Μια μαία και μια σύμβουλος θηλασμού δίνουν τα «φώτα» τους και το πιο σωστό μήνυμα στις νέες μαμάδες
- 11 ΜΑΙ 2025
Το να είσαι συνειδητοποιημένη μαμά δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση και σίγουρα είναι κάτι που χτίζεται. Απαιτεί προσπάθεια, ενσυναίσθηση, κόπο και γνώσεις προκειμένου να αναγνωρίζεις τις σωματικές και ψυχικές ανάγκες του παιδιού σου και να βρίσκεσαι δίπλα του, όταν σε χρειάζεται. Γιατί, πάνω απ’ όλα, αυτό αναζητούν τα παιδιά: στοργή και αγάπη. Καθώς όμως η μητρότητα δεν έρχεται με εγχειρίδιο, είναι φυσικό κάθε γυναίκα να χρειάζεται έναν οδηγό. Πόσο μάλλον εκείνη που γίνεται για πρώτη φορά μαμά.
Από τη στιγμή που μια νέα μαμά φέρνει το παιδί της στον κόσμο, έρχεται αντιμέτωπη με πολλές πρωτόγνωρες εμπειρίες. Ο θηλασμός, η skin-to-skin επαφή, η κατανόηση των σημάτων πείνας ή δυσφορίας του μωρού, το πώς πρέπει να κοιμάται – όλα αυτά είναι κομμάτια μιας νέας, απαιτητικής καθημερινότητας. Στο μαιευτήριο, τις πρώτες ώρες, υπάρχει καθοδήγηση και υποστήριξη. Τι γίνεται όμως όταν επιστρέφεις στο σπίτι και μένεις μόνη με το μωρό σου; Ξαφνικά, βρίσκεσαι αντιμέτωπη με το άγνωστο.
Γι΄αυτό ακριβώς τον λόγο μιλήσαμε και με τη Μαρία Χατζόγλου Μαία, MSc Μαιευτική Μέθοδος και ιδρύτρια του mMethod.care και την Χρύσα Εκίζογλου Μαία, MSc – Ψυχολόγο, BSc, PhD Σύμβουλο Γαλουχίας, IBCLC στο Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού – Πρόγραμμα «ΑΛΚΥΟΝΗ» και ιδρύτρια του aggalima, οι οποίες με τη σειρά τους έδωσαν πολύτιμες συμβουλές προς τις νέες μαμάδες.
Μαρία Χατζόγλου Μαία, MSc Μαιευτική Μέθοδος mMethod.care
Η Μαρία Χατζόγλου μίλησε αρχικά για την skin-to-skin επαφή που είναι προτεραιότητα από τα πρώτα λεπτά και ιδανικά μέσα στην 1η «χρυσή ώρα» μετά τη γέννηση του μωρού. Αυτή αποτελεί την πιο κοντινή προσομοίωση στην κατάσταση εντός της μήτρας, στην οποία τόσο καιρό βρισκόταν το μωρό. Τι χρειάζεται όμως να γνωρίζει μια νέα μαμά για τον πρώτο καιρό με το μωρό, εκτός μαευτηρίου; Τι θα τη συμβούλευε; Η Μαρία Χατζόγλου μάς διαφωτίζει.
Πρώτες Μέρες
Αφού περάσουν οι πρώτες ώρες και ανεξαρτήτως του μέρους γέννησης, είναι σημαντικό να τονίσουμε τη σπουδαιότητα της συν-διαμονής με το μωρό, όλο το 24ωρο:
• Κράτησε το μωρό κοντά σου
• Βοήθα ώστε να προσαρμοστεί στη νέα του πραγματικότητα.
• Παρακολούθησε, παρατήρησε και γνωριστείτε.
• Έχε τη δυνατότητα να ανταποκρίνεσαι άμεσα και διαρκώς στις ανάγκες του.
Πρώτες εβδομάδες
Μεγάλη σημασία έχει η επικοινωνία. Εστίασε την προσοχή σου στην κατανόηση των σημάτων, των σινιάλων και γενικά του ρυθμού του μωρού. Η πιο συχνή ανάγκη είναι για μητρικό θηλασμό.
– Τι μορφές επικοινωνίας έχουν τα μωρά στα πρώιμα σημάδια πείνας;
Τα μωρά έχουν το αντανακλαστικό αναζήτησης, κάνουν κινήσεις ρουφήγματος από γλώσσα και χείλη, ανοιγοκλείνουν στόμα, βγάζουν τη γλώσσα έξω, βάζουν χέρια στο στόμα και πιπιλάνε, γίνονται πιο ενεργά, πιο κινητικά και κλαίνε. Το κλάμα είναι μία μορφή επικοινωνίας. Δεν είναι χειραγώγηση.
Δεν ακολουθείς συγκεκριμένο πρόγραμμα ταΐσματος, αλλά προσφέρεις θηλασμό από τις πρώτες ενδείξεις, ελεύθερα και χωρίς περιορισμούς. Αν χάσεις τις πρώτες ενδείξεις, και σε κάλεσε το κλάμα, τότε πάρε μερικές αναπνοές για να χαλαρώσεις. Στη συνέχεια ηρέμησε το μωρό σου και φέρτο σε στάση σίτισης, ώστε να μπορεί να συνεργαστεί στη διαδικασία.
– Από πότε κάνουμε babywearing;
Από τη πρώτη μέρα γέννησης του μωρού. Επίλεξε οποιαδήποτε μορφή μάρσιπου ή sling σού ταιριάζει, αρκεί να είναι εργονομικά σχεδιασμένα από τη γέννηση (ένδειξη 0+). Φόρεσε το μωρό σου και ουσιαστικά, κράτα το κοντά σου κατά τη διάρκεια της ημέρας, ενώ έχεις παράλληλα ελευθερία κινήσεων (ιδιαίτερα χρήσιμο, αν υπάρχουν μεγαλύτερα αδελφάκια – που πάντα έχουν ανάγκη από λίγη αγκαλιά και παιχνίδι).
– Τι πρέπει να γνωρίζει μια νέα μαμά για τον ύπνο του μωρού της;
Μοιράσου το ίδιο δωμάτιο με το μωρό σου για τους πρώτους 6 μήνες, τουλάχιστον. Αν επιθυμείς την κοντινότερη απόσταση για διευκόλυνση στις νυχτερινές ώρες, χρησιμοποίησε λίκνο που εφάπτεται στο κρεβάτι σου.
Οι οδηγίες για ασφαλή ύπνο αναφέρουν ότι το μωρό πρέπει να κοιμάται πάντα ανάσκελα, σε φλατ στρώμα, χωρίς έξτρα αντικείμενα γύρω του και σκεπασμένο με υπνόσακο (χωρίς χαλαρά σκεπάσματα πάνω του) μακριά από κάθε βαθμό καπνίσματος (1-2-3ου βαθμού).
«Η σωματική στοργή είναι το κλειδί για τη συναισθηματική ανάπτυξη του μωρού».
Απόφυγε άκαμπτα χρονοδιαγράμματα, αλλά προσαρμόσου στις ανάγκες του και αφιέρωσε ποιοτικό χρόνο μαζί του με άγγιγμα, τακτικές αγκαλιές, ασφαλές κράτημα και βρεφικό μασάζ.
Χρύσα Εκίζογλου – Μαία – Ψυχολόγος και Σύμβουλος Γαλουχίας
Η Χρύσα Εκίζογλου με τη σειρά της μοιράστηκε μαζί μας κάποιες προτάσεις που θα κάνουν το ταξίδι του θηλασμού πιο ευχάριστο για σένα και το μωρό σου.
Αρχικά, εμπιστεύσου το σώμα σου και τη φύση. Ο θηλασμός είναι η φυσιολογική συνέχεια της κύησης. Αυτό σημαίνει πως έχεις γάλα προτού γεννήσεις, ακόμα και εάν χρειαζόταν να θηλάσεις ένα πρόωρο μωρό. Οι σταγόνες οι πρώτες από το πρωτόγαλα, είναι πάρα πολύ λίγες. Μιας και η χωριτικότητα του στομάχου του νεογνού σου είναι πάρα πολύ μικρή. Αυτό το γάλα είναι πολύτιμο και έχει πάρα πολλά αντισώματα. Φυσιολογικά το μωρό σου θα χάσει βάρος τις πρώτες μέρες.
Ο πρώτος θηλασμός
Ζήτησε να τοποθετήσουν το μωρό πάνω στο στήθος σου. Η επαφή δέρμα με δέρμα διευκολύνει και τον πρώτο θηλασμό, που ιδανικά πρέπει να γίνεται μέσα στην πρώτη ώρα – η «χρυσή ώρα» – από τη γέννηση του μωρού. Εάν μια μητέρα δεν καταφέρει να θηλάσει την πρώτη ώρα, χρειάζεται να το κάνει το συντομότερο δυνατό.
Σκέψου πως το γυναικείο σώμα στη διάρκεια της εγκυμοσύνης προετοιμάζεται για τον επερχόμενο θηλασμό. Παράλληλα, και το έμβρυο προετοιμάζεται, πιπιλίζοντας τα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών του, ώστε να είναι έτοιμο για τον θηλασμό — τη φυσιολογική μετάβαση από τη μήτρα στη μητρική αγκαλιά.
«Η επαφή δέρμα με δέρμα είναι μια πρακτική που μπορεί να εφαρμοστεί ακόμα και σε περίπτωση καισαρικής».
Είναι η φυσιολογική συνέχεια από την ενδομήτρια στην εξωμήτρια ζωή. Η επαφή δέρμα με δέρμα έχει εξαιρετικά πλεονεκτήματα κυρίως για την προσαρμογή του νεογνού στην εξωμήτρια ζωή. Όσον αφορά τη μητέρα, φαίνεται πως η επαφή δέρμα με δέρμα με το μωρό της την πρώτη ώρα επηρεάζει θετικά το σύνολο των ωρών που το αγκαλιάζει συνολικά τις πρώτες μέρες.
– Τι μπορεί να κάνει μια μητέρα στην περίπτωση που απομακρυνθεί το μωρό;
Στην περίπτωση που απομακρυνθεί το μωρό από τη μητέρα (π.χ. γιατί χρειάζεται να παραμείνει στην ειδική μονάδα παρακολούθησης νεογνών), η μητέρα μπορεί να ξεκινήσει να ενεργοποιεί το μαστό της και να συλλέγει τις πολύτιμες σταγόνες του πρωτογάλακτος (το πρώτου γάλακτος δηλαδή) κάνοντας άμελξη με το χέρι.
Η άμελξη με το χέρι είναι μια χρήσιμη πρακτική για τη θηλάζουσα, την οποία μπορεί να εφαρμόσει στις περιπτώσεις που το μωρό δεν είναι μαζί της, σε περιπτώσεις πετρώματος και απόφραξης γαλακτοφόρου πόρου, αλλά και λίγες μέρες μετά τον τοκετό, που οι μαστοί θα είναι οιδηματώδεις, λόγω της σπαργής των μαστών.
Χρήσιμη πρακτική που χρειάζεται μια διευκρίνιση, σε σχέση με το πού τοποθετούμε τα δάχτυλά μας: χρειάζεται να μπουν αντιδιαμετρικά στα όρια του φυσιολογικού και του σκουρόχρωμου δέρματος (στα όρια της θηλαίας άλω).
Συνήθως το 3ο-4ο 24ωρο οι μαστοί γίνονται οιδηματώδεις. Πιθανότατα με καθυστέρηση σε περίπτωση καισαρικής τομής, οπότε μπορείς να κάνεις ανάστροφο μασάζ, για να αποσυμφορηθούν και να χρησιμοποιήσεις δροσερά επιθέματα, εάν νιώθεις ότι τα χρειάζεσαι.
Οι πρώτες βδομάδες είναι ιδιαίτερα απαιτητικές, γιατί το μωρό θηλάζει συχνά και ιδιαίτερα τη νύχτα μέχρι να εδραιωθεί ο θηλασμός – περίπου στους 2 μήνες. Επέλεξε θέσεις θηλασμού που είναι άνετες για σένα και το μωρό σου. Χρειάζεσαι ένα δίκτυο ανθρώπων που να υποστηρίζει την προσπάθειά σου στον θηλασμό.
Οι επαγγελματίες υγείας οφείλουν να είναι υποστηρικτικοί και εάν δεν γνωρίζουν οφείλουν να παραπέμπουν. Στην τηλεφωνική γραμμή υποστήριξης του μητρικού θηλασμού 10525 που λειτουργεί στο πλαίσιο της Εθνικής Πρωτοβουλίας Προαγωγής του Μητρικού Θηλασμού από το Ινστιτούτο Υγείας του παιδιού η Χρύσα Εκίζογλου και άλλες συνεργάτιδές της, λαμβάνουν κλήσεις τόσο από μητέρες, όσο και από επαγγελματίες υγείας. Η τηλεφωνική γραμμή είναι μία επιλογή βοήθειας. Αναζήτησε και άλλες.
Στόχευσε σε αποκλειστικό θηλασμό τους πρώτους 6 μήνες ζωής του παιδιού και έπειτα συνέχισή του με την εισαγωγή στερεών τροφών. Εάν χρειαστεί να δώσεις συμπλήρωμα με ξένο γάλα, προσπάθησε να διατηρήσεις και τον θηλασμό σου για όσο διάστημα μπορείς.
«Το μωρό χρειάζεται μία μαμά παρούσα και συναισθηματικά διαθέσιμη, που αγκαλιάζει ακόμα και αν δεν θηλάζει».
Εάν δεν τα καταφέρεις, αυτό δεν επηρεάζει τη μητρική σου επάρκεια. Να θυμάσαι πως ούτε ο τρόπος που γέννησες, ούτε η διάρκεια του θηλασμού καθορίζουν το πόσο καλή μαμά είσαι.
