OPINIONS

«Εσείς πότε θα κάνετε παιδί;»: Η χειρότερη ερώτηση που μπορείτε να κάνετε σ’ ένα ζευγάρι

Unsplash

Σύμφωνα με τον Oscar Wilde, «δεν υπάρχουν αδιάκριτες ερωτήσεις. Υπάρχουν αδιάκριτες απαντήσεις». Κατά πάσα πιθανότητα ο Oscar δεν χρειάστηκε ποτέ ν’ απαντήσει στο γνωστό «πότε με το καλό θα κάνετε παιδάκι»; όπως τόσα και τόσα ζευγάρια από την εποχή του ως σήμερα.

Τους ακούω να ρωτάνε και με κυριεύει η ένταση. Άνθρωποι που απαιτούν από ανθρώπους απάντηση στο πότε θα κάνουν παιδί. Ό,τι πιο προσωπικό υπάρχει. Κοίτα να δεις πόση αδιακρισία χωράει μέσα σε 4 λέξεις μόλις.

Συγκαταλέγεται στις ερωτήσεις που εκφράζουν, υποτίθεται, ένα νοιάξιμο. Ρωτάμε κάτι γιατί θέλουμε να μάθουμε. Γιατί θα μας προσφέρει γνώση, ίσως μια χρήσιμη πληροφορία. Ρωτάμε επίσης από ενδιαφέρον. Εδώ τι ακριβώς σας ενδιαφέρει; Πιστεύετε πως η ευτυχία των ζευγαριών ολοκληρώνεται μ’ ένα παιδί. Καλά κάνετε, ως ένα βαθμό ισχύει. Το ζευγάρι όμως που μόλις ρωτήσατε πότε θα κάνει παιδί- γιατί δεν έχει κάνει ακόμα και άρα αυτό, θεωρείτε, πως αυτόματα σας δίνει το δικαίωμα να θέσετε το ερώτημα- αυτό λοιπόν το ζευγάρι, μόλις το κόλλησατε στον τοίχο. Το προβληματίσατε, ξανά.

Αν υπάρχει μια ερώτηση που πρέπει να τιμωρείται με πρόστιμο κάθε φορά που βγαίνει από τα χείλη μας, είναι αυτή. Κι ακόμα χειρότερα, η έντονη προτροπή, το ανυπόμονο, σχεδόν απεγνωσμένο «Άντεεε, κι εσείς με το καλό», το οποίο υπονοεί πως έχεις αργήσει να κάνεις κάτι που ήδη θα ‘πρεπε.

Δεν είναι απορία, είναι statement, κατευθύνεται από την προσωπική τοποθέτηση εκείνου που ρωτάει. Ο οποίος θεωρεί δεδομένο πως α) όλοι θέλουν ν’ αποκτήσουν παιδάκια και β) ότι μπορούν.

Είναι κουραστικό κι ανούσιο να ρωτάτε τον άλλο πότε θα κάνει παιδί. Αλλά δεν είναι μόνο τέτοιο.

Τη συνείδηση της ελληνικής κοινωνίας ανέκαθεν κυρίευε μια αρμαθιά από αβάσιμα συμπεράσματα. Όσο πιο στερεοτυπικό το σχήμα, τόσο πιο πειστικό και πιεστικό. Ανάλογες κι οι θεωρίες. Το αγόρι που είναι «αδερφή» γιατί κάνει παρέα με τα κορίτσια. Το κορίτσι που είναι «εύκολο» γιατί ντύνεται λίγο και βάφεται πολύ. Το ζευγάρι που «σίγουρα έχει πρόβλημα» γιατί «τι κάνει έναν χρόνο παντρεμένο;» αφού «για τι άλλο παντρεύεται ο κόσμος αν όχι για να κάνει παιδιά»; Κι από ‘κει, βουρ για το «συνήθως ο άνδρας έχει πρόβλημα» και στο «να δεις που είναι στέρφα, γι’ αυτό χώρισαν, γιατί δεν ‘του κάνε παιδιά». Κυριακή στο χωριό, έτος 1950.

Το άγχος που γεννιέται

Δύο είναι τα επικρατέστερα θύματα. Πρώτο το ζευγάρι που μόλις παντρεύτηκε. Μετά τον χρόνο, περίοδος χάριτος τέλος. Θέλουμε να μάθουμε τι κάνετε, γιατί το καθυστερείτε. Δεύτερο έρχεται το ζευγάρι που είναι μαζί για χρόνια, αλλά κοιλιά να φουσκώνει, δεν έχουμε δει ακόμα. Αμφότερα στο στόχαστρο του σχολιασμού. Από πού να πρωτοφυλαχθούν; από τη μάνα, τη θεία, τη γιαγιά που αρχίζει ν’ ανησυχεί και να το δείχνει; τον γνωστό που σε είδε τυχαία στον δρόμο και είπε να πετάξει την ερώτηση; τη φίλη που «θα σκάσει αν δεν ρωτήσει αν προσπαθείτε ή όχι»; τον συνάδελφο; ποτέ δεν ξέρεις από πού θα σου’ ρθει. Το μόνο σίγουρο είναι ότι από κάπου, θα σου ‘ρθει.

Το «πότε με το καλό» που κάνει κακό

Προκαλεί άγχος. Το άγχος δεν είναι κάτι αόριστο, προσδιορίζεται, σωματοποιείται αφού είναι πιθανόν να έχει αντίκτυπο στη γονιμότητα με πολύ συγκεκριμένο τρόπο. Ρώτησα τον μαιευτήτα- γυναικολόγο κ. Ανδρέα Κόμη, αν το άγχος που προκαλείται από όλη αυτή την πίεση των άλλων- σε συνδυασμό με την ανησυχία που ενδεχομένως έχει ένα ζευγάρι σ’ αυτή τη φάση- μπορεί να επιδράσει στην προσπάθειά του να τεκνοποιήσει.

Η γνώμη του ειδικού

Σύμφωνα με τον γυναικολόγο, το έντονο στρες επηρεάζει τον κύκλο της γυναίκας. «Μια γυναίκα με άγχος, μπορεί να παρουσιάσει δύο ειδών συμπτώματα. Το ένα είναι να έχει καθυστέρηση στην περίοδό της, να εμφανίσει δηλαδή αραιομηνόρροια και το άλλο να της έρχεται περίοδος πιο συχνά απ’ ό,τι συνήθως, δηλαδή στις 20 περίπου μέρες. Όλο αυτό έχει επίδραση στην ωορρηξία. Συνεπώς η γυναίκα είτε δεν ξέρει πότε είναι οι γόνιμες μέρες της, είτε δεν έχει καθόλου ωορρηξία, οπότε δεν μπορεί να συλλάβει» εξηγεί ο κ. Κόμης.

«Ο κανόνας είναι ένα ζευγάρι να προσπαθεί προγραμματισμένα για κάποιους μήνες προκειμένου να συλλάβει»

Σύμφωνα πάντα με τον ειδικό, αν ένα ζευγάρι κάνει προσπάθειες για ν’ αποκτήσει παιδί, καλό θα ήταν να ακολουθήσει τον σωστό τρόπο: Αυτός προϋποθέτει προγραμματισμένες επαφές για ένα έτος, όταν η ηλικία της γυναίκας δεν υπερβαίνει τα 35 έτη. Από τα 35 κι έπειτα ο χρόνος μειώνεται στο εξάμηνο.

Η λύση της εξωσωματικής απέχει πολύ από τις 4, 5 ή 10 προσπάθειες χωρίς αποτέλεσμα. Μετά από αυτό το χρονικό διάστημα και πριν από οποιαδήποτε απόπειρα υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, όπως επισημαίνει ο ειδικός, αυτό που πρέπει να γίνει είναι εξετάσεις που περιλαμβάνουν σπερμοδιάγραμμα για τον άνδρα και σαλπιγγογραφία για τη γυναίκα, έλεγχος στο θυρεοειδή και το ζάχαρο».

Και λίγη γνώση ακόμα

Αυτό που τονίζει ο γυναικολόγος και είναι πολύ σημαντικό είναι το εξής: «Οι πιθανότητες ενός ζευγαριού να συλλάβει όταν είναι όλα καλά δεν ξεπερνούν το 30-35%. Συνεπώς οι άνθρωποι δεν πρέπει να χάνουν την αυτοπεποίθηση και την αισιοδοξία τους επειδή δεν συνέλαβαν με την πρώτη ή δεύτερη προσπάθεια. Το «με την πρώτη» είναι πολύ σπάνιο και συμπτωματικό και συνήθως συμβαίνει σε ζευγάρια που είναι χαλαρά και-μ’ έναν σχεδόν μαγικό τρόπο- δεν έχουν αφήσει το στρες να τους καταβάλλει. Φράση κατακλείδα, αυτό που ξέρουμε ήδη: «Η ψυχολογική πίεση των συγγενών μπορεί να επιδράσει αρνητικά τις προσπάθειές τους. Αν μένουν πάνω κάτω με πιεστικούς γονείς και πεθερικά, ίσως επηρεαστούν, όλα παίζουν τον ρόλο τους».

Ένα ζευγάρι που μπαίνει στη διαδικασία να κάνει παιδί, χρειάζεται ηρεμία και προστασία από τον στενό του περιβάλλον. Επιθυμίες όπως αυτή είναι πάντα θεμιτές, κανείς άλλωστε δεν εύχεται δυνατά για τον ερχομό ενός παιδιού έχοντας κάποιο δόλο. Πρόκειται για μια εξέλιξη που μεταγγίζει σε όλους χαρά. Παράλληλα, όμως απαιτεί απίστευτη διακριτικότητα. Το ζευγάρι είναι ευάλωτο σε ό,τι πληροφορία λαμβάνει και φυσικά, ξέρει πώς ακριβώς σκεφτόμαστε εμείς οι απ’ έξω. Ας σταματήσουμε λοιπόν να το ρωτάμε τι κάνει στο κρεβάτι του.