Xριστίνα Μερκουριάδη: Τι δουλειά έχει μια Barbie στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο;

Κάποιες φορές τα κλισέ και τα στερεότυπα βαλτώνουν ακόμα και τα πιο ανοιχτά μυαλά (ναι, το δικό μου εννοώ) και – κακώς – περίμενα να συναντήσω μια γυναίκα της σχολής που προσκυνά το τρίπτυχο ταγέρ – σοβαροφάνεια – συντηρητισμός. Η Χριστίνα όμως, έχοντας ένα πτυχίο στον κλάδο των οικονομικών, των πολιτικών επιστημών και των διεθνών σχέσεων κι ένα μεταπτυχιακό στη διπλωματία και τις διεθνείς σχέσεις, αποφάσισε να μην υποκύψει στο στερεοτυπικό dress code που θα περιμέναμε να δούμε σε κάποια με την αντίστοιχη ακαδημαϊκή και επαγγελματική πορεία.

Φτάνοντας λοιπόν στο ραντεβού μας, με περίμενε μια φαν της Patty Smith, με μακριά ξανθά μαλλιά, ροζ κραγιόν, ασορτί φόρεμα και μερικά αρκετά εμφανή τατουάζ στα χέρια. Γνωρίζοντας ότι θα βρίσκεται σε ψηφοδέλτιο του Ποταμιού, αστειεύτηκα για το ότι δεν κρατούσα σακίδιο, αλλά βασικά ήθελα να σιγουρευτώ ότι αυτή η συζήτηση θα απείχε από τις κλασικές προεκλογικές συνεντεύξεις. Για την ακρίβεια, δεν θύμιζε καθόλου τέτοια.

Όταν λοιπόν λείπεις 12 χρόνια από την Ελλάδα, μένεις μόνιμα στις Βρυξέλλες και εργάζεσαι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, γιατί μπορεί να θες να βάλεις υποψηφιότητα σ’ αυτές τις εκλογές;

— Ακολουθεί πολιτική διαφήμιση —

Μόλις μπήκα στα 30 κι έτσι ανήκω στη γενιά αυτή που πολλοί αποκαλούν ”χαμένη”, χαρακτηρισμός ο οποίος δε με εκφράζει καθόλου. Απ’ την άλλη βλέπω πολλούς συνομήλικούς μου να αντιμετωπίζουν την πολιτική με απαξίωση ή με πολύ θυμό, επειδή θεωρούν πως είναι κάτι σιχαμένο και διεφθαρμένο, κατάλοιπο της γενιάς των γονιών μας. Εγώ πιστεύω ότι άσχετα με το πώς μεγαλώσαμε, τώρα είναι που πρέπει εμείς οι νέοι να πάρουμε την κατάσταση και το μέλλον της χώρας στα χέρια μας.

Φυσικά όταν έφυγε στα 18 της, τότε που το ημερολόγιο έδειχνε 2003, η Ελλάδα ήταν στα καλύτερά της. Δεν πίστευε ποτέ πως το να γυρίσει στην πατρίδα της θα ήταν μια μη βιώσιμη επιλογή. Έφυγε έξω για να σπουδάσει, να βρει μια πρώτη δουλειά, αλλά τώρα τη σοκάρει που η πόρτα για να γυρίσει πίσω στη χώρα της έχει σχεδόν κλείσει και θέλει να κάνει κάτι για να αλλάξει αυτό.

”Στην Ελλάδα η έννοια του συμβιβασμού είναι πολύ αρνητική. Αυτό πρέπει να αλλάξει. συμβιβασμός σημαίνει μαθαίνω, αλλάζω, εξελίσσομαι. Δεν είναι κάτι στατικό. Θεωρώ όμως ότι ο Έλληνας το έχει πράξει σε μεγάλο βαθμό κι έχει αλλάξει δραματικά την καθημερινότητά του. Αυτοί που πρέπει να συμβιβαστούν τώρα είναι τα κόμματα.”

Εμφάνιση και προκαταλήψεις

Αν ρίξεις μια ματιά στη Βουλή, στα παράθυρα των καναλιών, στις επιτροπές και τα συμβούλια, όλες και όλοι φορούν τον πιο καθώς πρέπει εαυτό τους. Τα ταγέρ, τα πουκάμισα, τα μαζεμένα μαλλιά και οι ποσέτ είναι σχεδόν συνώνυμα της σοβαρότητας, του κύρους, της ισχύος και της σωστής γνώμης. Αυτή η εικόνα βέβαια απέχει αρκετά από τα πραγματικά ενσταντανέ που βλέπει κανείς στους δρόμους της χώρας. Όσο κι αν θέλουμε να λεγόμαστε προοδευτικοί και Ευρωπαίοι, ακόμα και η ίδια η Γηραιά ήπειρος δεν μπορεί να ξεπεράσει “τη βρωμιά ενός τατουάζ”, την απουσία προσόντων που συνεπάγεται το βαμμένο μαλλί, ή την αδυναμία σου να λάβεις ορθές αποφάσεις επειδή είσαι γυναίκα.

Υπάρχει μεγάλη προκατάληψη στην εμφάνιση μιας γυναίκας. Πρέπει να είναι κάπως για να είναι στην πολιτική, κάπως για να είναι σοβαρή, αλλά παράλληλα να είναι και γοητευτική και περιποιημένη.

”Για να φέρεις την αλλαγή στην κοινωνία, πρέπει να αποδεχτείς ότι είσαι κομμάτι της και την αντιπροσωπεύεις. Εφόσον λοιπόν κάποιο κομμάτι της είναι διαφορετικό, αυτό πρέπει να βγαίνει και στους πολιτικούς. Δε σημαίνει ότι για να είναι πολιτικός πρέπει να είσαι ένας μεσήλικας, μεσοαστός, με κοστούμι. Αρνούμαι να πιστέψω ότι μόνο αυτοί ξέρουν ν’ αποφασίζουν τι είναι καλύτερο για τη χώρα.”

Την ώρα που κάνουμε αυτή τη συζήτηση το μάτι μου πέφτει σ’ ένα γεωμετρικό τατουάζ που έχει στο χέρι, στην εσωτερική μεριά, λίγο πιο κάτω απ’ τον αγκώνα. ”Είναι η μόνη προκατάληψη στην οποία πιστεύω, το κακό μάτι”, μου λέει και μου δείχνει και μερικά ακόμα μικρότερα σχέδια που της θυμίζουν τη μητέρα της και ότι κάποια μέρα πρέπει να βρει το λιμάνι της. ”Μου έχει τύχει να είμαι σε συνάντηση και να συζητάμε για πολύ σοβαρά τεχνικά θέματα και να πιάσω κάποιον να χαζεύει τα τατουάζ μου. Το ότι τα έχω, ή το ότι φοράω φορέματα ή βαφω τα μαλλιά μου, δε σημαίνει πως δεν είμαι σοβαρή ή καλή στη δουλειά μου!”.

Δε γινόταν να μη ζητήσω τη γνώμη της για τη σιδηρά κυρία που περπατά και τρίζουν τα πατώματα στην ελληνική Βουλή. Αν σ’ ένα παραμύθι η Χριστίνα Μερκουριάδη ήταν η πριγκίπισσα  που θέλει να σώσει το χωριό με γκλίτερ και χρωματιστά κομφετί, η Ζωή Κωνσταντοπούλου θα έμενε στην άλλη άκρη της φανταστικής αυτής πραγματικότητας, και θα στρατολογούσε μικρές Χιονάτες μαθαίνοντάς τους να αρθρώνουν στην εντέλεια το ”Τι είπατε;”. Τόσο αντιφατικές προσωπικότητες είναι. ”Το σποτάκι της ήταν πολύ αστείο και πετυχημένο. Δε μπορώ να τη δω πάνω από 2 λεπτά, τρελαίνομαι, εφευρίσκει συνέχεια καινούριες λέξεις και φωνάζει. Τέτοιος ναρκισσισμός στο έπακρο. Eίναι δυναμική με το λάθος τρόπο και έχει χάσει τη θηλυκότητά της. Κάνει κακό στο γυναικείο φύλο που εμπλέκεται στην πολιτική.”

Με αυτή τη διακριτικότητα που με διακατέχει της είπα ευθέως πως αντίστοιχα και το προφίλ της στο facebook δε θυμίζει σε τίποτα αυτό μιας γυναίκας που ασχολείται με την πολιτική. Αντί για ακαταλαβίστικα δοκίμια και κατεβατά – επιθέσεις σε αντίπαλους πολιτικούς, η Χριστίνα ανεβάζει παπούτσια, ποτά, ρούχα, εξόδους, τραγούδια και λίγο – πολύ ό,τι μπορείς να βρεις σε μια κοπέλα αντίστοιχης ηλικίας. Έκανα μια εύκολη μαντεψιά: ”Δε σε νοιάζει τι θα πουν οι άλλοι ε;”

Αυτή είμαι και δεν έχω κάτι να κρύψω. Έχουμε μάθει για τόσα αίσχη και σκάνδαλα στα οποία εμπλέκονται όλοι, αν γυρίσουμε και κρίνουμε κάποιον επειδή είναι διαφορετικός ή κρίνεται λίγο πιο εξεζητημένα θα είναι πολύ ψεύτικο. Θα ήθελα να πιστεύω ότι η κοινωνία είναι έτοιμη για κάτι διαφορετικό και θα σε κρίνει από τις απόψεις σου, τη δουλειά σου, κι όχι το τι μαλλιά έχεις, τι μουσική ακούς ή πού βγαίνεις.

Γυναίκες στη θέση τους

Η κουβέντα απο μόνη της φτάνει στο κομμάτι του φεμινισμού. Αυτή η παρανόηση ότι πια δεν είναι αναγκαίος και ότι είμαστε ίσοι με τους άντρες, είναι κάτι που με βγάζει από τα ρούχα μου και με κάνει πολλές φορές αντιπαθητική. Δε γίνεται φυσικά όταν συναντώ μια ομοϊδεάτισσα να μην της σφίξω το χέρι! ”Θεωρώ πως πρέπει όλοι να είμαστε φεμινιστές και κυρίως οι άντρες. Έχουμε πολλή δουλειά όμως, γιατί ακόμα και σήμερα η γνώμη ενός άντρα θα μετρήσει πολύ περισσότερο στα μάτια κάποιου. Όμως γιατί είναι οι γυναίκες εκείνες που πάνε καλύτερα ακαδημαϊκά; Επειδή δηλαδή θα αποφασίσω να διακόψω την καριέρα μου για να κάνω παιδιά ή επειδή έχω περίοδο μια φορά το μήνα, είμαι κάτι διαφορετικό και αυτό κάνει τη δική μου άποψη να μετράει λιγότερο;”

Είχαμε την πρώτη γυναίκα πρωθυπουργό στην Ελλάδα επειδή έπεσε η κυβέρνηση. Την επόμενη φορά ας γίνει λόγω επιλογής, όχι συγκυριακά.

Η πρόταση για την υποψηφιότητα έγινε στη Χριστίνα 13 μέρες πριν τις εκλογές. Αυτό σημαίνει πως μέσα σε δυο εβδομάδες, έχει στήσει μόνη της, με τη βοήθεια φίλων και γνωστών, μια εντελώς DIY καμπάνια. Χειρίζεται μόνη της τα social media, ενώ τα ”γραφεία της” είναι σε μια φίλη της δικηγόρο. Τη μέρα που κάναμε τη συνέντευξη, έπρεπε να πάει στη Λήμνο, και φυσικά θα πλήρωνε μόνη της τα εισιτήρια. Οι φωτογραφίες της καμπάνιας έχουν τραβηχτεί στη Βαρβάκειο από τον φίλο της τον Χάρη. ”Αυτό είναι το πραγματικό πρόσωπο της Αθήνας, το multicultural, τα μικρά μαγαζάκια με τα κιτς, χρυσά, φανταχτερά πράγματα. Είναι η βρώμα της Αθήνας, που όμως έχει χαρακτήρα, μαγεία και γοητεία. Είναι αληθινές φωτογραφίες και μου αρέσουν πολύ, θα τις χρησιμοποιήσω όπου μπορώ”, μου λέει ενθουσιασμένη παρά την κούραση των ημερών.

Έρωτας στα χρόνια της κρίσης

Παρόλο που πίστευα ότι ένας άντρας μπορεί να ευνουχιστεί από την επαγγελματική δραστηριότητά της, η Χριστίνα έζησε έναν απόλυτα κινηματογραφικό έρωτα, με έναν μουσικό ο οποίος της υποσχέθηκε να μαγειρεύει και να προσέχει τα παιδιά στο σπίτι, ενώ η ίδια θα… σώζει τον κόσμο. Αν δε σου φαίνεται αυτό αρκετά κινηματογραφικό, άσε με να σου πω για τότε που ξεκίνησαν από τη Λήμνο πήραν 2 πλοία, 2 κτελ, 1 τρένο και στο τέλος ένα hippy van τους υποδέχτηκε στην Ιταλία.

”Πέρασα ένα καλοκαίρι μαζί του να παίζει μουσική, να κοιμόμαστε οπουδήποτε, δε μας ενοιαζε τίποτα πέρα απ’ το να είμαστε μαζί. Όσο μεγαλώνεις όμως συνειδητοποιείς ότι ο έρωτας δεν είναι μόνο φωτιά και πυροτεχνήματα. Έχεις ανάγκη και τη συντροφικότητα, την ηρεμία. Χωρίσαμε όταν επέστρεψε στον Καναδά και είχε πρόβλημα με τα χαρτιά του, οπότε έπρεπε να φύγει από την Ευρώπη. Αρρώστησα, έβγαλα ένα μικρόβιο στο στομάχι και δε μπορούσα να φάω τίποτα για τρεις μήνες”. (σ.σ. Τελικά η γραφειοκρατία σκοτώνει τον έρωτα.)

Αντί πολιτικού διδάγματος

Η κουβέντα είχε πολλές παρενθέσεις και αστερίσκους που ”δε χώρεσαν στο άρθρο”: περί σπουδών στη μόδα, μουσικής, θεάτρου, τέχνης, συναυλιών, αγαπημένα μπαρ στην Αθήνα, γονείς και φίλους. Όπως μου είπε και η Χριστίνα, κανείς μας δε μπορεί να έιναι μόνο ένα πράγμα. Γι’ αυτό κι εκείνη, όταν τελειώνει μια δύσκολή μέρα στο γραφείο, χαλαρώνει με μουσική, ένα τζιν τόνικ κι ένα ακομα κείμενο στο προσωπικό της blog, το οποίο δεν έχει καμία σχέση με τη δουλειά που κάνει το πρωί. Την ημέρα σώζει τον κόσμο και τη νύχτα τον εαυτό της. Στην περίπτωση λοιπόν που όντως έπρεπε να απαντηθεί η ερώτηση του τίτλου, μια τέτοια Barbie στο κοινοβούλιο, θα έκανε τη διαφορά.