ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

3 συμπεριφορές που μαρτυρούν ότι η ζήλια δεν είναι φυσιολογική στη σχέση

iStock

Ζήλια. Μία λέξη, ένας συνδυασμός συναισθημάτων (άγχος, φόβος, λύπη, απελπισία, διέγερση, κοκ). Ειδικότερα για την ερωτική ζήλια, όταν βρίσκεσαι σε μία σχέση και σε ενδιαφέρει πραγματικά το άτομο που είσαι μαζί), είναι εξαιρετικά πιθανό κάποια στιγμή να ζηλέψεις (αλλά όχι και υποχρεωτικό). Και αυτό γιατί κάποιες φορές είναι ένας τρόπος να εκδηλωθούν συναισθήματα, όπως η αγάπη και το ενδιαφέρον. Πότε όμως η ζήλια χάνει τη γοητεία της;

Πότε η ζήλια αρχίζει να γίνεται τοξική; 

Όταν η δυσπιστία, ο έλεγχος και οι τσακωμοί κάνουν την εμφάνισή τους. Χρόνια συναισθήματα χαμηλής αυτοεκτίμησης και ανεπάρκειας συντηρούν την ακραία προσφυγή στη ζήλια. Το άτομο που κάνει ζηλοτυπικά επεισόδια αμφισβητεί ότι αξιζει πράγματι να αγαπηθεί. Η ζήλια κινείται πια σε τοξικά επίπεδα όταν το άτομο κάνει σενάρια στο μυαλό του, τα οποία δεν ισχύουν στην πραγματικότητα. Τότε μιλάμε για παθολογική ζήλια, η οποία είναι ψυχιατρική διαταραχή (αλλιώς γνωστή και ως παρανοϊκή ζήλια ή σύνδρομο του Οθέλλου).

Η ακραία αυτή μορφή ζήλιας μπορεί να πάρει 2 μορφές: την ψυχαναγκαστική και την παραληρητική-ψυχωτική ζήλια. Στην ψυχαναγκαστική ζήλια το άτομο επαναλαμβάνει ισχυρές σκέψεις ότι ο/η σύντροφός του είναι άπιστος. Παρά το γεγονός ότι αυτές τις σκέψεις μπορεί να μην τις πιστεύει κατά βάθος, αυτές δεν μπορούν να σταματήσουν, το/ην απασχολούν εμμονικά και σύντομα μπορούν να γίνουν καταστροφικές. Στην παραληρητική-ψυχωτική ζήλια οι σκέψεις είναι πιο ακραίες, το άτομο είναι πεπεισμένο ότι ο/η σύντροφός τον εξαπατά χωρίς καμία αμφιβολία.

Πέρα όμως από τις ιδιαίτερες αυτές περιπτώσεις, η ζήλια ακόμα και όταν εκδηλώνεται σε φυσιολογικά επίπεδα, μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες. Ακολουθούν 3 αρνητικές συμπεριφορές, απόρροια της παθολογικής ζήλιας. 

3 αρνητικές συνέπειες που προκύπτουν από τη ζήλια Unsplash

Ισχυροποιείται το αίσθημα ανασφάλειας

Το συναίσθημα της ζήλιας, προκύπτει (και) από την ανασφάλεια, η οποία μαρτυρά έλλειψη αυτοπεποίθησης. Το άτομο κάνει αυτοσαμποτάζ και καταφεύγει σε συμπεριφορές εκτός ορίων. Συχνά γίνετια ελεγκτικό και παραβιάζει τα όρια του συντρόφου του (π.χ. με το να ψάχνει τηλέφωνα ή να τον/ην παρακολουθεί. Αν βλέπεις τον εαυτό σου σε αυτή την κατηγορία, αυτό που οφείλεις να κάνεις είναι να αποφασίσεις να εμπιστευτείς τη σχέση σου και να αποδεχτείς το γεγονός ότι έχει διαλέξει εσένα. Πρώτα απ’ όλα, όμως, πρέπει να αναρωτηθείς από πού απορρέει αυτή η ζήλια. Μήπως το άτομο με το οποίο σχετίζεσαι, δεν σου εμπνέει εμπιστοσύνη;.

Η προσκόλληση στο παρελθόν

Και κυρίως σε αρνητικές εμπειρίες του παρελθόντος, με αποτέλεσμα να μπαίνεις στη διαδικασία να συγκρίνεις. Μπορεί στο παρελθόν να σε απάτησαν ή κάποιο άτομο που αγαπάς να βίωσε κάτι ανάλογο, με αποτέλεσμα αυτός ο πόνος να έχει γίνει ο φόβος που σε ελέγχει. Το θέμα είναι ότι ο τωρινός σου σύντροφος είναι ένας διαφορετικός άνθρωπος. Στην περίπτωση όμως, που το άτομο που σε απάτησε είναι ο νυν σύντροφός σου, υπενθύμισε στον εαυτό σου ότι αποφάσισες να τον συγχωρήσεις. Όταν δέχεσαι αυτήν τη δέσμευση, οφείλεις να σταματήσεις να τιμωρείς τον/η σύντροφό σου και να του δείξεις εμπιστοσύνη. Αν δεν μπορείς, τότε ίσως πρέπει να φύγεις από αυτή τη σχέση.

Γίνεσαι επικίνδυνα κτητική/ός

Η ακραία μορφή ζήλιας προέρχεται από ότι πιστεύεις πως ο/η σύντροφός σου σού ανήκει. Όταν έχεις αυτή τη νοοτροπία, το άλλο άτομο καταπιέζεται. Το πρόβλημα είναι ότι αυτή η συμπεριφορά είναι απωθητική αλλά και επικίνδυνη για τον άνθρωπο απέναντί σου. Μάλιστα όλη αυτή η καταπίεση, το πιο πιθανό είναι να φέρει έντονη αντίδραση και δυσάρεστες καταστάσεις.