ΠΑΙΔΙ

11 φράσεις που λένε συχνά τα παιδιά όταν είναι δυστυχισμένα

iStock

Τα παιδιά μπορεί να μην γνωρίζουν ακόμα πώς να εκφράσουν σωστά τα συναισθήματά τους. Δεν έχουν τις εμπειρίες και τα συναισθηματικά εργαλεία που διαθέτουν οι ενήλικες, με αποτέλεσμα να στηρίζονται σε κάποιες φράσεις που συχνά παρερμηνεύονται ως υπερβολικές ή «δραματικές». Ωστόσο, σύμφωνα με τους ειδικούς, κάποιες από αυτές τις εκφράσεις αποτελούν ξεκάθαρα σημάδια βαθιάς δυστυχίας, τα οποία οι ενήλικες οφείλουν να αναγνωρίζουν.

Με βάση σχετικά στοιχεία 1 στα 5 παιδιά και έφηβοι έχει αντιμετωπίσει κάποια στιγμή στη ζωή του ψυχικά, συναισθηματικά ή συμπεριφορικά προβλήματα. Παρότι σπάνια θα πουν ευθέως «δυσκολεύομαι» ή «νιώθω απελπισμένο», η αλήθεια αυτή κρύβεται πίσω από καθημερινές φράσεις που συχνά περνούν απαρατήρητες. Παρακάτω θα δεις 11 φράσεις που λένε συχνά τα παιδιά όταν είναι δυστυχισμένα και τι πραγματικά σημαίνουν.

1. «Δεν με νοιάζει»

Μια από τις πιο παρεξηγημένες φράσεις. Συχνά εκλαμβάνεται ως αδιαφορία ή τεμπελιά, όμως στην πραγματικότητα δείχνει ψυχική εξάντληση και υπερφόρτωση συναισθημάτων.

Όπως εξηγεί η παιδοψυχίατρος Candida Fink, όταν ένα παιδί βιώνει έντονα συναισθήματα, το σώμα του αντιδρά όπως και ενός ενήλικα: αυξημένοι παλμοί, ένταση, άγχος. Το «δεν με νοιάζει» γίνεται ένας αμυντικός μηχανισμός για να αποφύγει την απογοήτευση και την ευαλωτότητα.

2. «Φοβάμαι ότι κανείς δεν θα με καταλάβει»

Παιδιά που έχουν συχνά νιώσει ότι τα απορρίπτουν ή τα υποτιμούν, αρχίζουν να πιστεύουν ότι δεν θα τα καταλάβει ποτέ κανείς. Αυτό δημιουργεί βαθύ αίσθημα μοναξιάς και μια αδυναμία να δουν «φως στο τούνελ». Γι’ αυτό, οι ειδικοί τονίζουν τη σημασία των ασφαλών χώρων, όπου τα παιδιά μπορούν να εκφράζονται χωρίς κριτική.

3. «Κανείς δεν με συμπαθεί»

Πολλοί ενήλικες το απορρίπτουν λέγοντας «υπερβάλλεις», όμως τα παιδιά μπορούν πραγματικά να νιώσουν έντονη απομόνωση, ειδικά στο σχολείο ή στην οικογένεια.

Η καθηγήτρια ψυχολογίας Nancy Darling σημειώνει ότι τα παιδιά συχνά δεν έχουν μάθει πώς να δημιουργούν φιλίες. Έτσι, η αίσθηση απόρριψης γίνεται ακόμα πιο ισχυρή.

4. «Δεν νομίζω ότι μπορώ να το χειριστώ»

Παιδιά που νιώθουν ότι «λυγίζουν» μπροστά σε μια δυσκολία, από μια σχολική εργασία μέχρι ένα οικογενειακό πρόβλημα, συχνά δεν έχουν τα λόγια ή τα εργαλεία για να διαχειριστούν την πίεση.

Η ειδικός παιδικής ανάπτυξης Claire Lerner επισημαίνει ότι όταν οι μεγάλοι υποτιμούν τα συναισθήματα των παιδιών, τα αποθαρρύνουν να μοιραστούν όσα νιώθουν.

5. «Φοβάμαι να ζητήσω βοήθεια»

Παιδιά που νιώθουν ότι πρέπει πάντα να είναι «δυνατά» ή ότι θα τα κρίνουν, δυσκολεύονται να ζητήσουν στήριξη. Συχνά το βλέπουν ως αποτυχία ή βάρος.

Η κλινική ψυχολόγος Eileen Kennedy-Moore τονίζει ότι το να ζητά κανείς βοήθεια είναι θεμελιώδης δεξιότητα, όμως πολλά παιδιά ντρέπονται ή φοβούνται να το κάνουν.

6. «Φταίω εγώ»

Πρόκειται για συνηθισμένη φράση σε παιδιά που έχουν μάθει να παίρνουν πάνω τους τις ευθύνες όλων, συχνά για να αποφύγουν συγκρούσεις. Η ψυχοθεραπεύτρια Imi Lo εξηγεί ότι αυτό το μοτίβο ακολουθεί συχνά το παιδί και στην ενήλικη ζωή, οδηγώντας σε χαμηλή αυτοεκτίμηση και υπερβολικό αίσθημα ευθύνης.

7. «Μακάρι να μπορούσα να ξεκινήσω από την αρχή»

Δεν αφορά ένα μεμονωμένο λάθος, αλλά ένα σωρευτικό αίσθημα δυσαρέσκειας και αδιεξόδου. Μια κακή βαθμολογία, ένας καβγάς με φίλους ή οικογενειακές εντάσεις μπορεί να κάνουν το παιδί να νιώθει ότι τίποτα δεν μπορεί να διορθωθεί. Οι γονείς πρέπει να εξηγήσουν ότι η αλλαγή είναι σημαντική, αλλά δεν λύνει τα πάντα ως δια μαγείας.

8. «Δεν θέλω να μιλήσω»

Η άρνηση επικοινωνίας δεν είναι πείσμα. Είναι άμυνα. Πολλά δυστυχισμένα παιδιά έχουν μάθει ότι όταν μιλούν, τα απορρίπτουν ή τα κρίνουν. Η σιωπή γίνεται τρόπος ελέγχου και προσωρινής απόδρασης από ένα συναισθηματικό χάος.

9. «Νιώθω χαμένο»

Αφορά παιδιά που βιώνουν σύγχυση, ανασφάλεια και δυσκολία στο να καταλάβουν ποια είναι και πού ανήκουν. Ακόμη και αλλαγές όπως μετακόμιση ή αλλαγή σχολείου μπορούν να προκαλέσουν αυτό το αίσθημα. Για ένα παιδί, τέτοιες αλλαγές είναι μεγάλοι σεισμοί στη ρουτίνα του.

 

 

 

10. «Όλα είναι άσκοπα»

Πίσω από αυτή τη φράση κρύβεται βαθιά απελπισία. Δεν προκύπτει από τεμπελιά, αλλά από την αίσθηση ότι καμία προσπάθεια δεν έχει σημασία. Οι ειδικοί τονίζουν ότι οι γονείς πρέπει να απαντούν με ενσυναίσθηση και όχι με βιαστικές φράσεις όπως «μη λες βλακείες».

11. «Φοβάμαι για το τι θα γίνει μετά»

Ο φόβος για το μέλλον είναι κοινός και στους ενήλικες, αλλά για ένα παιδί που ήδη νιώθει ανασφαλές, κάθε αλλαγή μοιάζει απειλή. Η ειδικός προσωπικής ανάπτυξης Ariane de Bonvoisin εξηγεί ότι τα παιδιά πρέπει να μάθουν ότι η αλλαγή είναι μέρος της ζωής και ότι η αγάπη των δικών τους παραμένει σταθερή.

Τα παιδιά μιλούν αρκεί να τα ακούσουμε πραγματικά

Οι φράσεις αυτές δεν είναι «δράμα», ούτε καπρίτσια. Είναι κραυγές για βοήθεια. Με προσοχή, ενσυναίσθηση και σταθερότητα, οι ενήλικες μπορούν να αναγνωρίσουν τα σημάδια και να δράσουν πριν η δυστυχία τους γίνει βαριά αποσκευή για την ενήλικη ζωή.