Εσύ θα εμπιστευόσουν την πρώτη AI Υπουργό της Αλβανίας ή τον μέσο Έλληνα πολιτικό για να πατάξει τη διαφθορά;
- 12 ΣΕΠ 2025
Η ψηφιακή βοηθός Diella θα κάνει την Αλβανία «μια χώρα όπου οι δημόσιοι διαγωνισμοί είναι 100% απαλλαγμένοι από διαφθορά». Η Αλβανία έγινε η πρώτη χώρα στον κόσμο που διόρισε μια «υπουργό Τεχνητής Νοημοσύνης». Όχι ένα άτομο που θα επιβλέπει την ανάπτυξη και την ηθική χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στη χώρα, αλλά ένα εικονικό μέλος της κυβέρνησης, φτιαγμένο από pixel και κώδικα.Τα αλβανικά μέσα ενημέρωσης επαίνεσαν την κίνηση ως «μια σημαντική μεταμόρφωση στον τρόπο με τον οποίο η αλβανική κυβέρνηση αντιλαμβάνεται και ασκεί τη διοικητική εξουσία, εισάγοντας την τεχνολογία όχι μόνο ως εργαλείο, αλλά και ως ενεργό συμμετέχοντα στη διακυβέρνηση». Δεν είναι σενάριο επιστημονικής φαντασίας, συνέβη.
Ανακοινώνοντας τη σύνθεση της 4ης συνεχόμενης κυβέρνησής του στο συνέδριο του κυβερνώντος Σοσιαλιστικού κόμματος στα Τίρανα, ο πρωθυπουργός της Αλβανίας (από το 2013 κι αν με ρωτάς, αυτό είναι ξεκάθαρα προβληματικό) δήλωσε ότι η Diella που στην πύλη e-Albania είναι ντυμένη με παραδοσιακή αλβανική φορεσιά, θα γίνει «υπηρέτης των δημόσιων συμβάσεων», σε απλά ελληνικά θα αναλάβει όλες τις αποφάσεις σχετικά με τους δημόσιους διαγωνισμούς, καθιστώντας κάθε δημόσιο ταμείο που υποβάλλεται στη διαδικασία διαγωνισμού «απόλυτα διαφανές». Άρα, το πρώτο μέλος του υπουργικού συμβουλίου που δεν είναι καν άνθρωπος, αλλά έχει δημιουργηθεί εικονικά από την Τεχνητή Νοημοσύνη, θα πατάξει τη διαφθορά στην Αλβανία. Αυτό ακούγεται πολύ φουτουριστικό για να είναι αληθινό. Η Diella, που σημαίνει Ήλιος στα αλβανικά, κυκλοφόρησε για πρώτη φορά τον Ιανουάριο ως μία εικονική βοηθός τεχνητής νοημοσύνης στην πλατφόρμα e-Albania, βοηθώντας πολίτες και επιχειρήσεις να αποκτούν κρατικά έγγραφα. Η Diella Zadrimore είναι «μια ακόμη επιτυχία στη δέσμευση για έναν βαθύ ψηφιακό μετασχηματισμό» σύμφωνα με τον Edi Rama.
Δεν είναι ακριβώς Υπουργός αλλά ένα εργαλείο
Στην Αλβανία, ευθύνη για την ανάδειξη των νικητών των δημόσιων διαγωνισμών θα αφαιρεθεί από τα υπουργεία της κυβέρνησης και θα ανατεθεί στην Diella για να διασφαλιστεί ότι «όλες οι δημόσιες δαπάνες στη διαδικασία διαγωνισμών είναι 100% σαφείς», είπε ο Edi Rama. Δηλαδή, θα εξετάζει κάθε διαγωνισμό στον οποίο η κυβέρνηση συνάπτει συμβάσεις με ιδιωτικές εταιρείες και θα αξιολογεί αντικειμενικά τα πλεονεκτήματα καθενός, θα εξαλείψει τις δωροδοκίες και τις αναθέσεις σε φίλους και συγγενείς.Και θα έχει το δικαίωμα να «προσλαμβάνει συνεργάτες, συμβούλους από όλο τον κόσμο», καταρρίπτοντας παράλληλα «τον φόβο της προκατάληψης και της ακαμψίας της διοίκησης».
Γιατί το κάνει αυτό ο Edi Rama; Για τον πιο προφανή λόγο: Οι δημόσιοι διαγωνισμοί αποτελούν εδώ και καιρό πηγή σκανδάλων, διαφθοράς στην Αλβανία και κάπως πρέπει να γίνει το damage control (για τα μάτια του κόσμου;). Η καταπολέμηση της διαφθοράς, ιδίως στη δημόσια διοίκηση, αποτελεί βασικό κριτήριο στην προσπάθεια της Αλβανίας να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Κάτι που θέλει να πετύχει ο Edi Rama. Η Αλβανία βρίσκεται σε διαδικασία ενταξιακών διαπραγματεύσεων, εστιάζοντας σε τομείς όπως η ανταγωνιστικότητα και η ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς.
Η καταπολέμηση της διαφθοράς, ιδίως στη δημόσια διοίκηση, αποτελεί βασικό κριτήριο στην προσπάθεια της Αλβανίας να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Κάτι που θέλει να πετύχει ο Edi Rama.Η Αλβανία βρίσκεται σε διαδικασία ενταξιακών διαπραγματεύσεων, εστιάζοντας σε τομείς όπως η ανταγωνιστικότητα και η ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς. Οι θεσμοί έχουν συχνά υποδείξει το 2030 ως τον στόχο για τις πρώτες εντάξεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ιδιαίτερα για την Αλβανία.
Θα σου πω τι δεν σου λένε για τη Diella
Η κυβέρνηση δεν παρείχε λεπτομέρειες σχετικά με οποιαδήποτε ανθρώπινη εποπτεία στη λειτουργία του Diella, ούτε αναφέρθηκε στους κινδύνους ότι κάποιος θα μπορούσε να χειραγωγήσει το ρομπότ τεχνητής νοημοσύνης. Δεν είμαι 100% σίγουρη ότι οι Έλληνες ψηφοφόροι θα έλεγαν όχι σε μια Diella. Η έλλειψη ελέγχων, η αδιαφάνεια των κυβερνητικών δραστηριοτήτων, η αναποτελεσματική γραφειοκρατία, η ατιμωρησία της κυβέρνησης και η απάθειά μας (σκάνδαλα που δεν έχουν πολιτικό κόστος) είναι η πολιτική κανονικότητα και φέτος. Σχεδόν 10 στους 10 πολίτες της Ελλάδας θεωρούν διαδεδομένη την διαφθορά στη χώρα τους. Μήπως είναι η AI Υπουργός μια κάποια λύση;
