4 προειδοποιητικά σημάδια που μπορεί να δείχνουν πρόβλημα στα νεφρά
- 2 ΝΟΕ 2025
Η χρόνια νεφρική νόσος (ΧΝΝ) η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια (ΧΝΑ) αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα, συχνά «αόρατα» προβλήματα υγείας παγκοσμίως. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη στο Renal Failure το 10% των ενηλίκων παγκοσμίως αντιμετωπίζει τη νόσο. Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι μέχρι το 2040 η νόσος αναμένεται να γίνει η 5η κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως.
Προειδοποιητικά σημάδια που μπορεί να δείχνει στα νεφρά
Τα πρώιμα στάδια της ΧΝΑ συχνά δεν δίνουν συμπτώματα. Όμως, μερικά σημάδια που πρέπει να προσέχεις περιλαμβάνουν:
- Οίδημα στα πόδια, τα χέρια ή το πρόσωπο.
- Αύξηση της πίεσης του αίματος ή δυσκολία στον έλεγχο της υπάρχουσας υπέρτασης.
- Συχνή κόπωση, αδυναμία ή δύσπνοια.
- Αλλαγές στην ούρηση (π.χ στη συχνότητα ή στο χρώμα).
Η έγκαιρη διάγνωση μέσω απλών εξετάσεων αίματος και ούρων είναι κρίσιμη για να αποφευχθεί η εξέλιξη σε νεφρική ανεπάρκεια, η οποία μπορεί να απαιτήσει αιμοκάθαρση ή ακόμα και μεταμόσχευση νεφρού.
Η διατροφή μπορεί να κάνει τη διαφορά
Η πρόσφατη μελέτη από το Τμήμα Νεφρολογίας του Capital Medical University στη Σαγκάη εξέτασε 12.148 ενήλικες (2.731 με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια) και κατέταξε τα τρόφιμα με προβιοτικά (ζωντανούς μικροοργανισμούς) π.χ. γιαούρτι, ξινολάχανο, τουρσιά σε:
- Χαμηλή περιεκτικότητα (<10⁴ CFU/g): Τρόφιμα με πολύ λίγα ζωντανά βακτήρια, σχεδόν αμελητέα ποσότητα.
- Μέτρια περιεκτικότητα (10⁴–10⁷ CFU/g): Τρόφιμα με αρκετά ζωντανά βακτήρια για να είναι ευεργετικά για το έντερο και πιθανώς για τα νεφρά.
- Υψηλή περιεκτικότητα (>10⁷ CFU/g): Τρόφιμα πλούσια σε ζωντανά βακτήρια, όπως ορισμένα γιαούρτια, ξινολάχανο και τουρσιά, που μπορούν να έχουν ισχυρό προστατευτικό αποτέλεσμα στη λειτουργία τους.
Οι συμμετέχοντες που κατανάλωναν τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε προβιοτικά είχαν σημαντικά χαμηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν ΧΝΑ. Ακόμη και η μέτρια/υψηλή κατανάλωση έδειξε προστατευτικό αποτέλεσμα. Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι η διατροφή πλούσια σε προβιοτικά, μπορεί να αποτελέσει νέα στρατηγική πρόληψης και υποστήριξης των νεφρών, προσθέτοντας ότι τα βακτήρια του εντέρου φαίνεται να συνδέονται άμεσα με τη νεφρική λειτουργία.
Τι πρέπει να προσέχεις στην καθημερινή διατροφή
Για να μειώσεις τον κίνδυνο προβλημάτων στα νεφρά:
- Προτίμησε τρόφιμα όπως το γιαούρτι, το κεφίρ, το ξινολάχανο και τουρσιά.
- Προσπάθησε να μην καταναλώνεις υπερβολικό αλάτι, ζάχαρη και επεξεργασμένα τρόφιμα.
- Φρόντισε να κρατάς ισορροπημένο βάρος και να παρακολουθείς την αρτηριακή σου πίεση.
- Προγραμμάτισε τακτικές εξετάσεις νεφρικής λειτουργίας αν ανήκεις στις ομάδες υψηλού κινδύνου.
Η νεφρική υγεία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη διατροφή και τη φροντίδα του εντέρου. Εντάσσοντας τροφές πλούσιες σε ζωντανούς μικροοργανισμούς στη διατροφή σου, μπορείς να μειώσεις σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης της συγκεκριμένης νόσου. Η έγκαιρη πρόληψη, η ισορροπημένη διατροφή και η τακτική παρακολούθηση είναι τα πιο ισχυρά όπλα προστασίας και πρόληψης.
Κύριες λειτουργίες των νεφρών
Οι νεφροί είναι ζωτικά όργανα με πολλαπλές λειτουργίες. Αρχικά, έχουν απεκκριτική λειτουργία, καθώς φιλτράρουν το αίμα για να απομακρύνουν τοξίνες, όπως προϊόντα του μεταβολισμού (ουρία, κρεατινίνη) και άχρηστες ή ξένες ουσίες, όπως φάρμακα, τα οποία αποβάλλονται μέσω των ούρων. Παράλληλα, έχουν ρυθμιστική λειτουργία, διατηρώντας την ισορροπία των υγρών, των ηλεκτρολυτών (νάτριο, κάλιο, ασβέστιο) και της οξεοβασικής ισορροπίας στον οργανισμό, ενώ συνεισφέρουν στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης μέσω της παραγωγής της ορμόνης ρενίνης.
Επιπλέον, έχουν εκκριτική λειτουργία, παράγοντας σημαντικές ορμόνες όπως η ερυθροποιητίνη, που διεγείρει την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων, η ρενίνη, που ρυθμίζει την αρτηριακή πίεση, και η ενεργός βιταμίνη D (καλσιτριόλη), η οποία προάγει την απορρόφηση ασβεστίου και τη διατήρηση της υγείας των οστών.
Ως Χρόνια Νεφρική Νόσος (ΧΝΝ) ή Χρόνια Νεφρική Ανεπάρκεια (ΧΝΑ) χαρακτηρίζεται η δυσλειτουργία-ανεπάρκεια των νεφρών μεγαλύτερη των 3 μηνών από τη διάγνωσή της. Είναι μια πάθηση με προοδευτική, μη αναστρέψιμη μείωση της νεφρικής λειτουργίας που προκαλείται από βλάβη ποικίλης αιτιολογίας. Ο κίνδυνος, είναι μεγαλύτερος για όσους:
- Έχουν υψηλή αρτηριακή πίεση ή διαβήτη.
- Έχουν οικογενειακό ιστορικό νεφρικής νόσου.
- Καπνίζουν ή καταναλώνουν υπερβολικό αλάτι και επεξεργασμένα τρόφιμα.
- Είναι ηλικιωμένοι, καθώς η λειτουργία των νεφρών μειώνεται με την ηλικία.
