγνωση. Αν λοιπόν η φράση «μην κρίνεις για να μη κριθείς» σου είναι γνωστή και έχεις σκοπό να σταματήσεις την επιβλαβή συνήθεια, διάβασε τους τρόπους παρακάτω για να το πετύχεις.
4 τρόποι για να πετύχεις να είσαι λιγότερο επικριτική
Unsplash
Παρατήρησε τις επικριτικές σου σκέψεις
Η κριτική είναι συχνά αυτόματη αντίδραση, όχι συνειδητή επιλογή. Το πρώτο βήμα είναι η επίγνωση. Δεν χρειάζεται να κατηγορείς τον εαυτό σου, αρκεί να παρατηρείς ότι συμβαίνει. Μπορείς να σημειώνεις τέτοιες σκέψεις για να εντοπίσεις μοτίβα ή απλώς να λες: «Αυτό ήταν επικριτικό».
Αντιστάθμισε κάθε κρίση με κάτι θετικό
Αφού αρχίσεις να αναγνωρίζεις τις επικριτικές σκέψεις, δοκίμασε να τις εξισορροπείς με κάτι πιο ευγενικό ή ρεαλιστικά θετικό. Π.χ. αν κοροϊδέψεις κάποιον για τον «περίεργο» χορό του, μπορείς να σκεφτείς: «Οκ, ανθρώπινη στιγμή. Αλλά τουλάχιστον έχει θάρρος κάτι που εγώ ίσως δεν έχω». Δεν χρειάζεται να ακυρώνεις την πρώτη σκέψη, αλλά να βρίσκεις κάτι καλύτερο αλλά πιστευτό.
Θυμήσου πως δεν ξέρεις όλη την ιστορία
Πολλές φορές αποδίδουμε τις πράξεις των άλλων στον χαρακτήρα τους, αντί να σκεφτούμε εξωτερικούς παράγοντες. Αυτό ονομάζεται θεμελιώδες σφάλμα απόδοσης. Για να το αποφύγεις, υπενθύμισε στον εαυτό σου ότι δεν γνωρίζεις όλες τις λεπτομέρειες.
Ξεθύμανε στο ημερολόγιο
Η προσπάθεια για περισσότερη καλοσύνη δεν σημαίνει να καταπιέζεις τα συναισθήματά σου. Το να γράψεις τις κρίσεις σου σε ημερολόγιο μπορεί να σε βοηθήσει να καταλάβεις γιατί νιώθεις έτσι ή απλώς να εκτονωθείς με υγιή τρόπο.
Αν η κριτική στους άλλους έχει γίνει συνήθεια που σε βαραίνει, δες τι μπορεί να κρύβεται πίσω της:
- Κακή ψυχολογική κατάσταση: Άγχος, στρες ή κατάθλιψη μπορεί να σε κάνουν πιο αρνητικό απέναντι σε όλους.
- Προβολή δικών σου θεμάτων: Κρίνεις στους άλλους ό,τι δεν αποδέχεσαι στον εαυτό σου — ανασφάλειες, τελειομανία, ζήλια.
- Σε αφορά βαθιά: Αν κάτι σε ενοχλεί έντονα, ίσως αγγίζει μια προσωπική σου αξία ή πεποίθηση.
