Δοκιμάσαμε την αλκαλική διατροφή: Αξίζει να την κάνεις ή όχι;

Όταν έφτασε στα χέρια μου το – πολύ προσεγμένο, ομολογουμένως – βιβλίο των Natasha Corret και Vicki Edgson με τίτλο Honestly Healthy, ήμουν πολύ περίεργη ν’ ανακαλύψω ποιος είναι ο ”ειλικρινής” τρόπος να τρως υγιεινά με ”αλκαλικό τρόπο”.

Η αλκαλική δίαιτα, την οποία αναλύουν οι συγγραφείς του βιβλίου, είναι ένα από τα πιο πρόσφατα trends στο χώρο της υγιεινής διατροφής. Πρόκειται για μια από τις δίαιτες που έχουν ακολουθήσει η Gwyneth Paltrow, η Kirsten Dunst και διάφορες άλλες – πολύ αδύνατες για το γούστο μου – celebrities.

Λίγη χημεία και βιολογία

Η επιστημονική βάση της δίαιτας επικεντρώνεται γύρω από το pH, που αποτελεί τον δείκτη οξύτητας των διαφόρων ουσιών. Το pH ενός διαλύματος μετράται σε κλίμακα από 0 ως 14. Οι ουσίες που έχουν pH κάτω από 7 είναι όξινες. Όσες έχουν πάνω από 7 είναι αλκαλικές. Στη μέση της κλίμακας βρίσκεται το καθαρό νερό.

Εδώ και χρόνια οι επιστήμονες υγείας είχαν αρχίσει να ερευνούν πιο διεξοδικά τις αντιδράσεις του ανθρώπινου οργανισμού στις όξινες τροφές. Σύμφωνα με ορισμένες θεωρίες, το κατάλοιπο που αφήνουν τέτοιες τροφές (π.χ. το κρέας, το ψάρι, τα γαλακτοκομικά) στο στομάχι και γενικότερα τον ανθρώπινο οργανισμό, επιβαρύνει τα ζωτικά όργανα και προκαλεί ένα ευρύ φάσμα δυσάρεστων αποτελεσμάτων, από δυσπεψία μέχρι και δερματικές παθήσεις.

Η διατροφή, λοιπόν, που βασίζεται σε τροφές αλκαλικές ή λιγότερο αλκαλικές, αλλά που αφήνουν ”αλκαλικό” και όχι όξινο κατάλοιπο στον οργανισμό, έχει πρωτίστως σκοπό την επίτευξη ευεξίας και διατροφικής ισορροπίας.

Τρώγοντας με συνείδηση

Καθώς διάβαζα το βιβλίο, που ανέλυε, μεταξύ άλλων, τις διατροφικές ομάδες και τις ευεργετικές ιδιότητες κάθε αλκαλικής τροφής ξεχωριστά, παρατήρησα την επιμονή των συγγραφέων στο ζήτημα της αγχώδους πρόσληψης τροφής.

Πόσοι από εμάς τρώμε βιαστικά, μπροστά από μια οθόνη ηλεκτρονικού υπολογιστή ή μια τηλεόραση; Πόσοι καταπίνουμε, με κάθε μπουκιά φαγητού, και το καθημερινό μας άγχος για τα μικρά και μεγάλα μας προβλήματα;

Πάρα πολλοί. Οι περισσότεροι, θα έλεγα. Έτσι, ό,τι κι αν φάμε, από το χειρότερο junk ως το υγιεινότερο σπιτικό φαγητό, ούτε απολαμβάνουμε την τροφή μας, ούτε βοηθάμε τον οργανισμό μας να χαλαρώσει καθώς καταναλώνει αυτό που του είναι απαραίτητο για να ζήσει.

Οι σελίδες περνούσαν κι εγώ δεν είχα πεισθεί για την επιστημονική θεμελίωση της αλκαλικής διατροφής. Ούτε στο ίντερνετ υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία που ν’ αποδεικνύουν τις θεωρίες που ανέφερα πιο πάνω. Είπα, όμως, πως θα δοκιμάσω να μαγειρέψω και να φάω ορισμένα από τα προτεινόμενα πιάτα του βιβλίου.

Εξάλλου, οι όξινες τροφές μου πειράζουν το στομάχι εδώ και χρόνια, οπότε δε θα έχανα τίποτα, αν δοκίμαζα την αλκαλική διατροφή, έστω και μέσα από μερικές συνταγές.

Το ”αλκαλικό” πείραμα

Η λογική της διατροφής είναι πως πρέπει να λαμβάνεις καθημερινά όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά (πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, κ.λπ.).

Οι τροφές με τις οποίες παρασκευάζονται οι συνταγές του βιβλίου χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες, ανάλογα με το πόσο αλκαλικές είναι. Ο κατάλογος περιλαμβάνει πάρα πολλά λαχανικά (σπαράγγια, αγκινάρες, κουνουπίδι, πράσα, κ.ά.), όσπρια κάθε είδους, σπόρους (ηλιόσποροι, κ.ά.) και ξηρούς καρπούς (αμύγδαλα, φουντούκια, κ.ά.).

Δεν περιλαμβάνει, όμως, κρέας, ψάρι, πουλερικά και ζωικό γάλα. 

Δοκίμασα, λοιπόν, διάφορα πιάτα από καθένα κεφάλαιο του βιβλίου, για να διαπιστώσω κατά περίπτωση τα εξής τρία πράγματα:

Πρώτον, αν αυτό που τρώω είναι νόστιμο. Δεύτερον, αν αυτό που τρώω με χορταίνει. Και τρίτον, αν συνολικά μετά την κατανάλωση αλκαλικών τροφών, αισθάνομαι καλύτερα σωματικά. Το χρονικό διάστημα των τριών ημερών είναι εξαιρετικά σύντομο για να διαπιστώσει κανείς μεγάλες αλλαγές στο σώμα του, αλλά και μόνο το αν είχα ή όχι αίσθηση καψίματος στο στομάχι ή αν αισθανόμουν ”πιο ελαφριά”, θα ήταν ένα δείγμα βελτίωσης χάρη στη διατροφή αυτή.

Τι δοκίμασα

Ένα smoothie με αχλάδι, σπανάκι, μέντα, χυμό μήλου και νερό στο μπλέντερ.

Ένα ψωμί που έφτιαξα μόνη μου με αλεύρι Ζέας και χοντροκοπανισμένα αμύγδαλα. Ένα πρωινό το δοκίμασα με μέλι και μήλο και ένα ακόμα πρωινό με αβοκάντο.

Σαλάτα με κινόα, καρότο, φέτα, ελιές και μανιτάρια πορτομπέλο στο φούρνο.

Ψητές μελιτζάνες και ψητά καρότα με σως από ταχίνι και λεμόνι.

Φακές με ντοματίνια, καραμελωμένο αχλάδι και κατσικίσιο τυρί.

Ριζότο με κολοκύθα και θυμάρι.

Μους αβοκάντο με κακάο, μέλι και τριμμένο αμύγδαλο.

Ήταν νόστιμα;

Σε γενικές γραμμές, ό,τι έφαγα ήταν νόστιμο. Όχι νόστιμο επιπέδου ”λαχταριστή μακαρονάδα”, αλλά εύγευστο. Ακόμα και το γλυκό με το αβοκάντο τρωγόταν (παρότι πιστεύω πως δεν πρέπει να ονομάζεται ”γλυκό”, αλλά κάπως αλλιώς). Μοναδική εξαίρεση το smoothie, το οποίο προτιμώ ξεκάθαρα χωρίς πράσινα λαχανικά μέσα.

Με χόρτασαν;

Ορισμένα πιάτα, όπως το ριζότο και η σαλάτα με κινόα, ήταν πράγματι χορταστικά, χωρίς να με κάνουν να αισθάνομαι, βέβαια, δυσφορία. Κατά μέσο όρο, όμως, μια με μιάμιση ώρα μετά την ολοκλήρωση κάθε γεύματος, είχα αρχίσει ήδη να πεινάω. Πολύ. Τότε έτρωγα ξηρούς καρπούς, π.χ. 10 – 15 μεγάλα αμύγδαλα ή λίγους αποξηραμένους χουρμάδες. Και πάλι, βέβαια, δε μπορούσα να αισθανθώ ότι χορταίνω, όπως αν π.χ. έτρωγα ένα λαδερό φαγητό (π.χ. φασολάκια) ή κρέας. Και το λέω αυτό, παρότι δεν είμαι μεγάλη φαν του κρέατος, έτσι κι αλλιώς.

Αισθάνθηκα καλύτερα;

Η αλήθεια είναι πως το στομάχι μου δε με ενόχλησε καθόλου. Συνολικά αισθάνθηκα ”πιο ανάλαφρη”. Δε νομίζω, όμως, πως θα μπορούσα να κρατήσω αυτή τη διατροφή για περισσότερες από τρεις ημέρες. Όχι μόνο επειδή έχω χαμηλό σίδηρο και πρέπει να τρώω κρέας σχετικά συχνά. Αλλά επειδή δεν πείσθηκα για το ότι αποκλειστικά ο συνδυασμός αλκαλικών τροφών είναι αυτός που θα με σώσει από τις καούρες και την αίσθηση της σωματικής κόπωσης.

Η ετυμηγορία

Το βασικό πράγμα που κρατάω από την αλκαλική δίαιτα και, κυρίως, την εισαγωγή του βιβλίου σ’ αυτήν, είναι το ότι πρέπει να προσπαθώ πολύ να τρώω χωρίς άγχος. Να αφιερώνω είκοσι λεπτά σε κάθε γεύμα, ν’ αφήνω, όσο μπορώ, το άγχος στην άκρη και ν’ απολαμβάνω την τροφή μου, όποια κι αν είναι αυτή. Είναι ένα σημαντικό βήμα για να επιτύχεις την ”ειλικρινή” υγιεινή διατροφή που ευαγγελίζεται η αλκαλική δίαιτα. Κρατάω, επίσης, κι ορισμένες ευφάνταστες συνταγές, που δεν το περίμενα, αλλά μου άρεσαν και θα τις επαναλάβω σύντομα.

Στο ερώτημα αν θα ξανάκανα την αλκαλική διατροφή, θ’ απαντήσω όχι. Εκτός κι αν πρόκειται για καμιά Δευτέρα του Πάσχα ή 27η Δεκεμβρίου ή επόμενη μέρα της Πρωτοχρονιάς, οπότε θα έχω βαρεθεί τις πολύ λιπαρές τροφές και θα θέλω έτσι κι αλλιώς να φάω πιο ελαφρά. ”Ειλικρινά υγιεινή” διατροφή μπορείς να κάνεις και με άλλους τρόπους. Κάν’ την κι ας μην είναι αλκαλική.