Ο Φοίβος έδωσε εξηγήσεις γιατί έγραψε το «Επιτέλους» παρόλο που είναι άντρας
- 29 ΜΑΙ 2025
Μπορεί να υπάρχει τοξική θηλυκότητα, όπως ακριβώς υπάρχει και τοξική αρρενωπότητα, αλλά ο «τοξικός φεμινισμός» είναι άλλου παπά Ευαγγέλιο. Με μία μικρή αναζήτηση στο internet, βρήκα τον όρο και διάφορες αναφορές στους κινδύνους που φέρει ο «τοξικός φεμινισμός» για την κοινωνία που όλοι (#not) αγαπήσαμε. Σε ιστοσελίδες όπως Concerned Women for America, Mens Group και σε αντίτυπο μίας σχολικής εφημερίδας του Τέξας.
Είναι κάπως δύσκολο να καταλάβεις με την πρώτη ότι ο «τοξικός φεμινισμός» είναι ο τρόπος που αποκαλείται γενικά ο φεμινισμός από τους εκπροσώπους της manosphere κι όλους τους μισογύνηδες εκεί έξω. Είναι κάπως δύσκολο να καταλάβεις με την πρώτη, ότι απαντώντας αν το τραγούδι σου έχει σχέση με τον «τοξικό φεμινισμό», είναι σαν να αναγνωρίζεις ότι υπάρχει «καλός» και «κακός» φεμινισμός. Παρ’ όλα αυτά, Φοίβο, σε ευχαριστούμε που έγραψες το Επιτέλους κι ευχαριστούμε που ανέλαβες να εξηγήσεις τον αυτονόητο λόγο, που το έκανες.
Ο Φοίβος έγραψε το τραγούδι Επιτέλους που συμπεριλήφθηκε στον δίσκο της Καίτης Γαρμπή, Το Κάτι, το 2000. Ήταν ένα ντουέτο της με τη Νατάσα Θεοδωρίδου και 25 χρόνια μετά ζει μία δεύτερη άνθιση, αφού κυκλοφόρησε σ’ ένα βίντεο όπου διάσημες γυναίκες από κάθε χώρο, το τραγουδούν μαζί με την Καίτη Γαρμπή. Το Επιτέλους είναι ένας ύμνος στη γυναικεία αλληλεγγύη και στη στήριξη που χρειάζεται κάθε γυναίκα, για να φύγει από μία το λιγότερο τοξική, το περισσότερο κακοποιητική σχέση. Είναι ένα τραγούδι ενδυνάμωσης, τόσο απλά.
Η κυκλοφορία αυτού του βίντεο έφερε σχόλια και αυτά τα σχόλια έφτασαν στον Φοίβο. «Κάποιος φίλος μίλησε για τοξικό φεμινισμό, κάποια φίλη είπε ότι το τραγούδι αυτό μιλά για τον κανόνα και όχι για την εξαίρεση, κάποια φίλη έγραψε αν θυμάμαι σωστά: και να φανταστείτε ότι τους στίχους αυτού του τραγουδιού τους έγραψε άντρας», ήταν τα σχόλια στα οποία αναφέρθηκε ο Φοίβος, εξηγώντας ότι ένιωσε την ανάγκη να απαντήσει σε αυτά.
«Μόνο εγώ ξέρω γιατί έγραψα αυτούς τους στίχους και τι ήθελα να εκφράσω. Εννοείται, λοιπόν, ότι αυτούς τους στίχους τους έγραψε άντρας, γιατί πιστεύω ότι οι άντρες που συμπεριφέρονται κακοποιητικά στις γυναίκες, απλά δεν είναι άντρες, είναι αυτό που λέω η ντροπή των αντρών. Και εννοείται ότι το τραγούδι δεν έχει καμία σχέση με τοξικό φεμινισμό», είπε αρχικά ο Φοίβος.
Θα προσπεράσω συνειδητά το γεγονός ότι αναφερόμενος στον «τοξικό φεμινισμό» μπορεί να συμβάλει στο να διαιωνίζεται μία πεποίθηση που θεωρεί ότι ένα κίνημα υπέρ των δικαιωμάτων μπορεί να έχει θετική, αλλά και τοξική πλευρά.
Θα προσπεράσω και το στερεότυπο ότι μία φυσιολογική ανθρώπινη συμπεριφορά, είναι κάποιο χαρακτηριστικό που κάνει τον «άντρα».
Θα αναγνωρίσω τις μόνο καλές προθέσεις του. Ο Φοίβος συνέχισε λέγοντας ολόσωστα πράγματα για τα όσα τόσο καλά έγραψε πριν από 25 χρόνια.
«Απλά μιλάει για τα αυτονόητα. Κανένας άνθρωπος δεν είναι σωστό να υφίσταται λεκτική, ψυχολογική ή σωματική βία», αναφέρει για το Επιτέλους και κάπως επιβεβαιώνει όσα είχαμε καταλάβει 25 χρόνια τώρα. «Δεν ξέρω πώς κάποιοι αυτά τα αυτονόητα τα αντιλαμβάνονται ως τοξικό φεμινισμό», συμπληρώνει και δεν μπορώ παρά να συμφωνήσω μαζί του. Είναι κοινή η απορία μας.
Δεν ξέρω πώς μπορεί κανείς γενικότερα να αντιληφθεί τον φεμινισμό, ένα κίνημα που υποστηρίζει την αυτονόητη ισότητα στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις όλων των ανθρώπων που συμβιώνουν σε μία κοινωνία ανεξαρτήτως φύλου, ως κάτι που μπορεί να είναι τοξικό, Φοίβο μου.
Αυτοί που μιλάνε για τοξικότητα, είναι εκείνοι που μάλλον θεωρούν ότι κινδυνεύουν από την ισότητα να χάσουν τα δικαιώματά τους.
Ελπίζω να το έχουμε όλοι εμπεδώσει ως τώρα ότι η ισότητα όποιος κι αν τη διεκδικεί δεν «κλέβει» δικαιώματα από άλλες κοινωνικές ομάδες. Αυτό που κάνει είναι να εξαλείφει τα προνόμια που μόνο οι «εκλεκτές» ομάδες είχαν πριν επιτευχθεί. Κι αυτό, όσο να πεις, δημιουργεί μία αναστάτωση στις ομάδες των προνομιούχων, είτε αναγνωρίζουν την πηγή τους είτε όχι.
«Το τραγούδι φυσικά μιλά για την εξαίρεση και όχι για τον κανόνα. Γιατί θα πρέπει όλα να τα γενικεύουμε και να τα ισοπεδώνουμε; Θέλει να μας πει η φίλη που έγραψε το σχόλιο ότι πιστεύει ότι όλοι οι άντρες συμπεριφέρονται κακοποιητικά στις γυναίκες; Δυστυχώς κάποιοι άντρες, όχι όλοι, συμπεριφέρονται με αυτόν τον άσχημο τρόπο, είναι απαράδεκτο, αλλά είναι η εξαίρεση και όχι ο κανόνας. Ελπίζω να μην στενοχώρησα κανέναν με αυτά που είπα, αλλά ένιωσα την ανάγκη να απαντήσω σε αυτά τα σχόλια για να μην παρερμηνευτεί ο λόγος για τον οποίο έγραψα το τραγούδι», λέει ο Φοίβος στο τέλος του βίντεο, το οποίο δημοσίευσε πριν λίγο καιρό.
Δεν ξέρω αν είναι εξαίρεση ή ο κανόνας, ο καθένας κρίνει με βάση τη δική του ζωή, εμπειρία και βίωμα εδώ που τα λέμε για όλα αυτά, καθώς υπάρχει έλλειψη στοιχείων που θα δικαιολογούσε τη φράση “Not all men” ή που θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως απάντηση σε αυτήν.
Σίγουρα δεν είναι απαραίτητη καμία γενίκευση και κανένα τσουβάλιασμα, μεγάλο δίκιο έχει ο Φοίβος. Αυτό που χρειάζεται είναι σωστή καταγραφή.
Βλέπεις το πρόβλημα με τα στατιστικά που αφορούν την ενδοοικογενειακή βία, είναι ότι δεν καταμετρούν τους δράστες, καταμετρούν θύματα. Δεν μπορούμε να ξέρουμε αν όλα αυτά είναι κανόνας, εξαίρεση, μικρή μειοψηφία ή μεγάλη πλειοψηφία.
Δεν ξέρουμε πχ αν «1 στους 5 άντρες κακοποιούν» αν και ξέρουμε ότι το 30% των γυναικών και κοριτσιών 15 ετών και άνω έχουν δεχτεί έμφυλη βία από συντρόφους τους ή μη τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους.
Το σίγουρο είναι ότι οι άντρες που γράφουν τραγούδια για τη γυναικεία αλληλεγγύη και το σπάσιμο του κύκλου της κακοποίησης, όταν είναι τόσο ενδυναμωτικά όσο το Επιτέλους, μπορούν να είναι σύμμαχοι.
Και θέλουμε τραγούδια σαν αυτό. Θέλουμε και τέτοιους συμμάχους.
