Μη μένεις μόνο στην εικόνα: Μια διαφορετική διάσταση για τη σχέση του μακιγιάζ με την κατάσταση ψυχικής υγείας
- 10 ΟΚΤ 2025
Η έννοια της ομορφιάς δεν ορίζεται μόνο απ’ όσα βλέπει κανείς κοιτώντας το είδωλό του στον καθρέφτη. Η ομορφιά είναι και αυτό που νιώθεις μέσα σου, αυτό που εκπέμπεις. Ο τρόπος που αντιμετωπίζεις τον εαυτό και τους γύρω σου.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας, δίνουμε μια διαφορετική διάσταση για τη σχέση ανάμεσα στο μακιγιάζ και την εκάστοτε κατάσταση ψυχικής υγείας: Πώς το ίδιο makeup look μπορεί να σημαίνει κάτι εντελώς διαφορετικό ανάλογα με τη στιγμή, το συναίσθημα ή τη φάση ζωής που διανύουμε.
Το μακιγιάζ μπορεί να αναδείξει χαρακτηριστικά, να εκφράσει διάθεση, ή ακόμη να φτιάξει μια εντελώς νέα ταυτότητα. Μπορεί να αποκαλύπτει στοιχεία της προσωπικότητας, αλλά μπορεί και να λειτουργεί ως μάσκα, μια μορφή προστασίας ή απόκρυψης.
Στο παρακάτω video, το makeup look παραμένει σταθερό, αλλάζουν οι περιστάσεις και τα συναισθήματα που το συνοδεύουν, υπενθυμίζοντας ότι πίσω από κάθε look, πίσω από κάθε πρόσωπο, κρύβεται μία μοναδική αφήγηση. Δεν βλέπεις πάντα πώς νιώθει κάποιος/α. Κάθε πλάνο αντικατοπτρίζει μοναδικές ιστορίες, ενισχύοντας το μήνυμα ότι πίσω από κάθε πρόσωπο και κάθε μακιγιάζ υπάρχει μια προσωπική, αθέατη εμπειρία. Μη μένεις μόνο στην εικόνα!
Βάφομαι για να νιώσω καλά, καλύτερα ή για να κρύψω πώς νιώθω;
Άλλοτε, ως μια πράξη τόνωσης της αυτοπεποίθησης, άλλοτε, ως τρόπος να ξαναβρούμε τον εαυτό μας μέσα στην καθημερινότητα, το μακιγιάζ συχνά μπορεί είναι ένας καθρέφτης της διάθεσής μας. Μια μορφή ενδυνάμωσης ή αυτοέκφρασης.
Για να κατανοήσουμε βαθύτερα αυτή τη σύνδεση, μιλήσαμε με τη ψυχολόγο Μαρία Αγγελάκη που μας εξηγεί πώς η σχέση μας με το μακιγιάζ μπορεί να αντικατοπτρίζει ή και να επηρεάζει την ψυχική μας υγεία.
Εξωτερική εικόνα και ψυχική κατάσταση: Ποια είναι η σχέση τους;
Η εξωτερική εικόνα και η ψυχική μας κατάσταση βρίσκονται σε μια αμφίδρομη και συχνά περίπλοκη σχέση. Η εξωτερική εμφάνιση –είτε πρόκειται για μακιγιάζ, είτε για ντύσιμο, είτε για περιποίηση του σώματος γενικότερα– μπορεί να λειτουργήσει ενισχυτικά στην αυτοπεποίθηση και την ψυχική διάθεση. Κατά αυτόν τον τρόπο, πολλοί άνθρωποι είναι πιθανό να δηλώνουν ότι νιώθουν πιο δυνατοί, πιο άνετοι και πιο «έτοιμοι» να αντιμετωπίσουν την ημέρα όταν έχουν φροντίσει την εμφάνισή τους. Αυτό δεν είναι επιφανειακό· έχει να κάνει με το πώς αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας και πώς νιώθουμε ότι μας αντιλαμβάνονται οι άλλοι.
Αντιστοίχως, η ψυχική μας κατάσταση επηρεάζει επίσης την εικόνα μας. Όταν κάποιος νιώθει καλά ψυχικά, αυτό πολλές φορές ενδεχομένως να αντανακλάται και στην εμφάνιση, όπως στη στάση του σώματος, στο βλέμμα, στο χαμόγελο, στην επιλογή ρούχων, στο μακιγιάζ. Αντίθετα, όταν βιώνουμε άγχος, θλίψη ή ανασφάλεια, μπορεί να παραμελούμε την εμφάνισή μας ή να μην έχουμε διάθεση να ασχοληθούμε με αυτή. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η σχέση αυτή επηρεάζεται και από τα κοινωνικά πρότυπα και τις προσδοκίες που ενυπάρχουν γύρω από την εξωτερική εικόνα. Κάποιες φορές, η πίεση να φαινόμαστε «όμορφοι» ή «τέλειοι» μπορεί να οδηγήσει στο αντίθετο αποτέλεσμα – δηλαδή, σε χαμηλή αυτοεκτίμηση ή άγχος όταν δεν ανταποκρινόμαστε σε αυτά τα πρότυπα.
Έτσι λοιπόν, η εξωτερική εικόνα μπορεί να λειτουργήσει ως εργαλείο έκφρασης, αυτοφροντίδας και ενίσχυσης της ψυχικής ευεξίας, αρκεί να προέρχεται από μια εσωτερική ανάγκη και όχι από εξωτερική πίεση. Η ισορροπία βρίσκεται στο να φροντίζουμε τον εαυτό μας, χωρίς να η αίσθηση της αξίας μας να εξαρτάται αποκλειστικά από την εικόνα που προβάλλουμε.
Πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος του μακιγιάζ στην αυτοφροντίδα και την ψυχική ισορροπία;
Ο ρόλος του μακιγιάζ στην αυτοφροντίδα και την ψυχική ισορροπία είναι σημαντικός, αλλά και πολυδιάστατος. Όπως είπαμε, από τη μία πλευρά, το μακιγιάζ μπορεί να λειτουργήσει ως εργαλείο αυτό-ενδυνάμωσης, δημιουργικής έκφρασης και ενίσχυσης της διάθεσης, ενώ από την άλλη, μπορεί να μετατραπεί σε πηγή πίεσης ή ακόμα και να συνδεθεί με κοινωνικά στερεότυπα που περιορίζουν αντί να απελευθερώνουν.
Η αυτή καθ’ αυτή διαδικασία του μακιγιάζ –το άγγιγμα του προσώπου, τα αρώματα των προϊόντων, τα χρώματα, η εστίαση στον καθρέφτη– μπορεί να αποτελέσει μια μορφή «ιεροτελεστίας» και αυτοφροντίδας. Είναι χρόνος αφιερωμένος στον εαυτό, που ενισχύει τη σύνδεση με το σώμα και την εικόνα μας.
Επίσης, για πολλούς ανθρώπους, το μακιγιάζ δεν είναι απλώς «κάλυψη», αλλά μορφή τέχνης και δημιουργικής έκφρασης, καθώς επιτρέπει την ανακάλυψη και αναδιαμόρφωση της ταυτότητας – είτε πρόκειται για μια πιο τολμηρή εμφάνιση είτε για μια πιο φυσική παρουσία. Τέλος, όπως δείχνουν και οι έρευνες, η χρήση makeup μπορεί να ενισχύσει την αυτοεκτίμηση, ιδιαίτερα όταν βοηθά το άτομο να αισθάνεται πιο «ολοκληρωμένο» ή πιο έτοιμο να αντιμετωπίσει τις κοινωνικές συνθήκες της ημέρας.
Παρ’ όλα αυτά, η κοινωνία κάποιες φορές μπορεί να επιβάλλει –έμμεσα ή άμεσα– την ανάγκη για μακιγιάζ, ιδιαίτερα στις γυναίκες, πχ ως ένδειξη επαγγελματισμού. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει πίεση, άγχος ή ακόμα και ενοχές όταν κάποιος/α/ο επιλέγει να μην το χρησιμοποιήσει. Ακόμα, υπάρχει ο κίνδυνος να ενισχύει μια κάποια εξάρτηση από την εξωτερική αποδοχή και όχι από την εσωτερική αποδοχή του εαυτού, ιδιαιτέρως εάν το μακιγιάζ χρησιμοποιείται αποκλειστικά για να καλύψει αισθήματα μειονεξίας ή για να «διορθώσει» μια εικόνα που θεωρείται κοινωνικά «ανεπαρκής». Η ουσία βρίσκεται στο να αποτελεί επιλογή – και όχι προσδοκία.
Το μακιγιάζ μπορεί να λειτουργήσει ως μέσο έκφρασης συναισθημάτων ή ψυχικής διάθεσης, αλλά, δεν μπορεί να θεωρηθεί από μόνο του αξιόπιστος δείκτης ψυχικής κατάστασης. Σε κάθε περίπτωση χρειάζεται η συνύπαρξη άλλων παραγόντων (όπως γενικότερες αλλαγές στην ζωή του ατόμου) για να πούμε ότι κάποιος μπορεί να δυσκολεύεται συναισθηματικά. Άλλωστε, ας μην ξεχνάμε πως το μακιγιάζ επηρεάζεται και από την μόδα και τα trends.
Πώς μπορούμε να διατηρήσουμε μια υγιή σχέση με την εικόνα μας μέσα από το μακιγιάζ;
Μια υγιής σχέση με την εικόνα μας δεν ξεκινά από το μακιγιάζ, αλλά από την εσωτερική συμφιλίωση με αυτό που είμαστε. Το makeup μπορεί να λειτουργήσει σαν καθρέφτης της δημιουργικότητας και της διάθεσής μας. Όταν υπάρχει εσωτερική σταθερότητα, το εξωτερικό γίνεται ένας ακόμη τρόπος να εκφράσουμε την ομορφιά μας.
Το μακιγιάζ μπορεί να είναι μέρος μιας ευρύτερης ρουτίνας φροντίδας του εαυτού – όχι για να φτάσουμε σε ένα «τέλειο» πρότυπο, αλλά για να τιμήσουμε τον εαυτό μας, να του δώσουμε σημασία και χώρο.
Μη μένεις στην εικόνα. Άκου, μίλα, στήριξε. Η κατανόηση θεραπεύει.
