ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Η Ελένη Βαΐτσου ξέρει ότι το «Ατυχές πήδημα ή παλαβό πορνό» είναι μια άχαστη θεατρική εμπειρία

Eleni Paulidi

Μια δασκάλα, ένα «ατυχές» βίντεο και μια ολόκληρη κοινωνία που στήνει λαϊκό δικαστήριο στην οθόνη του κινητού της. Το «Ατυχές πήδημα ή Παλαβό πορνό»* δεν είναι απλώς μια «παλαβή» κωμωδία, είναι ένας καθρέφτης που μας δείχνει, άλλοτε με γέλιο και άλλοτε με αμηχανία, πόσο εύκολα γινόμαστε κριτές των άλλων. H Ελένη Βαΐτσου από την άλλη, με ένα γοητευτικό  μείγμα ευαισθησίας και χιούμορ, μού μιλάει για τα ταμπού που πρέπει να σπάσουν, το γέλιο που γεννιέται από την αλήθεια και την εποχή που η ιδιωτικότητα φαντάζει πολυτέλεια.

Βασισμένη στο ανατρεπτικό σενάριο του βραβευμένου Ρουμάνου δημιουργού Radu Jude (Χρυσή Άρκτο του Φεστιβάλ Βερολίνου 2021), η θεατρική διασκευή «Ατυχές πήδημα ή Παλαβό πορνό» με την υπογραφή της Κατερίνας Παπαναστασάτου, φέρνει την ιστορία στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα. Με καυστικό χιούμορ, απρόσμενες ανατροπές και διαρκείς συγκρούσεις, μια απλή συζήτηση γονέων και εκπαιδευτικών μετατρέπεται σε αληθινή μονομαχία γύρω από τα ταμπού της σεξουαλικότητας, τους κοινωνικούς ρόλους, την ευθύνη του γονέα και τα όρια ανάμεσα στον ιδιωτικό και δημόσιο βίο. Με αφορμή λοιπόν την παράσταση που «πατά» ανάμεσα στο προσωπικό και το δημόσιο, η Ελένη Βαΐτσου μάς υπενθυμίζει πως όταν οι μάσκες πέφτουν, η αλήθεια μπορεί να είναι πιο σκληρή πιο αστεία απ’ όσο αντέχουμε.

Η Ελένη Βαΐτσου κάνει ένα «Ατυχές πήδημα ή παλαβό πορνό» μια άχαστη θεατρική εμπειρία Eleni Paulidi

Η Ελένη Βαΐτσου πιστεύει πως το «Ατυχές Πήδημα ή Παλαβό πορνό» σηκώνει συζήτηση

– Τι ήταν αυτό που στην ελληνική εκδοχή του «Ατυχές Πήδημα ή Παλαβό πορνό» σε έκανε να πεις “ναι, αυτή η ιστορία πρέπει να ειπωθεί εδώ”; Όταν διάβασες για πρώτη φορά το σενάριο, ποιο ήταν το πρώτο συναίσθημα που σου προκάλεσε;

Όταν διάβασα το διασκευασμένο σενάριο της Κατερίνας Παπαναστασάτου (δεν είχα δει ακόμη την ταινία) με εξέπληξε αρχικά η ωμότητα και ο καταιγιστικός ρυθμός του. Εξαρχής γίνεται φανερό πως πραγματεύεται ένα θέμα επίκαιρο, ένα θέμα που θεωρείται ταμπού και ταυτόχρονα αποκαλύπτει με καυστικό τρόπο την σοβαροφάνεια, την υποκρισία, την  τοξικότητα και την κακεντρέχεια που χαρακτηρίζουν μεγάλο μέρος της κοινωνίας μας.

Επίσης βρήκα τρομερά ενδιαφέρον, πέρα από την υπόθεση και το κείμενο, το γεγονός ότι είναι μια παράσταση που έπρεπε να αποδοθεί από μόνο 4 ηθοποιούς, ενώ οι χαρακτήρες είναι δεκάδες. Θεωρώ πως είναι πρόκληση για ένα ηθοποιό να καταφέρει να αλλάζει χαρακτήρα και ποιότητες μέσα σε δευτερόλεπτα.

– Με έναν τόσο «εμφατικό» τίτλο, οι πρώτες αντιδράσεις μπορεί να σοκάρουν. Τι πιστεύεις ότι θα κρατήσουν περισσότερο οι θεατές από την παράσταση, (πέρα από τον τίτλο;).

Όντως ο τίτλος είναι αιχμηρός, ίσως και σκανδαλωδώς προκλητικός για κάποιους. Αλλά νομίζω πως εκτός από ένα ίσως αρχικό σοκ, προκαλεί κυρίως περιέργεια ακόμη και γέλιο. Είναι φανερό πως πρόκειται για έναν τίτλο που έχει σκοπό να τραβήξει την προσοχή πάνω σε ένα θέμα που θεωρείται ταμπού.

Ελένη Βαΐτσου: «Το τι θα κρατήσει ο κάθε θεατής από την παράσταση εξαρτάται από τα ερεθίσματα που θα του δημιουργηθούν. Μια θεατρική εμπειρία είναι πολυεπίπεδη πάντοτε, αλλά ελπίζω να δει μια παράσταση για την οποία θα θέλει να συζητήσει φεύγοντας».

Η Ελένη Βαΐτσου κάνει ένα «Ατυχές πήδημα ή παλαβό πορνό» μια άχαστη θεατρική εμπειρία Αναστασία Γιαννάκη

-Το έργο κινείται ανάμεσα στη σάτιρα και το κοινωνικό δράμα. Υπήρξε στιγμή που γέλασες κατά τη διάρκεια των προβών, αλλά μετά σκέφτηκες “ωπ! Εδώ τα πράγματα είναι πιο σοβαρά”;

Πραγματικά δεν έχω υπάρξει σε άλλη δουλειά  μέχρι τώρα που να έχω γελάσει περισσότερο στις πρόβες. Όχι λόγω του έργου αλλά εξαιτίας των ανθρώπων. Όλη η περίοδος και η διαδικασία των προβών ήταν απολαυστική και τρομερά κεφάτη. Παρ’ όλα αυτά δεν αντιμετωπίσαμε το έργο ως κάτι ανάλαφρο και κωμικό, σταθήκαμε στη σοβαρότητα του συμβάντος. Δεν στοχεύουμε στο να βγάλουμε γέλιο, αλλά να παρουσιάσουμε τον παραλογισμό μιας κατάστασης που αποτελεί ευαίσθητο ζήτημα και μπορεί να προκαλεί φόβο, αμηχανία, λογοκρισία.

Ελένη Βαΐτσου: «Το γέλιο βγαίνει μέσα από τη διαπίστωση πως ακόμη και η υπερβολή των χαρακτήρων είναι γνώριμη. Είναι αστείο, γιατί είναι αληθινό».

Social media, στερεότυπα και θέατρο

Η Ελένη Βαΐτσου κάνει ένα «Ατυχές πήδημα ή παλαβό πορνό» μια άχαστη θεατρική εμπειρία Αναστασία Γιαννάκη

Μεταξύ άλλων η ιστορία θέτει το ερώτημα: πόσο ιδιωτική είναι τελικά η ζωή στη σύγχρονη πραγματικότητα; Εσύ έχεις νιώσει ποτέ την πίεση του δημόσιου βλέμματος ή over dose από τα social media;

Πιστεύω πως η ιδιωτικότητα είναι ένα δικαίωμα που σιγά σιγά αποποιούμαστε. Η ανάγκη για προβολή, η αυτοέκθεση, το τι θεωρούμε προϊόν προς πώληση, όλα έχουν θολώσει τα όρια ανάμεσα στο τι θεωρείται ιδιωτικό και τι προσφέρεται προς δημόσια τέρψη. Το φαινόμενο αυτό δεν αφορά πλέον μόνο πρόσωπα αναγνωρίσιμα λόγω επαγγέλματος, αλλά τους πάντες.

Τα social media μετατρέπουν την κάθε μας ενέργεια σε δημόσιο γεγονός, σε θέαμα.

Ελένη Βαΐτσου: «Έχουμε ανταλλάξει την ιδιωτικότητα μας με την ανάγκη για αναγνώριση, την ανάγκη για αποδοχή. Είναι αφελές και θρασύ να μιλάμε για πίεση του δημοσίου βλέμματος, όταν εμείς οι ίδιοι επιλέγουμε τι θα μοιραστούμε και πως θα το μοιραστούμε».

Η μόνη άβολη περίοδος για μένα υπήρξε όταν πρωτοξεκίνησα στην τηλεόραση, που με φωτογράφιζαν στον δρόμο κάποιες φορές, χωρίς τη θέληση μου. Από εκεί και πέρα χρησιμοποιώ τα social με απόλυτη συνείδηση και οτιδήποτε μοιράζομαι με τον κόσμο αποτελεί απόφαση και παραδοχή. Βέβαια δεν μπορώ να έχω έλεγχο πάνω σε ψεύτικα προφίλ ή deep fake ή AI σκευάσματα, αυτό είναι ένα άλλο θέμα. Φυσικά και έχω πάθει overdose κατά καιρούς.

Θεωρώ τα social τρομερά εθιστικά και με έχω πιάσει να αφιερώνω πολύ χρόνο. Πλέον έχω βάλει όριο στο πόση ώρα ασχολούμαι και απέχω συνειδητά από κάποια, γιατί η τοξικότητα με επηρέαζε σε ψυχολογικό επίπεδο.

 

– Το έργο αγγίζει στερεότυπα και κοινωνικές προκαταλήψεις. Ποιο ταμπού θεωρείς ότι πρέπει να αμφισβητήσουμε περισσότερο σήμερα;

Το συγκεκριμένο έργο αγγίζει στερεότυπα και κοινωνικές προκαταλήψεις γύρω από την ερωτική ζωή, τη γυναικεία σεξουαλικότητα, την ερωτική έκφραση. Το τι είναι αποδεκτό και τι όχι, τι θεωρείται ένοχο, τα κοινωνικά πρέπει και μη είναι ταμπού που πρέπει απαραιτήτως να αμφισβητηθούν.

Ελένη Βαΐτσου: «Αλλά αν πρέπει να διαλέξω ένα ταμπού από τα δεκάδες που μπορώ να σκεφτώ πως μας καταπιέζουν και μας περιορίζουν, θα ήταν αυτό γύρω από την ψυχική υγεία».

Πρέπει επιτέλους να σταματήσουμε να θεωρούμε την ψυχική ασθένεια σημάδι αδυναμίας και ντροπής. Δεν χρειάζεται να το αντιμετωπίζουμε με φόβο ή ενοχή και να υποφέρουμε σιωπηλά και μόνο η παραδοχή, η αποδοχή και η ειλικρίνεια απέναντι αρχικά στον εαυτό μας και μετέπειτα απέναντι στους άλλους δημιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες για φροντίδα και θεραπεία.

Έχοντας δει την ταινία ομολογώ ότι είμαι εξαιρετικά περίεργη για τη διασκευή του έργου. Το μοντάζ στην ταινία έχει πρωταγωνιστικό ρόλο, στην παράσταση ποιο θα έλεγες ότι είναι το ατού;   

Το θέατρο είναι μια συλλογική εμπειρία. Είσαι παρών την ώρα που συμβαίνουν όλα. Θα νιώσεις πως είσαι μέρος του έργου, όλα συμβαίνουν γύρω σου και δίπλα σου. Το γεγονός ξαφνικά σε αφορά. Δεν είσαι απλώς θεατής από απόσταση ασφαλείας. Υπάρχει αλληλεπίδραση και ο ρυθμός καθορίζεται από τους ηθοποιούς. Δεν θα μπορείς να πατήσεις το pause αν κάποια στιγμή νιώσεις άβολα.

Ελένη Βαΐτσου: «Ακόμη κι αν γνωρίζεις την ταινία, θα βιώσεις κάτι εντελώς διαφορετικό. Και μιας και δεν υπάρχει μοντάζ στο θέατρο θα επιλέγεις εσύ που θα δίνεις την προσοχή σου κάθε φορά». 

– Ως γυναίκα ηθοποιός, έχεις ποτέ νιώσει ότι ο χώρος του θεάτρου ή η κοινωνία σου βάζει περιορισμούς; Πώς τους αντιμετωπίζεις;

Αυτή την ερώτηση μπορεί να στην απαντούσα τελείως διαφορετικά πριν μερικά χρόνια και να σου έλεγα εμφατικά πως οι ίδιοι θέτουμε όρια στον εαυτό μας και περιοριζόμαστε μέσα σε κάποιο πλαίσιο από φόβο να δοκιμαστούμε, από φόβο μη κριθούμε αρνητικά ή από ανασφάλεια, αλλά πλέον δεν το πιστεύω. Προσωπικά βάζω κάποια όρια σχετικά με το τι είμαι διατεθειμένη να κάνω ή να θυσιάσω προκειμένου να πετύχω τους στόχους μου, αλλά πέρα από αυτό έχω βιώσει περιορισμούς στις εργασιακές ευκαιρίες.

Δεν έχει να κάνει με το ότι είμαι γυναίκα, αλλά με τον τρόπο που λειτουργεί ο χώρος του θεάματος. Η αντιμετώπιση είναι κάτι που προσπαθώ να το δουλέψω και δεν είμαι ακόμη σε θέση να δώσω καμία συμβουλή.

Eleni Paulidi

– Το έργο θίγει με έναν μοναδικό τρόπο θέματα όπως η σεξουαλική αυτοδιάθεση και η ελευθερία (ή μη) των επιλογών. Τι γεύση ελπίζεις να αφήσει στο ελληνικό κοινό;

Όπως ακριβώς αναφέρεις, το έργο θίγει θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα. Στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια θα έλεγα πως έχει σημειωθεί πρόοδος σχετικά με το θέμα της σεξουαλικής αυτοδιάθεσης και σιγά σιγά κινούμαστε προς το να αναγνωριστεί και συνταγματικά ως ατομικό δικαίωμα. Ως κοινωνία όμως θα έλεγα πως ακόμη έχουμε δρόμο να κάνουμε, γιατί παρόλο που η νέα γενιά είναι εμφανώς πιο ενημερωμένη, σε μεγάλο βαθμό μας κρατάνε πίσω προκαταλήψεις και παραδοσιακές αντιλήψεις γύρω από το φύλο και τη σεξουαλικότητα, που είναι βαθιά ριζωμένες στη δομή της κοινωνίας μας.

Παρ’ όλα αυτά η παράσταση μας δεν θεωρώ πως απευθύνεται σε συγκεκριμένο κοινό ούτε γίνεται διδακτική. Είναι σατιρικό δράμα. Ο καθένας θα βγάλει τα δικά του συμπεράσματα και θα κρατήσει ό,τι θέλει, μπορεί και τίποτα.

 

 

 

– Ελένη Βαΐτσου πιστεύεις ότι το θέατρο μπορεί να αλλάξει νοοτροπίες ή λειτουργεί κυρίως ως καθρέφτης της κοινωνίας μας;

Το θέατρο μπορεί να κάνει και τα 2. Θεωρώ πως είναι σε μεγάλο βαθμό η αντανάκλαση της κοινωνίας μας γιατί μέσα από τα έργα κάθε εποχής παρουσιάζονται οι αξίες, τα ήθη, τα κοινωνικά προβλήματα που επικρατούν. Οι χαρακτήρες των ηρώων εκφράζουν τις αγωνίες, τους αγώνες, τα όνειρα των ανθρώπων της δεδομένης περιόδου. Η τέχνη από πάντα ήταν ένα μέσω έκφρασης κυρίως σε περιόδους που δεν υπήρχε άλλη διέξοδος ή τρόπος να πεις τα πράγματα.

Παράλληλα μπορεί να επηρεάσει, να μετακινήσει, να ευαισθητοποιήσει τους ανθρώπους. Μέσα από τα ζητήματα που θίγονται κάθε φορά, προκαλεί τους θεατές να σκεφτούν διαφορετικά, να αμφισβητήσουν.

Ελένη Βαΐτσου: «Το θέατρο και γενικότερα η τέχνη έχει τη δύναμη να σε αλλάξει ακόμη και να καλλιεργήσει νέες συνειδήσεις». 

Η Ελένη Βαΐτσου «λιώνει» στις πρόβες, στο γυμναστήριο και σε TikTok που καθαρίζουν χαλιά

– Aν έπρεπε να περιγράψεις την καθημερινότητά σου με 3 λέξεις, ποιες θα διάλεγες;

Η καθημερινότητα μου είναι πολύ συγκεκριμένη τις τελευταίες βδομάδες: Πρόβα, γυμναστήριο, ύπνος.

Υπάρχουν ρόλοι ή ιστορίες που ονειρεύεσαι να παίξεις και ακόμα δεν έχει προκύψει η ευκαιρία;

.Δεν ονειρεύομαι μεγάλους ρόλους ή συγκεκριμένα έργα. Επιθυμώ καλές και αξέχαστες συνεργασίες. Εύχομαι να μου δοθούν ευκαιρίες να κάνω πολλά και διαφορετικά πράγματα και να δουλέψω με ανθρώπους που εκτιμώ και θαυμάζω.

Eleni Paulidi

Πέρα από το θέατρο και την υποκριτική, πώς εκφράζεις την προσωπική σου δημιουργικότητα και αυτοέκφραση;

Ξεκάθαρα η δουλειά μου είναι το καλύτερο μέσο προσωπικής έκφρασης. Δεν μπορώ να πω πως κάτι άλλο από όσα κάνω μου δίνει την αντίστοιχη δυνατότητα. Ίσως μόνο ο χορός σε κάποιο βαθμό, γιατί με απελευθερώνει. Αλλά δεν χορεύω τόσο συχνά πλέον. Έχω καταφύγει στο γράψιμο κατά περιόδους, αλλά κυρίως για να βγάλω από μέσα μου πράγματα που με βάραιναν τη δεδομένη στιγμή και τέρμα. Νομίζω πως το θέατρο είναι η μόνη σταθερά.

– Τι κάνει η Ελένη Βαΐτσου για να ξεφύγει από το άγχος της δουλειάς; Ένα μικρό guilty pleasure;

Γενικά η δουλειά μου δεν μου προκαλεί άγχος. Το να μην έχω δουλειά μου το προκαλεί! Σε γενικές γραμμές αυτό που με ξεκουράζει είναι το διάβασμα. Το μυαλό μου απορροφάται σε κάτι συγκεκριμένο και καταφέρνω να μη σκέφτομαι οτιδήποτε άλλο. Μπορώ να χαθώ για ώρες μέσα σε ένα καλό βιβλίο. Να χάσω την αίσθηση του χρόνου. Η ανανέωση έρχεται τις περισσότερες φορές μέσα από κάποιο ταξίδι ή εκδρομή. Μόνο τότε νιώθω πως ξεφεύγω πραγματικά και γυρίζω άλλος άνθρωπος!

Το guilty pleasure μου όμως είναι να βλέπω βίντεο που καθαρίζουν χαλιά στο TikTok! Όπως καθαρίζουν τα χαλιά, καθαρίζει και το μυαλό μου…

Αναστασία Γιαννάκη

Ατυχές πήδημα ή Παλαβό πορνό» INFO

ΠΛΥΦΑ ΚΤΗΡΙΟ 7Γ

Κορυτσάς 39, Αθήνα 104 47

  • ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ:

Πρεμιέρα Δευτέρα 20 Οκτωβρίου
Δευτέρα & Τρίτη, 21.00

  • ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 70’
  • Συντελεστές
  • Διασκευή: Κατερίνα Παπαναστασάτου
  • Σκηνοθεσία: Σωτήρης Ρουμελιώτης
  • Σκηνικά: Αιμιλία Κακουριώτη
  • Κοστούμια: Θεανώ Τσαλόγλου
  • Μουσική: Γιώργος Χρυσικός
  • Παίζουν: Άγγελος Ανδριόπουλος, Ελένη Βαΐτσου, Ελένη Δαφνή, Σπύρος Σουρβίνος

ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ ΕΔΩ