WATCHLIST

Το σύμπαν της Jessica Jones

Τι καθορίζει έναν σούπερ ήρωα; Οι υπερφυσικές ικανότητες; Τα fancy κοστούμια; Μήπως η (στυλιζαρισμένα φορεμένη) μπέρτα; Ή το τραυματικό παρελθόν; Στις περισσότερες περιπτώσεις σούπερ ηρώων, τα καθοριστικά στοιχεία που εντοπίζουμε – στην επιφάνεια, με την πρώτη προφανή ανάγνωση – είναι όλα αυτά μαζί.

Η Jessica Jones, ωστόσο, αποτελεί μια ιδιαίτερη περίπτωση σούπερ ηρωίδας. Από τους λιγότερο γνωστούς χαρακτήρες της Marvel, η Jessica Jones, τόσο στα βιβλία όσο και στην ομώνυμη σειρά του Netflix, που προβλήθηκε πριν λίγες εβδομάδες, είναι μια γυναίκα που, σε πρώτη ανάγνωση, δε διαθέτει απολύτως τίποτα ”υπερηρωικό” (sic).

Διαλυμένη ψυχολογικά, ζει σε ένα κατ’ ευφημισμόν διαμέρισμα, επιβιώνει δουλεύοντας ως ντετέκτιβ, καταναλώνει ολημερίς αλκοόλ, τρώει και κοιμάται ελάχιστα, φαίνεται να μισεί τους ανθρώπους και, κυρίως, είναι αηδιασμένη με τον εαυτό της. Όσο για τις υπερφυσικές της ικανότητες (μεγάλη μυική δύναμη, ψηλό άλμα), τις χρησιμοποιεί ελάχιστα, έχοντας πρακτικά ”ξεχάσει” το σχετικό της παρελθόν ως σούπερ ηρωίδα ”καριέρας”.

 

Η εικόνα της Jones, την οποία υποδύεται η εξαιρετική Krysten Ritter, μάς είναι πολύ οικεία. Είναι η εικόνα που παρουσιάζει η πλειοψηφία των ανθρώπων που προσπαθούν να συνεχίσουν τη ζωή τους μετά την παρατεταμένη έκθεση σε τραυματικά γεγονότα. Το μετατραυματικό σοκ της Jones οφείλεται στη συναισθηματική και σωματική κακοποίηση που έχει υποστεί από έναν άντρα που βρέθηκε στη ζωή της για μεγάλο χρονικό διάστημα, χωρίς τη θέλησή της.

Ο Kilgrave του David Tennant, ο supervillain της saga, μπορεί να ελέγχει το μυαλό των ανθρώπων και κατά τούτο να τους εξαναγκάζει σε πράξεις ανήκουστες για τους ίδιους. Με τον έλεγχο του μυαλού του εξανάγκασε τη Jessica να παραμείνει μαζί του για μεγάλο χρονικό διάστημα, κατά το οποίο βιάστηκε επανειλημμένα από τον ίδιο, έκανε εγκληματικές πράξεις κατόπιν εντολής του και παραμορφώθηκε σε έναν ολότελα διαφορετικό άνθρωπο από τη δυναμική και ανεξάρτητη σούπερ ηρωίδα που έσωζε κόσμο στο Hell’s Kitchen, αλλά και στο υπόλοιπο Manhattan.

Έναν χρόνο μετά το τέλος της ”σχέσης” της Jones με τον Kilgrave, από την οποία η ίδια κατάφερε να ξεφύγει με μεγάλη δυσκολία, ο τελευταίος προσπαθεί να ξαναμπεί στη ζωή της με τον συνήθη ύπουλο τρόπο του, έχοντας καταστρέψει στο μεταξύ τις ζωές πολλών άλλων ανθρώπων, εντείνοντας ακόμα περισσότερο το μετατραυματικό σοκ της Jones. Η ίδια αρχικά σκέφτεται να φύγει μακριά του, για να γλιτώσει από μια δύναμη που την υποτάσσει χωρίς να μπορεί να την ελέγξει.

Η πρώτη σκέψη της φαντάζει απολύτως λογική: γιατί να θέλει να μπει ξανά στο δρόμο ενός στυγνού εγκληματία που πρακτικά κατέστρεψε τη ζωή της; Εξάλλου, μέχρι στιγμής, ελάχιστοι άνθρωποι έχουν πιστέψει τους ισχυρισμούς της περί ελέγχου του μυαλού της από τον Kilgrave. Για τον περισσότερο κόσμο, η Jones είναι απλά ένας αυτοκαταστροφικός άνθρωπος, ψυχολογικά ασταθής και αναξιόπιστη ως προς την προσωπική της ιστορία.

 

Ακόμα και σε ένα από τα σύμπαντα της Marvel, όπου οι άνθρωποι έχουν δει με τα μάτια τους έναν ”μεγάλο πράσινο αγριεμένο τύπο να κατεδαφίζει κτήρια στη μέση της Νέας Υόρκης”, το προσωπικό δράμα της Jones, αυτό της ψυχολογικής και λεκτικής κακοποίησης, δε μπορεί να γίνει εύκολα πιστευτό.

Η οικειότητα που αισθανόμαστε με τη Jones συνίσταται ακριβώς σ’ αυτό το σημείο. Πόσες αντίστοιχες περιπτώσεις γυναικών γνωρίζουμε; Όχι, βέβαια, σούπερ ηρωίδες που μπορούν με το ένα χέρι να σταματήσουν ένα αυτοκίνητο. Γυναίκες δυναμικές, ανεξάρτητες, με δυνατή προσωπικότητα, αυτοπροσδιοριζόμενες ως ”φεμινίστριες”, που κάποτε τις ”κατάπιε” μια σχέση με – πολλά ή λίγα, δεν έχει σημασία – στοιχεία κακοποίησης, συναισθηματικής, ψυχολογικής και λεκτικής. Πόσες φορές αναρωτηθήκαμε αν πράγματι ”δεν τα ήθελαν και τα έπαθαν” οι συγκεκριμένες γυναίκες; Πόσο συχνά έχουμε συμπεράνει εύκολα ότι ”φταίνε οι ίδιες” για όσα έπαθαν, επειδή αποφάσισαν να υποβληθούν σε μια τέτοια ”τοξική” σχέση;

Η Jessica Jones, κάτω από την ”υπερηρωική επιφάνεια” είναι μια γυναίκα καθημερινή, που παλεύει με την τεράστια ζημιά που της προκάλεσε αυτός που την κακοποίησε και προσπαθεί να βρει ένα νόημα για να συνεχίσει φυσιολογικά τη ζωή της. Αντίστοιχα, ο Kilgrave, μακριά από τις υπερφυσικές του ικανότητες, είναι ένας ακόμα βίαιος sociopath που αποκτά προσωπική υπόσταση μέσα από τον βασανισμό άλλων ανθρώπων και την υποταγή τους στην εκάστοτε θέλησή του.

 

Μαζί, ως ”ζευγάρι”, συνιστούσαν έναν κύκλο θύματος – θύτη που βλέπουμε καθημερινά να υπάρχει γύρω μας, χωρίς καν να χρειαστεί να καταφύγουμε σε (δυσάρεστα) επίσημα στατιστικά στοιχεία.

Η Jessica Jones ζει με εφιάλτες, με διαρκείς αναδρομές στο κακοποιημένο παρελθόν της, μακριά από τους φίλους της και με τεράστια δυσκολία κοινωνικοποίησης, γιατί η ζημιά του Kilgrave στην ψυχή της είναι τεράστια. Διότι αυτός κατάφερε να ελέγξει τον τρόπο σκέψης της και, κυρίως, τον τρόπο με τον οποίο η Jones αντιλαμβανόταν τον εαυτό της.

”Δε φταις εσύ”, λέει κάποια στιγμή σε κάποιο άλλο θύμα του Kilgrave. Για τους άλλους το πιστεύει. Για τον εαυτό της, έχει ακόμα πολύ δρόμο. Ο δρόμος αυτός είναι εξαιρετικά δύσκολος, φέρνει στο μυαλό δυσάρεστες αναμνήσεις, απαιτεί αυτοθυσία και διαρκή προσπάθεια. Αλλά η ζωή της Jones είναι έτσι κι αλλιώς εδώ και πολύ καιρό μια διαρκής προσπάθεια. Όπως και η ζωή πολλών γυναικών που υπάρχουν στην πραγματικότητα και που προσπαθούν με παρόμοιους τρόπους να επιβιώσουν μετά την κακοποίησή τους.

Η Jessica Jones δεν είναι ”αντιηρωίδα”. Είναι μια καθημερινή ηρωίδα που επέζησε από μια τρομακτική, παρατεταμένη εμπειρία, και πλέον έχει αποφασίσει να εκριζώσει το κακό που της προκάλεσε αυτή την ψυχική και σωματική ζημιά. Είναι μια γυναίκα – έμπνευση, που αντιπροσωπεύει τη μικρή ηρωίδα που όλες έχουμε μέσα μας και που ανασύρεται στην επιφάνεια για να μας σώσει, χωρίς να περιμένουμε τη βοήθεια κάποιου τρίτου.

Μια σειρά που προσφέρει, πέρα από εξαιρετική φωτογραφία και ενδιαφέρουσες ερμηνείες, ωμές αλήθειες και που θυμίζει πράγματα που δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ. Δείτε την χωρίς δεύτερη σκέψη.