WATCHLIST

Chernobyl: Η σειρά για την οποία θα μιλούν και οι επόμενες γενιές

Είναι λυπηρό, αλλά είναι αλήθεια. Έπρεπε να γυριστεί σειρά, 33 χρόνια μετά, για την πυρηνική καταστροφή του Chernobyl, ώστε να μάθουμε (οι νεότεροι κυρίως) για το τι συνέβη ακριβώς, πόσες ζωές χάθηκαν, τι σημαίνει αυτό και για τις επόμενες γενιές αλλά και πόσο διαχρονικά «σάπιο» είναι το πολιτικό σύστημα. Για εμάς που γεννηθήκαμε λίγους μήνες μετά τα γεγονότα του Chernobyl, η βασική πληροφόρηση περιορίζεται στο «πυρηνική καταστροφή που προκάλεσε θανάτους και γεννήσεις με δυσμορφίες». Ή μπορεί να είμαι μόνο εγώ και εσείς οι υπόλοιποι να καθίσατε να διαβάσετε περισσότερα για τη μεγαλύτερη πυρηνική καταστροφή στον πλανήτη.

Από την άλλη, δεν είναι τυχαίο που μετά την έναρξη της σειράς, κόσμος συρρέει στην περιοχή Pripyat που βρισκόταν δίπλα από την πυρηνική βάση για να κάνει ένα tour και να δει πώς είναι το μέρος σήμερα. Είναι μία πόλη φάντασμα και ζουν στο δάσος λύκοι, σκυλιά και μερικοί άνθρωποι που θέλουν να δουν πώς είναι να επιβιώνεις χωρίς τεχνολογία (δηλαδή hipsters).

Δες κι αυτό: After Life: ο Ricky Gervais παραδίδει μαθήματα ζωής

Η σειρά της HBO (σε συμπαραγωγή της Sky UK), ξεκίνησε το Μάιο και ολοκληρώθηκε αρχές Ιουνίου, μέσα από 5 ωριαία επεισόδια. Η σκηνοθεσία ανήκει στον Johan Renck και το σενάριο στον Craig Mazin. Τα γυρίσματα ξεκίνησαν στο νέο ασφαλή χώρο του Chernobyl το 2010, όπου έχει χτιστεί μία μεταλλική «ασπίδα» ύψους 100 μέτρων, πάνω από τον αντιδραστήρα Νο4 (στο σημείο της έκρηξης). To πρώτο επεισόδιο ξεκινά από τη στιγμή της έκρηξης του πυρηνικού αντιδραστήρα, που αρχικά θεώρησαν ότι ήταν φωτιά στην ταράτσα. Ξεκινάμε λοιπόν από εκείνο το βράδυ της 26ης Απριλίου του 1986 και φτάνουμε ένα χρόνο μετά και τη δίκη που έγινε για την απόδοση ευθυνών. Η συγκάλυψη και απόκρυψη γεγονότων ώστε να μην το μάθουν οι Η.Π.Α., η άρνηση των ευθυνών από τους μηχανικούς (που τιμωρήθηκαν μόνο με καταναγκαστικά έργα 10 ετών) και η αργοπορία εκκένωσης της πόλης μιλούν μέχρι και σήμερα για θεωρίες πολιτικής συνωμοσίας.

Η σειρά είναι πραγματικά καθηλωτική και βρίσκεται στην πρώτη θέση της λίστας με τη «δημοφιλέστερη σειρά όλων των εποχών». Η φωτογραφία είναι όσο «σκοτεινή» χρειάζεται και για να φαίνεται ότι εκτυλίσσεται στη δεκαετία του ’80, το cast αποτελείταιι από τη βρετανική «αφρόκρεμα», γεγονός που «κλωτσάει» κάπως αν σκεφτείς ότι όλοι έχουν ρώσικα επίθετα, κανονικά μιλούσαν ρώσικα και όχι άπταιστα βρετανικά (βλ. Γκορμπατσώφ). Παρόλα αυτά, η ερμηνεία του Jared Harris ως επικεφαλής του Ινστιτούτου Kurchatov, που καλείται να σώσει την κατάσταση είναι εξαιρετική, καθώς και η συνεργάτης στην επιχείρηση, Emily Watson. Όπως αποκαλύπτεται στους τίτλους τέλους, ο ρόλος της είναι fictional αλλά όχι εντελώς. Στην πραγματικότητα αντιπροσωπεύει τη μεγάλη ομάδα επιστημόνων που δούλεψαν ακούραστα και ατρόμητα στο πλάι του Valery Legasov, για να βρουν λύση. O Stellan Skarsgard είναι καθηλωτικός στο ρόλο του Boris Shcherbina, επικεφαλής του Συμβουλίου των Υπουργών. Ο Shcherbina, μαζί με τον Legasov, είναι οι άνθρωποι που μίλησαν ανοιχτά για όσα συνέβησαν στο Chernobyl, έθεσαν τη ζωή τους σε κίνδυνο και δεν φοβήθηκαν να τα βάλουν με την εξουσία. Ο Γκορμπατσώφ είχε δηλώσει ότι θεωρεί πως τα γεγονότα του Chernobyl ήταν η αληθινή αιτία της διάλυσης της Σοβιετικής Ένωσης.

Διάβασε κι αυτό: 5 σύγχρονες ταινίες που τα βάζουν με το «τέρας» του ρατσισμού

Οι απώλειες

Δεν υπάρχει ακριβής ενημέρωση για το πόσες ψυχές χάθηκαν από εκείνο το σημείο και μετά. Η ιστορία του πυροσβέστη που κλήθηκε να σβήσει τη φωτιά στην πρώτη γραμμή είναι αληθινή και άκρως συναισθηματική. «Κατέληξε» μετά από ένα μήνα στο νοσοκομείο έχοντας χάσει στοιβάδες δέρματος και έχοντας υποστεί αλλοιώσεις στο πρόσωπο και το σώμα. Η σύζυγό τους ήταν έγκυος και έχασε το παιδί, ενώ την είχαν συμβουλέψει να μην τον πλησιάζει. Αυτό το fact, όπως απεδείχθη, δεν ισχύει, καθ’ό,τι η ραδιενέργεια δεν είναι μεταδοτική από άνθρωπο σε άνθρωπο, εάν τα ρούχα αφαιρεθούν, και το θύμα πλυθεί πολλές φορές.

To κομμάτι που προκαλεί σοκ και σφίξιμο στην καρδιά είναι η αυτοθυσία των ανθρώπων που κλήθηκαν για να ακολουθήσουν το σχέδιο των επιστημόνων. 600.000 μεταλλωρύχοι, στρατιώτες, πυροσβέστες και εθελοντές (γνωστοί ως “liquidators”) επιστρατεύτηκαν σε διάφορα σημεία για να συμβάλουν στη «διόρθωση», μειώνοντας το προσδόκιμο της ίδιας τους της ζωής.

Η σκηνή (με διάρκεια) που μας διέλυσε τα σωθικά είναι εκεί που απλοί πολίτες έχουν επιστρατευτεί για να «καθαρίσουν» την περιοχή φάντασμα από ζώα που έχουν μείνει και μολυνθεί από τη ραδιενέργεια. Είδαμε μέχρι και πυροβολισμούς σε κουτάβια (έκλεισα τα μάτια του σκύλου μου για να μη βλέπει) και μετά ταφή κάτω από υγρό τσιμέντο. To ίδιο ισχύει και για τη χλωρίδα της περιοχής, αν και υπάρχει η αντίθετη άποψη που λέει ότι η βλάστηση έγινε πιο πυκνή τα επόμενα χρόνια, λόγω της ανθρώπινης απουσίας.

Η επίσημη καταγραφή λέει ότι σκοτώθηκαν 31 άνθρωποι λόγω τραυμάτων και άμεσης επίδρασης της έκρηξης. Το μεγαλύτερο σοκ είναι ότι οι θάνατοι που προέκυψαν μέχρι και αρκετά χρόνια αργότερα λόγω της ραδιενέργειας υπολογίζονται από 4.000 έως 93.000. Ένα πρόβλημα υγείας που θεωρείται ότι οφείλεται σε μεγάλο ποσοστό στην έκρηξη του Chernobyl είναι ο καρκίνος του θυρεοειδή, λόγω αυξημένου ραδιενεργού ιωδίου που καταναλώθηκε από παιδιά. Ένα μεγάλο εύρος, το «τοπίο» του οποίου μάλλον δε θα ξεκαθαριστεί ποτέ.

Η απάντηση της Ρωσίας

O Ρώσος σκηνοθέτης Danila Kozlovsky, ετοιμάζει ταινία με θέμα το Chernobyl και αρχικό τίτλο «Επικίνδυνο νερό», που αναμένεται το 2020. Ο ίδιος αντιμετωπίζει με σεβασμό τη σειρά της HBO, αλλά δήλωσε ότι η δική του προσέγγιση θα είναι διαφορετική. Θα δώσει μεγαλύτερη βάση στις αληθινές ιστορίες των ανθρώπων, ως φόρο τιμής σε όλα όσα έζησαν. Επίσης, ο σκηνοθέτης Alexei Muradov, έχει δουλέψει πολύ με την ιστορία της Σοβιετικής Ένωσης και ετοιμάζει ένα project για το Chernobyl, στο οποία θα εξερευνήσει τις άγνωστες θεωρίες συνωμοσίας. «Μία εξ αυτών υποστηρίζει ότι οι Αμερικανοί είχαν μπει στην πυρηνική βάση του Chernobyl και αρκετοί ιστορικοί δεν αρνούνται ότι, τη μέρα της έκρηξης, ένας πράκτορας της Υπηρεσίας Πληροφοριών των Η.Π.Α. ήταν παρών», έχει δηλώσει ο Ρώσος σκηνοθέτης. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η θα περάσουν πολλές δεκαετίες ακόμα όπου το Chernobyl θα απασχολεί τον κόσμο μέσα από διάφορες προεκτάσεις.