OPINIONS

Όσκαρ 2023: Συμβατικά, ντεμοντέ κι όμως τόσο ελπιδοφόρα

AP©2023 /Chris Pizzello

Είμαι από τους κινηματογραφόφιλους εκείνους, που ποτέ δεν κατάλαβαν τη μανία με τα κινηματογραφικά βραβεία. Μια ταινία δεν «είναι καλή» επειδή κερδίζει Όσκαρ, BAFTA, Χρυσή Σφαίρα ή Χρυσό Φοίνικα. Στον κινηματογράφο, όπως και σε κάθε άλλη μορφή τέχνης, υπάρχει πάντα το υποκειμενικό κριτήριο. Μια ταινία που μιλά σε εσένα για παράδειγμα, μπορεί σε κάποιον άλλο να περνά παγερά αδιάφορη. Και η αντικειμενικότητα; Τι γίνεται με ταινίες που είναι αναμφισβήτητα τεχνικά και καλλιτεχνικά άρτιες; Η ιστορία  έχει δείξει, πως ακόμα και σε αυτές τις περιπτώσεις οι «μεγάλοι χαμένοι», μπορούν άνετα να εξακολουθούν να χαίρουν της εκτίμησης του κινηματογραφικού κοινού.

Τι έχει λοιπόν να προσφέρει στον σύγχρονο κινηματογράφο ένας θεσμός που κοντεύει να κλείσει αιώνα ζωής; Η 95η απονομή των βραβείων Όσκαρ, ήταν μια προσπάθεια «να σωθεί οτιδήποτε αν σώζεται» από τα ολισθήματα των τελευταίων χρόνων, φέρνοντας πίσω κάτι που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε Oscar Classic. Ήταν οικεία, καλόγουστη, ίσως ακόμα και καθησυχαστική. Δεν ταρακούνησε τα νερά και μας άφησε με την αίσθηση, ότι παρά το ότι πολλοί μιλούν για παρακμή του κινηματογραφικού θεσμού, στην πραγματικότητα, η Ακαδημία μοιάζει να έχει τα πάντα υπό έλεγχο.

Ο φιλικός οικοδεσπότης Jimmy Kimmel

Ήταν ξεκάθαρο ότι η βραδιά θα είχε συγκεκριμένο, παραδοσιακό πνεύμα, από τον εναρκτήριο μονόλογο του Jimmy Kimmel. Με μια ήπια αναφορά στο viral χαστούκι της περσινής απονομής και ένα αστείο με έμπνευση από την ταινία Babylon, που ξεσήκωσε το κοινό. Αλλά εκτός από τις μπηχτές του Kimmel στον Tom Cruise και στον James Cameron για το ότι έριξαν «άκυρο» στα Όσκαρ και δεν παραβρέθηκαν στο Dolby Theatre, o Kimmel φρόντισε να είναι ευγενικός, αποφεύγοντας προσεκτικά κάθε είδους αιχμή.

Το υπόλοιπο της φετινής απονομής των βραβείων Όσκαρ ήταν πιασάρικο και εξορθολογισμένο, χάρη σε μια σειρά έξυπνων αποφάσεων: Ζευγάρια παρουσιαστών προχώρησαν στην απονομή διαδοχικών βραβείων. Δεν υπήρχαν εκτεταμένες βαρετές στιγμές. Το σκηνικό χρησιμοποίησε εικόνες βίντεο δίνοντας έναν αέρα κομψότητας «το μέλλον συναντά τον παλιό κινηματογράφο».

Και οι μουσικές εμφανίσεις της βραδιάς ήταν εξίσου safe. Eίτε μιλάμε για την Lady Gaga που έκανε μια lo-fi, all-in διασκευή του Hold My Hand, είτε για την φορτισμένη συναισθηματικά ερμηνεία της Rihanna με το Lift Me Up.

Οι συγκινητικές στιγμές των Όσκαρ

Ακούγοντας τους ευχαριστήριους λόγους του Ke Huy Quan, την γεμάτη ψυχή και αριστοκρατική Jamie Lee Curtis, την Michelle Yeoh που έγραψε ιστορία στα φετινά Όσκαρ, ή τον Brendan Fraser που έκανε μια ανέλπιστη, κινηματογραφική επιστροφή, ήταν εύκολο να αντιληφθούμε κάθε περίπτωση, ότι οι νικητές ήξεραν πόσο ασυνήθιστο ήταν το γεγονός ότι βρέθηκαν εκεί πάνω. Κάτι που ήθελαν να το νιώσουμε κι εμείς.

Επιστρέφοντας στην «ταινία που σάρωσε στα Όσκαρ»

Υπάρχει όμως ένας σημαντικός λόγος, που τα Όσκαρ 2023, μπορούμε να μπούμε ότι ήταν Oscar Classic. Επί σειρά ετών, μια και μόνο ταινία έτεινε να κυριαρχεί στα Βραβεία της Αμερικανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου. Τα τελευταία χρόνια, όμως, αυτό ήταν κάτι που δεν συνέβαινε.

Οι «προτιμήσεις» της Ακαδημίας έχουν καταρρεύσει με έναν indie, αβάν-γκαρντ τρόπο. Αν ψάχνεις για την τελευταία φορά που υπήρχε μια ταινία που σάρωσε στα Όσκαρ, θα πρέπει πιθανώς να επιστρέψεις στην απονομή των βραβείων του 2009 και την ταινία Slumdog Millionaire, η οποία κέρδισε 8 βραβεία.

Το Everything Everywhere All At Once, κατάφερε να εξασφαλίσει 7 βραβεία Όσκαρ και μάλιστα στις «μεγάλες» κατηγορίες: Ταινίας, σκηνοθεσίας, πρωτότυπου σεναρίου, μοντάζ, καθώς και τρία Όσκαρ ερμηνείας. Σκορ που την κάνει την μόνη εδώ και 95 χρόνια ταινία, που έχει καταφέρει κάτι τέτοιο και μόλις την τρίτη στην ιστορία του θεσμού με 3 βραβεία ερμηνείας, μετά τα A Streetcar Named Desire και Network.

Αναπόφευκτα, όλα αυτά χάρισαν στη βραδιά, μια σπάνια, συναισθηματική ενότητα.

Πριν από μερικούς μήνες, όταν για πρώτη φορά άρχισε να φαίνεται ότι το Τα πάντα Όλα, θα μπορούσε να είναι ένας σοβαρός υποψήφιος για το Όσκαρ Καλύτερης ταινίας, αντιμετωπίστηκε, εκ πρώτης όψεως, σαν μια σπάνια πιθανότητα. Μια επιλογή που αντανακλά τις ευαισθησίες μιας νέας γενιάς.

Ωστόσο, καθώς αποκαλύφθηκε πόσοι άνθρωποι – και όχι μόνο νέοι – είχαν ερωτευτεί το Everything Everywhere All At Once, έγινε φανερό ακριβώς γιατί η ταινία θα μπορούσε να κερδίσει, ακόμη και να σαρώσει.

Με κεντρικό άξονα, μια εξωφρενικά σουρεαλιστική ιστορία, επιστημονικής φαντασίας, χτισμένη γύρω από ένα συγκινητικό δράμα οικογενειακής απόγνωσης, το EEAAO, έγινε μια ταινία νέου τύπου Όσκαρ, ενώ ταυτόχρονα κράτησε κάτι από την vintage έννοια των οσκαρικών ταινιών  Όσκαρ.

Με ένα cast κυρίως ασιατικής καταγωγής ηθoποιών, που για καιρό δεν είχαν την ευκαιρία να παίξουν πολυεπίπεδους ρόλους στο Χόλιγουντ, η ταινία φάνηκε να ανακαλύπτει ξανά κάτι ουσιαστικό για το πώς το κοινό μπορεί να συνδεθεί με τις ταινίες.

Ταυτόχρονα, το Everything Everywhere δεν θα ήταν ποτέ το φαινόμενο των Όσκαρ, αν δεν ήταν μια box office επιτυχία 75 εκατομμυρίων δολαρίων. Και με αυτόν τον τρόπο, απέδειξε ότι οι DIY indie κινηματογραφικές παραγωγές, θα μπορούσαν να γίνουν επίσης μέρος αυτού που σώζει το παιχνίδι στο Χόλιγουντ.

Τι μπορούν να κάνουν τα Όσκαρ για τον σύγχρονο κινηματογράφο;

Τα Όσκαρ από καιρό σε καιρό τιμούν το τολμηρό και το νέο. Ταινίες όπως Gandhi, Rocky, Braveheart και Τιτανικός, είναι οσκαρικές ταινίες, με την παραδοσιακή έννοια.

Από την άλλη, ταινίες όπως το The Silence of the Lambs,το Midnight Cowboy, το No Country for Old Men ή το Moonlight, είναι ταινίες που, αν και τώρα τις θεωρούμε κλασικές, ήταν outsiders, έσπασαν κανόνες και άλλαξαν κινηματογραφικά πρότυπα, διδάσκοντας στο ευρύ κοινό, έναν νέο τρόπο να παρακολουθούν κινηματογράφο.

Και αυτό είναι το ουσιαστικό μέρος του τί μπορούν να κάνουν τα Όσκαρ, με τον ελαφρώς ανόητο τρόπο τους: Να χαρίσουν δηλαδή αναγνώριση, σε δημοφιλείς παραγωγές, που αντιπροσωπεύουν πρωτοποριακά επιτεύγματα. Το Everything Everywhere All at Once είναι ένα τέτοιο χαρακτηριστικό παράδειγμα.

Παρακολουθώντας την απονομή των Όσκαρ 2023, καθόλη τη διάρκεια της βραδιάς ολόκληρο το Dolby Theatre, παλλόταν από την αγάπη του για την ταινία.

Μπορούσες να διακρίνεις τον ενθουσιασμό, τον οποίο ενσαρκώνει η ίδια η ταινία. Ένα άνοιγμα σε ένα είδος δομικού παιχνιδιού στον κινηματογράφο, αλλά και ένα text book για το τί μπορεί να σημαίνει πραγματικά διαφορετικότητα στο Χόλιγουντ.