Mama’s Skin: Τι ανάγκες έχει το δέρμα μιας γυναίκας αφού γεννήσει; Ένας πλήρης οδηγός από τη δερματολόγο

«Στο δέρµα της εγκύου συµβαίνουν πολυάριθµες ορµονικές και ανοσολογικές αλλαγές. Συνήθως είναι παροδικές και δεν φέρνουν σε κίνδυνο το έμβρυο ή τη μητέρα, Μετά τον τοκετό, σταδιακά αρχίζουν να βελτιώνονται» μού λέει χαρακτηριστικά η δερματολόγος Θεώνη Ματούλα στην οποία απευθύνθηκα προκειμένου να μου εξηγήσει τι ανάγκες έχει το δέρμα μιας γυναίκας αφού γεννήσει.

Πώς επηρεάζουν οι ορμόνες το δέρμα μετά τον τοκετό και ποιες αλλαγές παρατηρούνται σ’ αυτό; Τι μπορεί να κάνει μία γυναίκα για να  εμποδίσει την επιδείνωση των σκούρων κηλίδων και πανάδων που εμφάνισε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης στο πρόσωπό της; Ποια skincare συστατικά στα προϊόντα φροντίδας ή θεραπείες στο ιατρείο πρέπει να αποφύγει μία νέα μαμά; Παίζει ρόλο σ’ αυτό και ο θηλασμός; Πώς μπορεί να αντιμετωπίσει τις ραγάδες στο σώμα της;

Plus: Στο τέλος, η δερματολόγος μοιράζεται μια skincare routine που μπορείς να ακολουθείς αν είσαι νέα μαμά στο πρόσωπο και το σώμα σου.

Σε κάθε περίπτωση, αν είσαι νέα μαμά, αυτό που δεν πρέπει να ξεχνάς είναι πως τόσο η προετοιμασία όσο και η ενσυνείδητη αποδοχή/ επίγνωση του σώματος ως φορέα ζωής (εδώ η «μάχη» κερδίζεται μέρα με τη μέρα), σε συνδυασμό με την απαραίτητη στήριξη/ συμπαράσταση/ επικοινωνία, μπορούν να μετατρέψουν την όλη εμπειρία της εγκυμοσύνης σε πηγή ενδυνάμωσης και όχι ντροπής. 

Πώς επηρεάζουν οι ορμόνες το δέρμα μετά τον τοκετό και ποιες αλλαγές παρατηρούνται σ’ αυτό;

Τα επίπεδα των ορμονών αλλάζουν µετά τον τοκετό, συγκεκριμένα τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη πέφτουν κατακόρυφα στα χαμηλότερα επίπεδα που θα είναι ποτέ µέχρι την εµµηνόπαυση. Παράλληλα, ειδικά στις θηλάζουσες αυξάνεται και η προλακτίνη. Πιο συγκεκριμένα:

Ως αποτέλεσμα των ορμονικών μεταβολών, το δέρμα ταλαιπωρείται µε αποτέλεσμα να εμφανίζει ξηρότητα, μεγαλύτερη ευαισθησία καθώς και ορισμένα δερματικά εξανθήματα.

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, οι ελαστικές ίνες καθώς και οι κολλαγόνες ίνες του δέρματος διαστέλλονται και συχνά δεν επιστρέφουν στην αρχική τους κατάσταση. Έτσι, αμέσως μετά τον τοκετό, παρατηρείται µία χαλάρωση του δέρματος.

Η παραγωγή ιδρώτα αυξάνεται µε αποτέλεσμα µμεγαλύτερη απώλεια νερού. Η έλλειψη ενυδάτωσης αποτελεί µία από τις πιο αισθητές αλλαγές στο δέρμα µετά τον τοκετό. Η ξηροδερμία αντανακλάται στην έλλειψη φωτεινότητας του δέρματος.

Ο όγκος του αίματος αυξάνεται και η µικροκυκλοφορία του δέρματος επιβραδύνεται µε αποτέλεσμα το δέρμα να γίνεται πιο ευαίσθητο, ευερέθιστο και λιγότερο ανθεκτικό.

Τέλος, κατά την κύηση εμφανίζεται η µέλαινα γραµµή (µια σκούρα γραµµή που εκτείνεται κάθετα από το στέρνο µέχρι την ηβική σύμφυση και είναι πιο έντονη κάτω από τον ομφαλό), η οποία οφείλεται στην τοπική αύξηση των µελανινοκυττάρων (είναι πιο έντονη στις πιο μελαχρινές γυναίκες).Συνήθως η υπερµελάγχρωση υποχωρεί σταδιακά μετά τον τοκετό, ενώ σπανίως επιμένει για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Millennial mother with visible postpartum body marks in bed with baby

Τι ανάγκες έχει το δέρμα µετά τον τοκετό;

Η βασικότερη ανάγκη που έχει το δέρμα µιας γυναίκας µετά τον τοκετό είναι η ενυδάτωση, η αποκατάσταση της φωτεινότητας ,της σφριγηλότητας καθώς και η ενδυνάµωση και σύσφιξη του δερµατικού ιστού. Τέλος, στην πλειονότητα των νέων µαµάδων υπάρχει ανάγκη αντιµετώπισης των δυσχρωµιών που «άφησε» η εγκυµοσύνη.

«Μάσκα εγκυμοσύνης»: Τι μπορεί να κάνει μία γυναίκα για να εμποδίσει την επιδείνωση των σκούρων κηλίδων, πανάδων κλπ που εμφάνισε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης στο πρόσωπό της;

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, μπορεί να αναπτυχθούν συµµετρικές κηλίδες υπερµελάγχρωσης στο πρόσωπο, γνωστές ως µέλασµα κύησης/ χλόασμα/ «µάσκα εγκυμοσύνης» που εμφανίζεται σε μέτωπο, ζυγωματικά, μύτη ή άνω χείλος. Οι ορμόνες που ευθύνονται είναι τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη επειδή διεγείρουν την παραγωγή µελανινοκυττάρων στη βασική στιβάδα του δέρματος.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτές οι δυσχρωμίες τείνουν μετά το πρώτο εξάμηνο από τον τοκετό να εξαφανίζονται αυτόματα ή να ξεθωριάζουν. Ωστόσο, αν παραμείνουν ο δερματολόγος μπορεί να τις εκτιμήσει και να ξεκινήσει µία αγωγή λεύκανσης/αποχρωµατισµού. «Κάλλιον το προλαµβάνειν του θεραπεύειν» έλεγε ο Ιπποκράτης. Επομένως, προκειμένου να αποφύγει την εμφάνιση σκούρων κηλίδων, η έγκυος πρέπει να εφαρμόζει ανελλιπώς το αντηλιακό της προϊόν µε δείκτη SPF 50, να το ανανεώνει κάθε 2 ώρες, ανεξαρτήτως εποχής και να χρησιμοποιεί γυαλιά ηλίου, καπέλο, προστατευτικό ρουχισµό όταν πρόκειται να υποστεί αρκετή έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία. Επίσης, καλό είναι να εντάξει στην καθημερινή ρουτίνα της το πρωί έναν ορό µε βιταμίνη C που μαζί µε το αντηλιακό λειτουργεί ως ασπίδα απέναντι στην υπεριώδη ακτινοβολία.

Εάν έρθει αντιμέτωπη µε µέλασµα, εκτός των ανωτέρω πρέπει να απευθυνθεί στο δερµατολόγο της, ούτως ώστε να της χορηγηθεί ειδική αγωγή λεύκανσης µε βάση την υδροκινόνη, το τρανεξαµικό οξύ και άλλες λευκαντικές ουσίες, αναλόγως και µε την κατάσταση θηλασµού ή όχι, καθώς και ειδικά συµπληρώµατα διατροφής. Πολύ συχνά μπορεί να απαιτείται και µια σειρά στοχευµένων θεραπειών λεύκανσης και σε επίπεδο ιατρείου (peelings, µεσοθεραπείες κλπ) προκειμένου να απαλλαγεί από τις δυσχρωμίες.

Authentic Postpartum Body: Embracing Motherhood and Natural Beauty

Ποια skincare συστατικά στα προϊόντα φροντίδας ή θεραπείες στο ιατρείο πρέπει να αποφύγει μία νέα μαμά; Παίζει ρόλο σ’ αυτό και ο θηλασμός;

Να τονίσουμε ότι εάν µία νέα µαµά έχει επιλέξει να µη θηλάσει ΔΕΝ υπάρχει κάποιος περιορισμός σε συστατικά καλλυντικών (όπως υπάρχει κατά τη διάρκεια της κύησης) καθώς επίσης και σε θεραπείες στο ιατρείο. Μόνο σε περίπτωση θηλασμού (αποκλειστικού ή µη) οφείλει να αποφεύγει συστατικά όπως ρετινοειδή και παράγωγα αυτού (ρετινοΪκό οξύ, παλµιτικό, ρετιναλδεΰδη, αδαπαλένη, τρετινοΐνη, ταζαροτένη και ισοτρετινοΐνη). Άλλη µία ουσία που πρέπει να αποφεύγει είναι η υδροκινόνη, ισχυρό λευκαντικό συστατικό, διότι μελέτες έχουν δείξει ότι το 45% αυτού του συστατικού απορροφάται από το δέρμα µετά από τοπική εφαρμογή, οπότε μπορεί να καταστεί τοξικό.

Γενικά καλό θα ήταν να φροντίσει η νέα µαµά να επιλέξει προϊόντα που δεν περιέχουν :
– Parabens
– Σαλικυλικό οξύ, υδροξυοξέα
– Φθαλικές ενώσεις (Fragrance)
– Φορµαλδεΰδη, τολουόλιο, διυδροξυβενζένιο, αµινοφαινόλη
– Αιθέρια έλαια

Όσον αφορά θεραπείες, να τονίσουμε ότι κατά τη διάρκεια του θηλασμού απαγορεύεται οποιαδήποτε ενέσιμη θεραπεία καθώς και τα χημικά peelings. Μία πολύ καλή θεραπεία που εγώ προτείνω στις ασθενείς µου – νέες μανούλες είναι εκτός του ιατρικού καθαρισμού (µικροδερµοαπόξεση µε διαµάντι ή υδροµικροδερµοαπόξεση) είναι η αυτόλογη µεσοθεραπεία (PRP) είτε µε ενέσιμο τρόπο είτε µέσω microneedling τεχνικής. Είναι το µόνο απόλυτα φυσικό συστατικό, αφού γίνεται αιμοληψία, φυγοκέντρηση και απομονώνεται το πλάσμα του αίματος της εκάστοτε ασθενούς και στη συνέχεια ενίεται στο δέρμα µε σκοπό την αποκατάσταση της ενυδάτωσης, φωτεινότητας, σφριγηλότητας και γενικά την κολλαγονογένεση.

Δεν είναι όμως μόνο η επιδερμίδα του προσώπου που χρειάζεται φροντίδα αλλά και αυτή στο σώμα. Πώς μπορεί να αντιμετωπίσει τις ραγάδες στο σώμα της;

Σε ποσοστό 70-90% εμφανίζονται ραγάδες, συνήθως στην κοιλιά, στήθος, μπράτσα, γλουτοί, μηροί. Καθώς μεγαλώνει η κοιλιά και το στήθος ή µε την πρόσληψη βάρους διατείνονται οι ιστοί της μεσαίας στιβάδας του δέρματος σε πολύ μεγάλο βαθμό και δημιουργείται φλεγμονή και ουλή. Αυτή η φλεγμονή ευθύνεται για τις κόκκινες ραβδώσεις που όταν περνάει ο καιρός γίνονται λευκές λόγω έλλειψης κολλαγόνου. Μια μελέτη του 2013 έδειξε ότι μερικοί άνθρωποι είναι απλώς γενετικά πιο επιρρεπείς στο να εμφανίσουν ραγάδες από άλλους. Επίσης, σε άλλη έρευνα του 2017 φάνηκε ότι είναι πιο πιθανό να αποκτήσει ραγάδες µία γυναίκα εάν είναι νεότερη ή εάν παίρνει εύκολα και γρήγορα βάρος. Η χρήση κρεμών πλούσιων σε λιπαρά οξέα ω3, ω6 και ω9 βοηθούν στην πρόληψη καθώς στη θεραπεία τους ενισχύοντας την ανάπλαση και τη σταδιακή επούλωση. Συχνά όμως, για την πλήρη αποκατάσταση απαιτείται και περαιτέρω αντιμετώπιση µε CO2 laser και τοπικά συνδυασμό µε µεσοθεραπείες όπου ο αριθμός των συνεδριών (ανά μήνα) εξαρτάται από την έκταση και την ένταση του προβλήματος.

Η skincare routine που μπορείς να ακολουθείς αν είσαι νέα μαμά στο πρόσωπο και το σώμα:

ΠΡΟΣΩΠΟ

• Καθαρισμός με ήπιο προϊόν ανάλογα µε τον τύπο του δέρματος (πρωί-βράδυ)
• Serum με βιταμίνη C (το πρωί)
• Serum λεύκανσης (πρωί- βράδυ) εάν υπάρχουν δυσχρωμίες
• Extra: Serum υαλουρονικού οξέος για επιπλέον ανάγκες ενυδάτωσης (πρωί- βράδυ σε περιπτώσεις έντονης αφυδάτωσης)
• Ενυδατική κρέμα (ανάλογα µε τον τύπο του δέρματος) λίγο πιο πλούσια υφή από πριν, για να αποκατασταθούν τα επίπεδα υγρασίας και ο επιδερµιδικός φραγμός (πρωί-βράδυ)
• Αντηλιακό µε SPF 30 τουλάχιστον (κάθε 2 ώρες)

ΣΩΜΑ

• Σε στήθος – κοιλιά – πόδια – χέρια: Ειδικό ενυδατικό γαλάκτωµα για περιορισµό ή βελτίωση πιθανών ραγάδων ή για αποκατάσταση της ελαστικότητας του δέρματος.
• Πλούσια ενυδάτωση σε όλο το σώμα
• Ειδικό προϊόν ενυδάτωσης – περιποίησης θηλών
• Ειδικό συμπλήρωμα για τα µαλλιά ~ (συµβατά µε θηλασµό) µε αµινοξέα και βιταµίνες για την πρόληψη αντιδραστικής τριχόπτωσης μετά τον τοκετό.

Τα συγχαρητήρια της γρήγορης και ανανεωμένης επιστροφής- αν όχι περιττά- σίγουρα μπορούν να περιμένουν. Η τέλεια και αψεγάδιστη επιδερμίδα δεν υπάρχει, όπως και η τέλεια μητέρα.

Χρόνια Πολλά!

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ

ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ

Πρώτη Φορά Μαμά: Το αφιέρωμα του LadyLike για τη Γιορτή της Μητέρας