OPINIONS

Γιατί πρέπει να σταματήσεις να ψωνίζεις από το Shein, τώρα

@2022 Associated Press/Dieu Nalio Chery

Δεν είμαι άνθρωπος που του αρέσει να λέει στους άλλους τι να κάνουν και τι όχι. Ναι, η δουλειά μου σημαίνει ότι πρέπει να κάνω προτάσεις, όσον αφορά τη μόδα και το στιλ, αλλά ένα μεγάλο μέρος της είναι το να λέω και τη γνώμη μου. Δεν έρχομαι, λοιπόν, σε καμία περίπτωση να το παίξω Μεσσίας και να σου πω τι πρέπει να κάνεις και τι όχι.

Το αν θα επιλέγεις να ψωνίζεις από το Shein, στην τελική, είναι επιλογή  στην οποία ο καθένας έχει δικαίωμα. Παρ’ όλα αυτά, οφείλω να σου εξηγήσω τους λόγους που ΔΕΝ θα έπρεπε να ψωνίζει κανείς από το πλέον δημοφιλές, κινέζικο e-shop ρούχων (και όχι μόνο), γιατί κάπου εδώ, ερχόμαστε αντιμέτωποι με ζητήματα ηθικής. Και αυτό, υποκειμενικό είναι, αλλά οφείλω να πω την γνώμη μου πάνω σε αυτή την άθλια εταιρεία ρούχων που εκμεταλλεύεται με τον χειρότερο τρόπο τους εργαζόμενούς της.

Και αλήθεια, δεν βγάζω την ουρά μου απ’ έξω.

Γνωρίζω καλά ότι οι εργασιακές συνθήκες και σε άλλες γνωστές αλυσίδες μαζικής παραγωγής ρούχων, δεν είναι οι καλύτερες και παρ’ όλα αυτά, συνεχίζω να ψωνίζω από αυτά τα καταστήματα.

Το ASOS (ένα από τα αγαπημένα μου e-shop ρούχων -γιατί είναι από τα λίγα online καταστήματα στα οποία βρίσκω ρούχα στο νούμερό μου), είχε κατηγορηθεί πριν χρόνια για τις συνθήκες εργασίας του. Αλλά αυτό οδήγησε το brand στο να βελτιώσει το περιβάλλον και τα δικαιώματα των εργαζόμενών του.

Υπάρχουν πολλά «καμπανάκια» στη fast fashion γενικά, αλλά συνεχίζουμε να ενισχύουμε τις εταιρίες αυτές, γιατί πολύ απλά η μόδα λειτουργεί έτσι ως επί το πλείστον -ανεξαρτήτως οικονομικών ή πολυτελών brands για να είμαι ειλικρινής. Αλλά με το Shein έχει φτάσει ο κόμπος στο χτένι.

Το κατάστημα ιδρύθηκε το 2008 και από τότε, κατά καιρούς, ακούγονται διάφορα για τις πολιτικές της εταιρείας. Τώρα όμως, βγήκαν κι άλλες πληροφορίες στην επιφάνεια που θα σε κάνουν να εξοργιστείς με τις συνθήκες στα εργοστάσια/sweatshops που έχει στήσει το brand, με σκοπό τι; Να προσφέρει ρούχα με 4€ και 5€.

Όχι. Αυτή τη φορά δεν θα διαπραγματευτούμε τα ανθρώπινα δικαιώματα στον βωμό των τάσεων ή της γρήγορης μόδας.

Τα νέα στοιχεία για τις αισχρές πρακτικές του Shein

Μέσα από μια νέα έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το βρετανικό κανάλι Channel 4, ένας δημοσιογράφος έφερε στην επιφάνεια νέα στοιχεία για τις κακές εργασιακές συνθήκες του Shein. Το κανάλι έστειλε τον δημοσιογράφο-undercover, για να κατασκοπεύσει τις συνθήκες σε δυο εργοστάσια του Shein στην πόλη Guangzhou στο Hong Kong. Αυτά που ανακάλυψε, σοκάρουν.

Το Channel 4 ανακάλυψε ότι οι εργαζόμενοι παίρνουν τον βασικό μισθό των 4.000 yuan κάθε μήνα (περίπου 564€), για να δουλεύουν 18 ώρες την ημέρα. Μέσα σε αυτές τις 18 ώρες, πρέπει να φτιάχνουν 500 (!!!) ρούχα κάθε μέρα. Όταν δε, προσλαμβάνονται από την εταιρεία, τους κρατάει τον μισθό του πρώτου μήνα -εξήγηση δεν υπάρχει γι’ αυτό.

Σε ένα άλλο εργοστάσιο, η εταιρεία έμαθε ότι οι γυναίκες έπλεναν τα μαλλιά τους κατά τη διάρκεια του διαλείμματός τους (λογικό αν δουλεύεις κάθε μέρα 18 ώρες), και οι εργαζόμενες τιμωρήθηκαν με μείωση στο ημερομίσθιό τους, σε περίπτωση που κάνουν το παραμικρό λάθος στα ρούχα που ράβουν.

Στα 14 χρόνια λειτουργίας, το Shein (το οποίο προσφέρει στο e-shop του πάνω από 2.000 καινούργια styles κάθε μέρα), έχει κατηγορηθεί κι άλλες φορές για τις αισχρές εργασιακές συνθήκες του, αλλά και για την ωμή αντιγραφή των σχεδίων από ανεξάρτητους σχεδιαστές μόδας.

Η σιωπή-ενοχή, η δήλωση «του ποδιού» και η ευθύνη μας ως καταναλωτές

Φυσικά, και αυτές οι εργασιακές συνθήκες παραβιάζουν το εργατικό δίκαιο της Κίνας και φυσικά, το Shein σφυρίζει κλέφτικα όταν ζητείται να δώσει εξηγήσεις. Σύμφωνα με το The Cut, το οποίο επικοινώνησε με το Shein και ζήτησε δήλωση για τις κατηγορίες αυτές του Channel 4, η εταιρεία δεν απάντησε ποτέ.

Μίλησε όμως στο Business Insider και δήλωσε το εξής: «Οποιαδήποτε μη συμμόρφωση του εργασιακού κώδικα αντιμετωπίζεται άμεσα και οποιαδήποτε συνεργασία που δεν ανταποκρίνεται στα στάνταρντ της εταιρίας θα λήξει άμεσα». Κανονικά κουραφέξαλα για να ξεμπερδεύουν.

Τα ίδια είχαν δηλώσει και στις παλαιότερες κατηγορίες για τις ανήθικες και παράνομες συνθήκες εργασίας τους. Με λίγα λόγια, έχουν μια ετοιματζίδικη απάντηση για να ρίξουν στάχτη στα μάτια μας.

Παρ’ όλες τις κατηγορίες ανά τα χρόνια, το Shein παραμένει το πιο ισχυρό brand μαζικής παραγωγής ρούχων, αυτή τη στιγμή. Τα κέρδη του ξεπερνούν αυτά της Zara και της H&M, μαζί. Το Shein απέκτησε ακόμη μεγαλύτερη ζήτηση από το πρώτο lockdown κι έπειτα, μετά από ένα επιθετικό marketing στα social media (και όχι μόνο).

Μέχρι κι εγώ πείστηκα και ψώνισα ρούχα από το brand (η μια και μοναδική φορά). Είναι από τα αγαπημένα brands της Gen Z (α, ρε Gen Z υποτίθεται ότι είστε και η γενιά των ακτιβιστών και «υπερασπιστές» των ανθρωπίνων δικαιωμάτων), γεγονός στο οποίο οφείλει την τεράστια επιτυχία του.

Τα κέρδη του Shein για το περασμένο έτος, αγγίζουν το 1 δισεκατομμύριο(!!!!), ενώ τα social του ξεπερνούν τους 20 εκατομμύρια followers.

Για πόσο ακόμα όμως, πρέπει να στρέφουμε το βλέμμα από την σκληρή πραγματικότητα; Για πόσο ακόμη, θα αψηφούμε και θα κανονικοποιούμε την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον χώρο εργασίας; Δυστυχώς ή ευτυχώς έχουμε μερίδιο ευθύνης και εμείς σαν καταναλωτές.

Ας ξεκινήσουμε να ενημερωνόμαστε καλύτερα για τα brands από τα οποία αγοράζουμε ρούχα. Το κίνημα του “Who made my clothes?” που ξεκίνησε το 2013, δημιουργήθηκε με σκοπό να εμπνεύσει τη βιομηχανία της μόδας, να αλλάξει τις συνθήκες της ως προς το βιώσιμο κομμάτι της, αλλά και των εργασιακών συνθηκών των εταιρειών μόδας.

Ας μην πάνε όλοι οι αγώνες στράφι.

Ας αξιοποιήσουμε τη δύναμη που μας δίνεται σαν καταναλωτές για το καλό όλων.