Γιατί το EΚΚΟΜΕΔ χρωστάει μέχρι και στον Christopher Nolan και «γκοστάρει» 1896 επαγγελματίες;
- 24 ΙΟΥΛ 2025
Όλα ξεκίνησαν με αυτό το άρθρο του Variety, που εκθέτει τη χώρα μας. Μίλησε για τον ελέφαντα στο δωμάτιο (ΕΚΚΟΜΕΔ) και την καθυστέρηση στην καταβολή των επιστροφών επενδυτικών δαπανών (cash‑rebate). Στο Variety μίλησε ο επικεφαλής παραγωγής του Faliro House, που ανέλαβε τα γυρίσματα της ταινίας Odyssey του Christopher Nolan στην Ελλάδα ζητώντας μια απάντηση σχετικά με το πότε θα πληρωθούν οι Έλληνες παραγωγοί— και οι διεθνείς συνεργάτες τους.
«Τα πράγματα πάνε από το κακό στο χειρότερο», λέει ο Γιώργος Καρναβάς της εταιρείας παραγωγής Heretic, η οποία συμπαρήγαγε το επερχόμενο δράμα The Birthday Party με πρωταγωνιστή τον Willem Dafoe. Το ρεπορτάζ του Variety αναφέρεται και στην ταινία Maria του Pablo Larraín, σε συμπαραγωγή της Heretic, η ελληνική οφειλή προς την οποία είναι περίπου 350.000 ευρώ (σε απλήρωτες αξιώσεις επιστροφής χρημάτων που χρονολογούνται από τα γυρίσματα της ταινίας το φθινόπωρο του 2023 στην Ελλάδα. Από τις 4 χώρες που φιλοξένησαν και παρείχαν κίνητρα για την παραγωγή, η χώρα μας είναι η μόνη που δεν έχει ακόμη καταβάλει την πληρωμή της επιστροφής χρημάτων μέσω του ΕΚΚΟΜΕΔ).
Τι είναι το cash rebate;
Πρόκειται για ένα χρηματοδοτικό κίνητρο: Οι παραγωγές που γυρίζουν στην Ελλάδα μπορούν να πάρουν επιστροφή χρημάτων (μέχρι και 40% των επιλέξιμων δαπανών, υπό την προϋπόθεση ότι δε θα ξεπερνούν το 80% της συνολικής παραγωγής) για τα έξοδα που έκαναν στη χώρα (ενοίκια, συνεργεία, ξενοδοχεία κλπ). Έτσι η Ελλάδα γίνεται πιο ελκυστική για μεγάλες διεθνείς παραγωγές. Αρχικά, ο τομέας αυτός ήταν αρμοδιότητα του ΕΚΟΜΕ, τώρα όμως έχει αναλάβει το ΕΚΚΟΜΕΔ (Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου Οπτικοακουστικών Μέσων και Δημιουργίας) την ολοκλήρωση των αποπληρωμών.
Και το θέμα με τις καθυστερήσεις που παρατηρούνται στις αποπληρωμές του προγράμματος cash rebate εκ μέρους του ΕΚΚΟΜΕΔ έγινε διεθνής είδηση. Και το ερώτημα που γεννιέται στον μέσο άνθρωπο είναι ένα: Πώς θα εμπιστευτούν οι ξένοι παραγωγοί τη χώρα μας για να γυρίσουν εδώ τις ταινίες τους;
Η Ελλάδα, μέσω του cash-rebate για διεθνείς παραγωγές, προσπάθησε να ενισχύσει την κινηματογραφική βιομηχανία της, προσελκύοντας μεγάλα ονόματα (Christopher Nolan, Angelina Jolie).
Το νέο καθεστώς διαχείρισης μέσω του EΚΚΟΜΕΔ δημιουργήθηκε μετά τη συγχώνευση του ΕΚΟΜΕ με το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου το 2024, με στόχο ένα πιο αποτελεσματικό και διαφανές σύστημα χρηματοδότησης. Το EΚΚΟΜΕΔ είχε σταματήσει τις πληρωμές από τον Μάρτιο 2024, ενώ από τον Νοέμβριο 2024 δεν εγκρίνονται νέες αιτήσεις.
Τι απαντά το ΕΚΚΟΜΕΔ;
Δεν υπάρχει πρόβλημα ρευστότητας. Το 84% των έργων έχει ήδη πληρωθεί ή είναι σε τελική φάση πληρωμής. Οι καθυστερήσεις οφείλονται σε εσωτερική γραφειοκρατία..
Σύμφωνα με την καθυστερημένη ανακοίνωση του ΕΚΚΟΜΕΔ, μέσω του cash rebate, έχουν αποπληρωθεί συνολικά 222 επενδυτικά σχέδια με συνολική δημόσια χρηματοδότηση ύψους 148.395.959, ενώ στο πρόγραμμα αυτή τη στιγμή είναι ενταγμένα 173 επενδυτικά σχέδια, ελληνικά και ξένα, για τα οποία υπάρχει νομική δέσμευση αποπληρωμής, με ποσό που ξεπερνά τα 180 εκατομμύρια ευρώ. Τα τελευταία ωστόσο δεν αποτελούν «ληξιπρόθεσμες οφειλές», αφού συμπεριλαμβάνουν ακόμη και έργα που δεν έχουν καν ολοκληρωθεί, όπως για παράδειγμα η πρόσφατα γυρισμένη στην Πελοπόννησο Οδύσσεια του Christopher Nolan (Το The Odyssey υπέβαλε αίτηση τον Φεβρουάριο 2025 στο νέο πρόγραμμα -νόμος 5105/2024- και βρίσκεται υπό αξιολόγηση).
Τα θέματα ρευστότητας στις ελληνικές παραγωγές και το κίνημα Ορατότης Μηδέν
Εκατοντάδες παραγωγές βιώνουν κρίση ρευστότητας. 1896 παραγωγοί, σκηνοθέτες, ηθοποιοί, καλλιτεχνικοί, συντελεστές, τεχνικοί, διανομείς, αιθουσάρχες, καθώς και κάθε είδους εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον οπτικοακουστικό τομέα – εκπέμπουν σήμα κινδύνου για τους χειρισμούς και τα αποτελέσματα του Υπουργείου Πολιτισμού και της διοίκησης του ΕΚΚΟΜΕΔ τον τελευταίο χρόνο.
Τι υποστηρίζουν επώνυμα 1896 επαγγελματίες του ελληνικού κινηματογράφου;
Το πολυδιαφημισμένο πρόγραμμα εξωστρέφειας, δυστυχώς δεν αφορά στην εξωστρέφεια των ταινιών και των επαγγελματιών του τομέα, αλλά κυρίως στην ενίσχυση δράσεων, πολλές από τις οποίες είναι αμφίβολης ποιότητας, και στην εξωστρέφεια του ίδιου του οργανισμού. Συγκεκριμένα, από τα 1.700.000€ που έχουν ανακοινωθεί, μόνο οι 100.000€ προορίζονται για την διανομή των ελληνικών ταινιών, και μόνο οι 150.000€ για την παρουσία τους στο εξωτερικό.
Άρα, μιλάνε για το σκάνδαλο ΕΚΚΟΜΕΔ;
Υποστηρίζουν ότι ο οργανισμός έχει στελεχωθεί με πρόσωπα χωρίς καμία εμπειρία στον οπτικοακουστικό τομέα, κάτι που έχει οδηγήσει στην πλήρη αποδιοργάνωσή του. Επικρατεί διαρκής αβεβαιότητα ως προς τις διαδικασίες, η γραφειοκρατία αυξάνεται αντί να μειώνεται, λαμβάνονται αποφάσεις με χαρακτηριστική προχειρότητα, και δίνονται υποσχέσεις που δεν υλοποιούνται. Η λειτουργία της Γενικής Διεύθυνσης Κινηματογράφου, που διαχειρίζεται τα επιλεκτικά προγράμματα (πρώην Ε.Κ.Κ.), έχει υποβαθμιστεί. Διαπιστώνονται και εδώ καθυστερήσεις ως προς τις οικονομικές και νομικές υποχρεώσεις του φορέα και υποβάθμιση των έμπειρων στελεχών.
Λένε ότι ενώ έχει πλέον αποδειχθεί ότι τα χρήματα που επενδύονται στις οπτικοακουστικές παραγωγές επιστρέφονται στο ελληνικό δημόσιο με άμεσους και έμμεσους τρόπους και φόρους, το αποτέλεσμα όλων των παραπάνω είναι ότι το ΕΚΚΟΜΕΔ στην παρούσα συγκυρία αδυνατεί να επιτελέσει τους ρόλους του: τη στήριξη του ελληνικού σινεμά, την προσέλκυση ξένων επενδύσεων, τη διατήρηση θέσεων εργασίας, τη χάραξη στρατηγικής, την προβολή της χώρας μας διεθνώς και τη διατήρηση της κινηματογραφικής πολιτιστικής κληρονομιάς.
Υ.Γ.:Εδώ οι σκηνοθέτες και σκηνοθέτιδες, σεναριογράφοι, παραγωγοί, ηθοποιοί, διευθυντές και διευθύντριες φωτογραφίας, μοντέρ και μοντέζ, σκηνογράφοι, ενδυματολόγοι, μουσικοί, ηχολήπτες και ηχολήπτριες, μιξέρ και σχεδιαστές/ριες ήχου, μακιγιέρ και μακιγιέζ, κομμωτές και κομμώτριες, καλλιτέχνες ειδικών και οπτικών εφέ, animators, casting directors, line producers, διευθυντές και διευθύντριες παραγωγής, post-production coordinators, stuntmen και stunt coordinators, intimacy coordinators, διανομείς, αιθουσάρχες, διευθύνοντες & διευθύνουσες και υπεύθυνοι περιεχομένου πλατφορμών, υπεύθυνοι επικοινωνίας, και πολλοί άλλοι επαγγελματίες– ολόκληρο, δηλαδή, το οικοσύστημα της παραγωγής σινεμά και οπτικοακουστικού περιεχομένου στην Ελλάδα– που έχουν υπογράψει την ανοιχτή επιστολή- καταγγελία.
