Η Φιλαρέτη Κομνηνού δεν σταματά να αντιστέκεται στο “Misery” γύρω μας
- 10 ΔΕΚ 2025
Η Φιλαρέτη Κομνηνού είναι μία ηθοποιός που μοιάζει να έχει δοκιμάσει τα πάντα. Μπορεί αν τη γνωρίζεις κυρίως τηλεοπτικά να πιστεύεις ότι της ταιριάζουν οι ρόλοι των δυναμικών γυναικών που διεκδικούν τη ζωή με τους δικούς της όρους, αλλά αν την παρακολουθείς στο θέατρο ξέρεις ότι της ταιριάζουν και πολύ (πολύ) διαφορετικά πράγματα. Κάθε φορά που τη βλέπεις επί σκηνής η Φιλαρέτη Κομνηνού είναι μεταμορφωμένη σε κάτι που δεν περίμενες να δεις. Και φέτος το ίδιο συμβαίνει.
Η Φιλαρέτη Κομνηνού γίνεται η Άννι Γουίλκς του Misery, του θεατρικού έργου το οποίο βασίστηκε στο μυθιστόρημα του Stephen King και την κινηματογραφική μεταφορά του. Η Έλενα Καρακούλη σκηνοθέτησε τη σπουδαία ηθοποιό μαζί με τον Αναστάση Ροϊλό σε αυτό το θρίλερ που θα σε κάνει να κρατήσεις την ανάσα σου μέχρι να πέσει η αυλαία. Ταυτόχρονα η ερμηνεία της Φιλαρέτης Κομνηνού θα σε κάνει να δεις την Άννι Γουίλκς ακόμα και με τα μάτια της συμπόνιας. Γιατί για την ηθοποιό η Άννι Γουίλκς δεν είναι απλά μία παρανοϊκή θεατρική ηρωίδα, είναι ένα τραυματισμένο παιδί που νιώθει μία τρομακτική μοναξιά στον κόσμο των ανθρώπων.
Έχω διαβάσει το Misery, έχω δει την ταινία με τη συγκλονιστική Kathy Bates, αλλά μόλις η παράσταση ξεκίνησε η χημεία Αναστάση Ροϊλού και Φιλαρέτης Κομνηνού και η δεινότητά της στο να γίνεται κάθε φορά κάτι νέο στη σκηνή, ξέχασα ό,τι ήξερα. Η συνάντησή της με την Άννι Γουίλκς του Misery μοιάζει καρμική για την ίδια, ευτυχής στα δικά μου μάτια ως κοινό.
Η ηθοποιός πριν χρόνια, διδάσκοντας στη Δραματική Σχολή του Εθνικού είχε κάνει με τους μαθητές της «μία έρευνα πάνω στους χαρακτήρες των serial killers. Είχα φέρει και έναν ειδικό στο μάθημα για να μιλήσει με τα παιδιά και να τους εξηγήσει ποια είναι τα χαρακτηριστικά τους. Κι έλεγα “τώρα γιατί με ενδιαφέρει αυτό εμένα και κάνω όλη αυτή την έρευνα”. Έτσι κι αλλιώς οι serial killers παίζονται κυρίως από άντρες, αφού και το 95% των κατά συρροή δολοφόνων είναι άντρες», μού λέει. Τελικά όλη αυτή η έρευνα κι ακόμα περισσότερη της χρειάστηκε για την παράσταση Misery.
Για τη θεατρική της συνύπαρξη με την Άννι Γουίλκς, αλλά και το πώς αυτός ο ρόλος εναλλάσσεται φέτος στην καθημερινότητά της με αυτόν της δυναμικής και συγκροτημένης Αικατερίνης Χαριτάκη στη σειρά του Mega, Μια νύχτα μόνο, μιλήσαμε πρόσφατα με τη Φιλαρέτη Κομνηνού. Η ηθοποιός που, είμαι βέβαιη, συνεπαίρνει και σένα από τη σκηνή του θεάτρου, είναι και μία συναρπαστική συνομιλήτρια.
– Καταρχάς πόσο συχνά σας λένε μετά την παράσταση ότι δεν σας φαντάζονταν σε έναν τέτοιο ρόλο;
Μου το λένε πάρα πολλοί θεατές. Είναι μεγάλο το ξάφνιασμα και η έκπληξη κι από ανθρώπους που έχουν δει σχεδόν όλες τις παραστάσεις μου και με παρακολουθούν. Και στην επίσημη πρεμιέρα που ήρθαν πολλοί φίλοι και γνωστοί μού είπαν το ίδιο. Διαπιστώνουν όλοι ότι η μεταμόρφωση είναι σχεδόν εξωπραγματική και ως όψη και ως συμπεριφορά.
– Πώς ήρθατε κοντά σε αυτόν τον χαρακτήρα που είναι και σαν παιδί, είναι και απειλητική…
H επιθυμία μου να δοκιμάσω πράγματα και να κινηθώ σε άλλα μονοπάτι ήταν έντονη. Ήταν και αποτέλεσμα μιας έρευνας που έκανα πάνω στη συγκεκριμένη σκηνική συμπεριφορά. Όταν έρχεσαι αντιμέτωπη με έναν χαρακτήρα σε ένα θεατρικό έργο που έχει προκύψει από μία διασκευή πάνω σε ένα μυθιστόρημα και αυτός ο χαρακτήρας κινείται σε περιοχές παρανοϊκές από τη μία πλευρά, τραυματικές από την άλλη, περιοχές ακραίες και με μεγάλες διακυμάνσεις συμπεριφοράς, τότε χρειάζεται να συζητήσεις και με ειδικούς.
Δεν μπορείς να τους προσεγγίσεις αυτούς τους χαρακτήρες με το ένστικτο ή το ταλέντο μόνο. Χρειάζεται μια μελέτη πολύ συγκεκριμένη κι είναι κάτι που κάνουν και πάρα πολλοί ξένοι ηθοποιοί.
Επειδή δεν μπορείς να τους κατανοήσεις απόλυτα η μεγαλύτερη παγίδα είναι να τους κάνεις σχηματικούς, να κάνεις μία κατασκευή θεατρική. Πρέπει να βουτήξεις στο κίνητρο του γιατί συμπεριφέρονται έτσι για να κατακτήσεις την αληθοφάνεια. Κι ένα πράγμα που το έχουν επισημάνει όσοι είδαν την παράσταση είναι ότι όλα γίνονται με έναν τρόπο πάρα πολύ φυσικό, καθόλου θεατρικό κι εγκεφαλικό.
– Κι εγώ το ένιωσα αυτό όταν βρέθηκα στο κοινό, καθώς επίσης και την πολύ ωραία χημεία σας με τον Αναστάση Ροϊλό…
Ναι, θέλω να το πω κι εγώ αυτό για τον Αναστάση μου. Τον λέω “Αναστάση μου” γιατί είναι ένα αγόρι το οποίο το γνωρίζω από την εποχή της Θεσσαλονίκης, όταν ήταν στο Τμήμα Θεάτρου του ΑΠΘ κι εγώ δίδασκα. Είναι μέσα στην ευρύτερη οικογένειά μας γιατί είναι και ο νονός της εγγονής μου. Υπάρχει, λοιπόν, αυτή η εμπιστοσύνη ανάμεσά μας και ένας συντονισμός σκέψης, αισθητικής και γούστου. Με τον Αναστάση κύλησαν και οι πρόβες σχεδόν «αυτοματικά» χωρίς κανένα πρόβλημα γιατί και οι 2 ξέραμε ότι κάνουμε κάτι πολύ ριψοκίνδυνο και με τεράστια εξάρτηση ο ένας από τον άλλο,
«Όταν είναι ένα έργο που στηρίζεται σε 2 πρόσωπα, αν δεν υπάρξει αυτή η περίφημη χημεία που λέτε, δεν μπορεί να γίνει τίποτα. Εξαρτάται ο ένας από τον άλλο, από το βλέμμα του, από τα αντανακλαστικά του ακόμα. Το βασικότερο είναι ότι υπάρχει μία κοινή αισθητική στην υποκριτική προσέγγιση».
– Ποια είναι η σχέση σας με τα θρίλερ;
Εγώ από μικρό παιδί δεν άντεχα να βλέπω τις ταινίες που είχαν σχέση με τον Δράκουλα. Αυτές με τρομοκρατούσαν και τις απέφευγα. Ήταν το χειρότερό μου και μια-δυο φορές που είδα κάποιες ήταν σχεδόν τραυματική εμπειρία μέσα στον κινηματογράφο, Τα θρίλερ όμως τα καλοστημένα, όπως αυτά του μεγάλου μάστορα του είδους του Χίτσκοκ, ή άλλα όπως το Seven, που έχει και κάτι που συγγενεύει κάπως με το Misery, είναι για μελέτη. Η ανατροπή δηλαδή στο τέλος που εμφανίζεται ο Kevin Spacey ως serial killer είναι πραγματικά για μελέτη, όπως και η ερμηνεία του Joker από τον Joaquin Phoenix, που έχει όλη αυτή τη συμπεριφορά του ανθρώπου ο οποίος νιώθει ότι δεν μπορεί να επικοινωνήσει με τους άλλους και που κοινωνικά νιώθει εκτός, είναι καχύποπτος και επιθετικός όταν αισθάνεται ότι τον προσβάλουν ή τον κοροϊδεύουν.
– Το έχει και η Άννι Γουίλκς αυτό, σωστά;
Ναι, τους βλέπει όλους απέναντι και κάθε φορά που αισθάνεται ότι υποτιμά τη νοημοσύνη της ο Πολ Σέλντον, τότε εμφανίζεται η επιθετικότητα, αλλά και η ευρηματικότητα στο με ποιον τρόπο θα τον τιμωρήσει και θα τον αναγκάζει να κάνει αυτό που θέλει.
Η Άννι δεν είναι ακριβώς stalker όπως επιπόλαια κάποιος μπορεί να τη χαρακτηρίσει. Δεν είναι κάποια που παθιάζεται και έχει εμμονή με έναν διάσημο. Η δική της εμμονή είναι με μία λογοτεχνική ηρωίδα. Εκεί αισθάνομαι ότι αυτό το πλάσμα έχει μια τεράστια μοναξιά, μία ανικανότητα επικοινωνίας με τους ανθρώπους και καταφεύγει σε μία φανταστική συνομιλία με ένα πρόσωπο της φαντασίας ενός συγγραφέα.
Όταν, λοιπόν, αυτός τολμάει σε ένα μυθιστόρημά του να την αφήσει να πεθάνει, εκεί τρελαίνεται γιατί αισθάνεται ξαφνικά ότι έχει πέσει στο απόλυτο κενό. Λέει την περίφημη φράση στο έργο ότι «η Misery με κάνει να αισθάνομαι ότι δεν είμαι μόνη στον κόσμο». Και ακούω κι από πολλούς θεατές να λένε ότι αυτή την ηρωίδα δεν μπορείς απόλυτα να τη μισήσεις, τη λυπάσαι.
– Ποιο χαρακτηριστικό της αντιμετωπίζετε με τρυφερότητα;
Τη σχέση με τη μαμά της. Όταν λέω στο έργο τη φράση «ο μόνος άνθρωπος που δεν με απογοήτευσε ποτέ είναι η μαμά μου και η Misery» κάτι μέσα μου λιώνει. Αυτό το πλάσμα έχει μείνει, έχει καθηλωθεί -σαν καρφιτσωμένη πεταλούδα τη νιώθω- στην παιδική της ηλικία. Ουσιαστικά δεν έχει συναισθηματικά ενηλικιωθεί. Έχει μείνει εκεί. Ίσως γιατί είναι τα χρόνια της αθωότητάς της εκεί και αισθάνεται μόνο εκεί ότι συμβαίνει κάτι τρυφερό. Λέει και μόνη της ότι μόνο εκεί έγινε κατανοητή και αποδεκτή και «φεύγει» και βρίσκει καταφύγιο σε ένα μέρος που διαλέγει.
«Δεν ξέρω, εμένα με συγκινεί αυτό το πλάσμα. Κι αυτή είναι και η περιοχή που δούλεψα περισσότερο, γιατί δεν ήθελα να περιοριστεί ο ρόλος μόνο στην εγκληματική της φύση. Κι επειδή αυτό ένιωθα ότι δούλευα στις πρόβες όταν βλέπω ότι το λαμβάνουν και οι θεατές χαίρομαι».
– Η αλήθεια είναι ότι κι εγώ ένιωσα να την κατανοώ την Άννι…
Αυτή είναι η μεγαλύτερη επιτυχία. Εγώ είμαι ο ενδιάμεσος ανάμεσα σε ένα κείμενο ενός συγγραφέα και σε εσάς, το κοινό. Πρέπει να βρω έναν τρόπο να οδηγήσω τη σκέψη και το αίσθημα του θεατή στον κόσμο αυτού του ήρως. Αυτή είναι εμένα η δουλειά μου. Γι’ αυτό και είναι και μεγάλη παγίδα ο ρόλος να βγει, ας πούμε καρικατούρα. Και βέβαια φρόντισε γι’ αυτό και η Έλενα Καρακούλη. Κι όλοι οι συνεργάτες μας γύρω από αυτή την παράσταση, και η μουσική του Θοδωρή Οικονόμου, οι φωτισμοί του Νίκου Βλασόπουλου, τα σκηνικά της Εύας Μανιδάκη που σε έβαζαν στην ατμόσφαιρα του έργου, όλα μαζί.
– Είπατε και πριν ότι η ανάγκη σας να δοκιμαστείτε σε κάτι άλλο ήταν έντονη. Νιώθατε παλιότερα να σας δεσμεύει περισσότερο η εικόνα σας ή οι προσδοκίες των άλλων σε αυτά που κάνατε;
Έχω δοκιμάσει πάρα πολλά κατά καιρούς στο θέατρο. Αλλά το καταλαβαίνω και το αισθάνομαι ότι έχει περάσει και μία πολύ συγκεκριμένη εικόνα για μένα ως ηθοποιό, που συνήθως συμβαίνει μέσα από την τηλεόραση. Εκεί συνήθως μου δίνουν να παίξω ρόλους που είναι δυναμικές γυναίκες, που κινούνται σε ανώτερα κοινωνικά στρώματα, που εκπέμπουν και σκληρότητα μερικές φορές. Καμιά φορά γελάω και λέω «παιδιά ακόμα μία πλούσια θα παίξω; Τι έγινε;» (γέλια). Εκεί βλέπω λοιπόν ότι υπάρχει αυτή η ταύτιση που λέτε.
Και βέβαια φέτος το ότι παίζω σε μία σειρά, τη Μια νύχτα μόνο του Mega, ένα τέτοιο μοντέλο γυναίκας και μέσα στην ίδια εβδομάδα πηγαίνω στο θέατρο και παίζω αυτό που είδες κι εσύ που είναι εκ διαμέτρου αντίθετο έχει μεγάλο ενδιαφέρον.
– Πώς είναι αυτή η συνθήκη, το βράδυ ψυχοπαθολογία στο Misery το πρωί δυναμισμός στο Μια νύχτα μόνο;
Από εκεί που παίζω έναν διαλυμένο χαρακτήρα με συμπεριφορά καθόλου κανονική, την επόμενη μέρα πηγαίνω στο γύρισμα και παίζω μία γυναίκα πάρα πολύ συγκροτημένη και πάρα πολύ under control σε αυτό που κάνει. Έχει κι αυτή βέβαια το τραύμα της.
«Εγώ για να μην κάνω σχηματικά οποιαδήποτε ερμηνεία και για να με ενδιαφέρει, βάζω πάντα έναν βαθμό δυσκολίας ψάχνοντας για το κίνητρο κάθε ρόλου. Ψάχνω γιατί συμπεριφέρεται έτσι ένα άτομο κι αυτό αφορά και το θέατρο και τον ρόλο μου στη σειρά».
– Επιστρέφοντας στην παράσταση, αυτή μιλά με έναν τρόπο και για τον εγκλωβισμό στην επιτυχία, στις ιδιότητες, στα έργα μας. Νιώσατε ποτέ κάτι τέτοιο;
Εγκλωβισμένη όταν αισθάνθηκα μερικές φορές, φρόντισα να στρίψω σε άλλους δρόμους. Κάποιες φορές μπορεί να συμβεί, το θέμα είναι να το πάρεις είδηση και να μην αισθανθείς ότι μία επιτυχία ή μια επιβράβευση για μία συγκεκριμένη γκάμα ρόλων σού εξασφαλίζουν κάτι, να μην καθησυχάσεις. Είναι ανησυχητικό αυτό αν συμβεί γιατί χωρίς να το καταλάβεις αρχίζεις και επαναλαμβάνεσαι και μηρυκάζεις το ίδιο μοντέλο συμπεριφοράς και δεν εξελίσσεσαι τελικά. Φαντάζομαι λοιπόν, ότι μια 2 φορές που το αισθάνθηκα φρέναρα λίγο και έστριψα αλλού το τιμόνι.
– Τι βρίσκετε πραγματικά “misery” σήμερα;
Θα ήθελα να πω το αντίθετο, αλλά δυστυχώς η πραγματικότητα έχει τίτλο “misery”. Η πραγματικότητα που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια- και δεν μιλάω μόνο για τη χώρα μου αλλά και παγκόσμια- είναι misery. Έχει πέσει μια βαριά σκιά, μια απογοήτευση, απαισιοδοξία και αίσθηση ματαιότητας, ότι τα πράγματα θα κινούνται πάντα μέσα στη νοοτροπία της διαφθοράς, της λαμογιάς, της απάτης. Ενώ αισθάνεσαι ότι πάνε να γίνουν κάποια βήματα να αλλάξουν συμπεριφορές και νόμοι, τελικά έρχεται ένα αίσθημα ματαιότητας ότι όλα επαναλαμβάνονται και συνεχίζονται. Προσωπικά έχω τρομάξει με αυτή την έξαρση βίας σε όλα τα επίπεδα. Από τις γυναικοκτονίες μέχρι την εφηβική βία, είναι πολύ έντονη πια. Ειδικά στις ηλικίες των εφήβων, αυτό το είδος των συμμοριών εγώ δεν θυμάμαι να το είχαμε στα δικά μου χρόνια, ενώ πλέον είναι κι αυτή η νοσηρή κατάσταση που καταγράφουν τη βία με βίντεο για να το διοχετεύσουν στα social media.
Λες εντάξει αλλάζουν οι εποχές αλλά προς τα πού αλλάζουν και πού κατευθύνονται; Θα ήθελα να είμαι αισιόδοξη αλλά δεν βλέπω να υπάρχει φως.
– Ποιος είναι ο τρόπος αντίστασης απέναντι σε όλο αυτό;
Αυτόματα απέναντι σε αυτό εμπιστεύεσαι και ακουμπάς σε πολύ δικούς σου ανθρώπους, γιατί έχεις την ανάγκη να δημιουργήσεις την οικογένειά σου και δεν εννοώ τη φυσική. Χρειάζεσαι μία «συγγένεια» με άλλους ανθρώπους για να μην νιώσεις τελείως απομονωμένος, για να διαχειριστείς και να τα αντιμετωπίσεις με ψυχραιμία όλα αυτά.
Από εκεί και πέρα ο καθένας εφευρίσκει τον δικό του τρόπο για να αντισταθεί. Εγώ επειδή έχω σχέση με την Τέχνη, πολλές φορές καταφεύγω σε αυτήν και αντλώ κι από εκεί και έμπνευση για την ίδια μου τη δουλειά σε σπουδαίες ερμηνείες ή ακόμα και σε σκηνές, όπως για παράδειγμα όταν βλέπω στο Another Round τη σκηνή που βλέπεις τον Madds Mikelsen σε αυτόν τον ονειρικό, μαγικό και την ίδια στιγμή σπαρακτικό χορό που κάνει. Βλέπεις ένα σώμα, έναν άνθρωπο που ασφυκτιά και με τον τρόπο τον απελπισμένο που χορεύει θέλει να πετάξει σαν πουλί ή σχεδόν να δραπετεύσει.
«Είναι ανάγκη να βρεις μια πηγή έμπνευσης γιατί αλλιώς δεν μπορείς να αντέξεις την απόλυτη μιζέρια».
– Η ανάγκη για αντίδραση σάς πιέζει;
Αυτό που μπορεί να σε πιέσει είναι να πεις ότι εγώ δεν θέλω να λειτουργήσω παθητικά απέναντι σε όλα αυτά, αλλά ταυτόχρονα να αναρωτιέσαι «θα μπορώ όμως να κάνω κάτι αποτελεσματικό;».
Θυμάμαι, κάποτε που είχα ταξιδέψει στο Μεξικό, μού είχαν πει ότι μια ηθοποιός είχε βγει σε μία τηλεοπτική εκπομπή και είχε καταγγείλει ότι το ιστορικό κέντρο του Μεξικό είναι βρώμικο και με την εγκληματικότητα στα ύψη. Κι έκανε μία καταγγελία πολύ θυμωμένη αυτή η ηθοποιός, Την επόμενη μέρα βγήκαν τα συνεργεία καθαρισμού και καθάρισαν το κέντρο και βγήκαν οι φρουροί και ανέλαβαν δράση και η εγκληματικότητα σχεδόν εξαφανίστηκε. Και λέω κοίτα να δεις που είχε αποτέλεσμα.
Φιλαρέτη Κομνηνού: «Όταν διαμαρτυρόμαστε εδώ, αναρωτιέμαι ακούει κανείς; Ή μήπως τελικά μας θεωρούν λίγο ανώδυνους διασκεδαστές;»
Info: Τη Φιλαρέτη Κομνηνού τη βλέπεις στην παράσταση “Misery”, κάθε Κυριακή στις 21:15, Δευτέρα στις 21:00 και Τρίτη στις 20:00 στο Θέατρο Άνεσις. Εισιτήρια εδώ.
Στη σειρά του Mega «Μια νύχτα μόνο», κάθε Κυριακή με Τρίτη στις 21:00.
