Μάνη off the beaten track (και ο κρυφός γαστρονομικός προορισμός της)

Αρχικά, διάλεξε να μείνεις κάπου εκτός των «κλασικών επιλογών» της Λακωνικής Μάνης– όπως το Λιμένι ή η Αρεόπολη. Μέρη όπως ο απόκρημνος Μέζαπος με την παραλία από κάτω, η Κοίτα (ή Κίττα), ένα τόσο δα χωριουδάκι κοντά στον Γερολιμένα, το Πόρτο Κάγιο κοντά στο Μαρμάρι και το Οίτυλο (το πάνω, όχι το Νέο δίπλα στο Λιμένι), είναι μέρη που ακούς μόνο τζιτζίκια, πουλιά, γρύλους και το απόγευμα λίγα πιτσιρίκια να παίζουν κρυφτό στην πλατεία, όπως πιθανότατα έπαιζες τα παιδικά σου καλοκαίρια στο χωριό. 

Οίτυλο, Μάνη

Αυτή τη φορά εγώ έμεινα στο Οίτυλο, στο Korona Boutique Hotel, ένα σύμπλεγμα μανιάτικων πετρόχτιστων κτιρίων, με τη χαρακτηριστική δωρική τοπική αρχιτεκτονική, αλλά πολύ άνετα δωμάτια, έξω από τα οποία δεν περνάνε ορδές τουριστών. Ακούς μόνο τη φύση. Σε δύο βήματα βλέπεις πιάτο τον κόλπο του Λιμενίου, ενώ προς τα πάνω βλέπεις τις κορυφές της Μάνης χωμένες σε σύννεφα.

To Korona Boutique Hotel

Είναι τέλεια αφετηρία για εκδρομές στη Μάνη όπως η πυργοπολιτεία της Βάθειας, το μαγικό πλωτό σπήλαιο του Διρού, ο φάρος στο ακρωτήριο Ταίναρο ή μαγικές παραλίες όπως η τοσοδούλα -πλην Χολιγουντιανή, αφού έχει πρωταγωνιστήσει στο Tempest του Mazursky με τον John Cassavetes και τη Susan Sarandon- Αλύπα.

Παραλία Αλύπα, Μάνη / iStock

Μπορούν όμως να σου οργανώσουν και προσωποποιημένες εμπειρίες φιλοξενίας, από ιδιωτικές εκδρομές με σκάφος κατά μήκος της άγριας ακτογραμμής της Μάνης μέχρι γαστρονομικά εργαστήρια που γιορτάζουν τη μοναδική κουζίνα της περιοχής.

Korona Boutique Hotel

Στα συν, το μανιάτικο πρωινό. Τραβηχτές πίτες, σφέλα, θυμαρίσιο μέλι, λαλάγγια, πίτες ημέρας (όπως η ανοιχτή μανιάτικη τυρόπιτα). Και αν δεν θες να κουνηθείς από το χωριό του Οιτύλου, στην πλατεία θα πιεις ελληνικό καφέ και θα φας σωστά σουβλάκια και μπιφτέκια, στο ίδιο μαγαζί. 

H αυλή του πρωινού στο Korona Boutique Hotel

Αντίστοιχα, μπορείς να κάνεις διαδρομές και περιπάτους στη γύρω περιοχή. Δεν θα αποφύγεις τελείως τα πιο πολυσύχναστα μέρη, αλλά ανάλογα με τις ώρες που θα κινηθείς, θα βρεις και αντίστοιχη άπλα. Θα σου προτείνω μερικά classics όπως τον Κουρμά στο Λιμένι για ψάρια και αστακούς, τον Μπαρμπά Πέτρο και τον Πούλο στην Αρεόπολη για τοπική κουζίνα (σύγκλινο, άγρια σπαράγγια, τσουχτή μακαρονάδα, κόκορα), τον Αλέπη για σουβλάκια και μπάλα – βγάζει προτζέκτορα έξω αν έχει αγώνα, την Bukka επίσης στην Αρεόπολη για ωραία κοκτέιλ και απρόσμενα ωραία και μη mainstream μουσική και τον 200 ετών φούρνο Το Ψωμί της Μηλιάς, για να πάρεις για το σπίτι λαλάγγια και παξιμάδια ή για τον δρόμο τραβηχτές και χορτόπιτα. 

Το εστιατόριο Aspasia στο Σταυρί

Όμως, το ωραιότερο μέρος για να φας στη Μάνη – και ένα από τα ωραιότερα στην Ελλάδα κατά τη γνώμη μου, είναι η Aspasia στο ορεινό χωριό Σταυρί, ένα χωριό στη μέση του πουθενά. Η Aspasia είναι το love project της Σταυριανής Ζερβακάκου, μιας chef που έχεις δοκιμάσει στο Annie’s Fine Cooking στον Νέο Κόσμο. Και δεν είναι καν love project. Είναι η ουσία της, το μυαλό της, η φαντασία της σε μορφή εστιατορίου. 

H Σταυριανή Ζερβακάκου

Και μην φανταστείς κανένα εστιατόριο δύστροπο. Μια φιλόξενη αυλή κάτω από μια χαρουπιά με τα μανιάτικα βότανα να μοσχοβολάνε, και μια ανοιχτή κουζίνα -κυριολεκτικά και μεταφορικά- σε κάνει να νιώθεις σαν να σε κάλεσε μια γυναίκα να φας στο σπίτι της. Και είναι περίπου έτσι, αφού μαζί με τη Σταυριανή στην κουζίνα είναι ο αδερφός της, στην αυλή τρέχει και παίζει ο γιος της, Ρομπίν και η μόνη «εξωοικογενειακή» που όμως είναι οικογένεια, είναι η ευγενέστατη κοπέλα που σερβίρει. 

Εστιατόριο Ασπασία

Άνοιξε το καλοκαίρι του 2023 και από τη στιγμή εκείνη αφηγείται την ιστορία της Μάνης με γεύσεις. Το όνομά του το πήρε από τη θεία της Σταυριανής—μια δυναμική κοσμοπολίτισσα διαμόρφωσε την κοσμοθεωρία της ανιψιάς της. Κοιτάζοντας και την ίδια μέσα από το τζάμι να μαγειρεύει, νιώθεις σύνδεση με τις μαμάδες και γιαγιάδες που υπήρξαν αφεντικά του σπιτιού στο παρελθόν της Μάνης.

Εστιατόριο Ασπασία

Δεν υπάρχει σταθερό μενού. Κάθε πιάτο γεννιέται από ό,τι προσφέρει ο κήπος, η θάλασσα και οι γύρω λόφοι εκείνο το πρωί. Κολοκυθάκια γεμιστά από το μποστάνι του γείτονα. Σύγκλινο σιγοβρασμένο σε κρασί με φλούδα πορτοκαλιού και φασκόμηλο. Ένα εκπληκτικό τοπικό surf and turf με γλυκάδια και γαρίδες του λακωνικού κόλπου. Γαλατόπιτα αρωματισμένη με άγουρα μούρα που μαζεύτηκαν λίγο έξω από την αυλή. Ακόμα και τα κουκούτσια από πεπόνι αξιοποιούνται ως φυσική πηκτίνη για να δέσει το ρυζόγαλο. Η βιωσιμότητα εδώ δεν είναι τάση- είναι παράδοση, που προέκυψε από την ανάγκη.

Εστιατόριο Ασπασία

Η διαδρομή της Σταυριανής προς την κουζίνα δεν ξεκίνησε από σχολή μαγειρικής, αλλά από τα βιβλία ιστορίας. Εκπαιδευμένη στις βαλκανικές και πολιτικές σπουδές, τελικά γράφτηκε στο Istanbul Culinary Institute, όπου οι πολύβουες ψαραγορές και τα υπόγεια μαγειρεία της Κωνσταντινούπολης ξύπνησαν το πραγματικό της κάλεσμα. 

Η επιστροφή και εγκατάσταση στη Μάνη δεν ήταν αποτέλεσμα νοσταλγίας, αλλά πεποίθησης και νοοτροπίας. «Σταθερό μενού σημαίνει τεμπελιά του chef», λέει συχνά. Στο Aspasia, αυτή η τεμπελιά δεν (μπορεί να) υφίσταται και η δημιουργικότητα γεννιέται από τον περιορισμό- κάθε μέρα είναι και μια πρόκληση να μεταμορφώσει ό,τι υπάρχει διαθέσιμο σε κάτι δικό της και των επισκεπτών της. 

Εστιατόριο Ασπασία

Αν συνεννοηθείς μαζί της πριν πας, μπορεί να σε κάνει συνένοχό της στην τροφοσυλλογή και να σε πάει μέχρι την Παναγία την Οδηγήτρια (ή Αγήτρια όπως τη λένε οι Μανιάτες) σκαρφαλωμένη στον βράχο του Κάβο Γκρόσο και μη ορατή από την ξηρά. Και στον δρόμο να σου δώσει να μασήσεις τα ανθάκια της βρούβας που έχουν ίδια γεύση με το λάχανο.

Το προζυμένιο ψωμί του Ασπασία

Κι όταν μετά από κανένα μισάωρο φτάσεις στον ανακουφιστικό ίσκιο της μικρής εκκλησίας που χτίστηκε κάπου στο 1200 μ.Χ. μπορεί να σε φιλέψει προζυμένιο δικό της ψωμί και τυρί και λίγο κρασί πριν γυρίσετε στο εστιατόριο. Ή να μαζέψετε αλάτι στις αλυκές κάτω από το κάστρο. Στην Aspasia θα δοκιμάσεις υψηλή γαστρονομία χωρίς καμία φανφάρα και φλύαρο εντυπωσιασμό. Και θα επιστρέψεις ξανά και ξανά. 

Ο φάρος στο ακρωτήριο Ταίναρο

Όπως και στη Μάνη και τα πολλά μυστικά της. Πηγαίνω περίπου 40 χρόνια κι ακόμα ανακαλύπτω κάτι σε κάθε μου ταξίδι, εμπιστέψου με.